Hà Nội là nơi địa linh nhân kiệt, là “đất thánh” luôn có sức cuốn hút những người con ưu tú nhất của đất nước thuộc các thời đại khác nhau xây dựng cơ nghiệp và gắn với số phận Thăng Long - Hà Nội. Hồ Quang Lợi không sinh ra ở Hà Nội nhưng hơn một lần ông khẳng định: “Từ khi nào Hà Nội đã tác tạo tâm hồn tôi, và tôi thuộc về đất này bằng tình yêu máu thịt”. Ông luôn trăn trở về văn hóa Hà Nội, về thực trạng những người nhập cư, trong đó có không ít người đang sống tại đây mà chưa hiểu rõ, thấm sâu niềm tự hào và trách nhiệm căn bản của danh nghĩa “người Hà Nội”. Ông quan niệm mọi công dân Thủ đô, ngoài Hộ khẩu, Chứng minh nhân dân còn cần “căn cước văn hóa”. Căn cước ấy là hình ảnh thanh lịch, hào hoa, tinh tế, nhân ái thể hiện qua từng hành vi, cử chỉ. Người Hà Nội đích thực phải sống với tinh thần Hà Nội, biết làm giàu tâm hồn mình và góp phần làm đẹp Thủ đô. Với ông, việc mở rộng địa giới hành chính Hà Nội là một “Cuộc sát hạch nghiêm khắc” - như tên gọi của Phần một cuốn sách này. Ở đây tập hợp các bài viết xung quanh “Dấu ấn năm mở rộng” về quy hoạch, kiến trúc, xây dựng của một “Hà Nội trên tầm cao mới” được nhìn nhận từ góc độ văn hóa để tất cả “Vững tin đi tới”. Phần hai có tựa đề “Trên bệ phóng nghìn năm” lấy dấu mốc năm Đại lễ mừng Thủ đô tròn nghìn tuổi làm điểm tựa; lại có thêm nguồn sáng từ thẳm sâu lịch sử soi rọi nên “Tầm vóc Hà Nội - Vị thế Việt Nam”, người ta có thể hoàn toàn tin tưởng vào một ngày không xa, thủ đô Hà Nội sẽ hiện hữu với các tiêu chí: Xanh - Văn hiến - Văn minh - Hiện đại, sánh vai với thủ đô các nước trong khu vực và trên thế giới không chỉ từ bình diện đất rộng và người đông. Nhưng tâm hồn và tình cảm Hồ Quang Lợi dành trọn vẹn cho Phần ba, nơi có “Dòng văn hiến bất tận”, nơi tích tụ lại những dịu dàng sâu lắng của một tấm tình đa cảm đầy trách nhiệm. Qua sự trải lòng cũng là mong muốn của ông, tất cả chúng ta đều thấy mình phải có trách nhiệm cùng “Bồi đắp tâm hồn, cốt cách người Hà Nội” để “Văn hóa sẽ nâng cánh cho Thủ đô phát triển”. Và cùng với linh khí Thủ đô ngàn năm văn hiến từ dòng tinh hoa văn hóa phải kể đến sự góp mặt của những người Hà Nội đương đại mà tác giả kính trọng. Hà Nội đang vươn mình, không ngừng nỗ lực để xứng đáng với niềm tin yêu và sự kỳ vọng của đồng bào cả nước. Từ góc độ một nhà lãnh đạo có tâm và có tầm; một nhà báo sắc sảo và bản lĩnh; một công dân có trách nhiệm và tình yêu Hà Nội, Hồ Quang Lợi đã dồn nhiều tâm huyết hoàn thành cuốn “Hà Nội - Cuộc kiến tạo mang hưng khí thời đại” tập hợp các bài viết mới nhất và tuyển chọn lại một số bài có chung đề tài Hà Nội. Tác giả tâm sự: “Còn nhiều điều tôi muốn viết quá. Vậy mà tôi chưa làm được bao nhiêu vì thời gian quá eo hẹp”. Tận dụng từng phút hiếm hoi xen giữa công việc bận rộn của một nhà quản lý và nhiều đêm gần như thức trắng, Hồ Quang Lợi không ngừng viết, viết, và… viết để thỏa mãn đam mê của “nghiệp” làm báo, và để tiếp tục trao gửi tới bạn đọc những điều ông ấp ủ, kỳ vọng về Thủ đô yêu dấu. Trân trọng những ý tưởng, kiến giải, tâm tư tình cảm, nỗi niềm trăn trở của một nhà báo nhiều năm gắn bó và tâm huyết với Thủ đô, của một trưởng ban tuyên giáo - “hai nhà” trong một Hồ Quang Lợi, Nhà xuất bản Hà Nội xin được giới thiệu cuốn “Hà Nội - Cuộc kiến tạo mang hưng khí thời đại” đến bạn đọc vào những ngày đầy cảm xúc kỷ niệm 60 năm Giải phóng Thủ đô. Nhà xuất bản Hà Nội