Sách điện tử đa phương tiện Atlas Thăng Long - Hà Nội là hệ thống bản đồ và thuyết minh về địa lý, lịch sử, chính trị, kinh tế và văn hóa - xã hội. Cuốn sách Atlas với 177 trang gồm 60 bản đồ cùng phần thuyết minh, được cấu trúc thành bảy chương theo thứ tự:
Chương 1: Là phần giới thiệu chung tác giả cho chúng ta thấy năm thành lập 1010 và hình thể, vị trí của Thăng Long - Hà Nội cùng với các cơ quan quản lý quan trọng của các quận và thành phố. Đi với đó là các bản đồ minh họa cho phần thuyết minh. Chúng ta sẽ được thấy toàn cảnh Hà Nội mở rộng.
Chương 2: Lịch sử - hành chính chương này tác giả cho chúng ta thấy được Thăng Long - Hà Nội qua các thời kỳ lịch sử mảnh đất này được nhiều triều đại chọn làm kinh thành của đất nước từng là thành Cổ Loa thời An Dương Vương (thế kỷ III trước CN) đến đời Gia Long thì Hoàng thành bị phá bỏ và trở thành tỉnh thành Hà Nội. Đến khi thực dân Pháp vào nước ta chúng coi Hà Nội là một nhượng địa của chúng. Trải qua những thăng trầm của lịch sử, Hà Nội cũng có khá nhiều lần thay đổi địa giới hành chính để phù hợp xu thế của từng giai đoạn và đất nước. Tuy nhiên chỉ là việc tách và sáp nhập của một số huyện ngoại thành còn các quận, huyện nội thành vẫn giữ nguyên.
Đất nước ta đã trải qua nhiều các cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm, mà Hà Nội luôn là tiêu điểm và là mục tiêu của kẻ thù, chính vì vậy trên địa bàn Hà Nội diễn ra nhiều cuộc kháng chiến thắng lợi vẻ vang. Chống lại các thế lực xâm lược - đô hộ phương bắc và các thế lực đô hộ - xâm lược phương Tây cùng với đó là các trận đánh tiêu biểu kháng chiến chống Mông - Nguyên và tiến công giải phóng Thăng Long (1285); trận Tốt Động - Chúc Động và tiến công, bao vây Đông Quan, Hà Nội - Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945… đi với đó là tên tuổi của các danh nhân lịch sử như Lê Lợi, Quang Trung - Nguyên Huệ, Hồ Chí Minh…
Chương 3: Tác giả đã cho độc giả thấy toàn cảnh về điều kiện tự nhiên của Hà Nội. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Hà Nội rất phong phú, thuận lợi về nhiều mặt cho phát triển của Thủ đô. Tuy nhiên, trong thời kỳ đô thị hóa nhanh như hiện nay, việc khai thác điều kiện tự nhiên này cũng đặt ra một vấn đề lớn
Cuốn sách còn cung cấp bản đồ về tất cả những thuyết minh ở trên để cho người đọc dễ hiểu và hình dung về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Hà Nội.
Chương 4: Chúng ta được tìm hiểu vấn đề khá nóng dân cư - lao động. Dân cư và lao động Hà Nội có sự biến động mỗi khi sát nhập hay tách ra của các huyện thuộc Thủ đô. Sự phân bố dân cư và mật độ khá cao, nguồn lao động thì khá dồi dào và chất lượng. Tuy nhiên do quá trình đô thị hóa quá nhanh người dân ở các vùng nông thôn xung quanh đang xâm thực là cho dân cư đông đúc đất trật người đông tệ nạn xã hội gia tăng. Chính vì vậy vấn đề đặt ra việc mở rộng Hà Nội phải được thực hiện đồng bộ và có kế hoạch. Tất cả đều được thể hiện khá rõ qua các bản đồ trong cuốn sách.
Chương 5: Về kinh tế thì Hà Nội luôn luôn là trung tâm kinh tế của cả nước. với nhiều ngành nghề như: tài chính thương mại dịch vụ công nghiệp và nông nghiệp phần này các bản đồ cũng đã thể hiện rõ kinh tế của Hà Nội và của từng quận, huyện.
Qua cuốn sách chúng ta thấy Hà Nội không chỉ là trung tâm tài chính, thương mại và dịch vụ mà còn là một trung tâm của các ngành nông nghiệp, công nghiệp với nhiều làng nghề truyền thống.
Chương 6: Văn hóa - Xã hội. Thăng Long - Hà Nội vốn có một truyền thống lâu đời về giáo dục, văn hóa. Kinh đô giáo dục khoa cử của cả nước với tinh thần hiếu học cao, với đầy đủ các cấp học. Các ngành dịch vụ du lịch cũng phát triển mạnh mẽ với nhiều di tích và danh thắng nổi tiếng như: Nhà hát Lớn Hà Nội, chùa Trấn Quốc, Đền Ngọc Sơn và cầu Thê Húc…
Chúng ta có thể thấy giáo dục - khoa học - văn hóa là nguồn lực và động lực quan trọng là nguồn nguyên khí quan trọng của quốc gia. Đây cũng chính là chìa khóa mở ra sự phát triển hài hòa toàn diện của Thủ đô.
Chương 7: Việc quy hoạch thành phố Hà Nội đã được Đảng và nhà nước ta có kế hoạch từ lâu. Đặc biệt là từ khi hòa bình lập lại. Tuy nhiên trong quá trình quy hoạch chúng ta gặp phải nhiều khó khăn nên phải đã dở dang. Đến nay năm 2008 Hà Nội chính thức được mở rộng sáp nhập toàn bộ tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh và bốn xã thuộc tỉnh Hòa Bình.
Khi kinh tế đã phát triển chính trị đã ổn định Đảng, nhà nước và nhân dân bắt tay vào việc quy hoạch Thủ đô trở thành một Thủ đô lớn của đất nước và khu vực. Với hai hướng mở rộng chính là phía Tây và phía Bắc. Tuy nhiên việc quy hoạch mở rộng có đạt được kết quả hay không nó phụ thuộc vào sự tổng hòa nội lực của các mối quan hệ cùng với các tác nhân bên ngoài.
Cuốn Atlas Thăng Long - Hà Nội
Atlas Thăng Long - Hà Nội là một cuốn sách có giá trị về nghiên cứu phát triển các vấn đề xoay quanh các vấn đề về Thủ đô.
Về hệ thống bản đồ và thuyết minh phong phú, đa dạng phối hợp mềm mại. Phần thuyết minh giải thích rõ ràng chi tiết còn phần bản đồ và hình ảnh cho thấy rõ cụ thể hơn về một Thủ đô.
Atlas Thăng Long - Hà Nội đảm bảo những yêu cầu và tính chất của một cuốn Atlas cụ thể thống nhất về nội dung và chi tiết về mặt địa lý.
Cuốn sách với bảy chương, bảy nội dung tìm hiểu chúng ta đã được toàn cảnh về tài nguyên thiên nhiên, kinh tế, chính trị, xã hội của Thủ đô ngàn năm văn hiến. vẫn gặp rất nhiều khó khăn, có thành công hay không nó còn phụ thuộc vào sự kết hợp hài hòa giữa thiên thời, địa lợi và nhân hòa.
Cuốn Atlas về Thăng Long - Hà Nội là một một cuốn sách đa phương tiện rất tiện ích trong công việc nghiên cứu liên ngành. Tuy nhiên, cuốn Atlas Thăng Long – Hà Nội mói chỉ xây dựng được cho Thành phố Hà Nội truyền thống. Việc Hà Nội mở rộng địa giới hành chính đặt ra yêu cầu cho Nhà xuất bản và tập thể tác giả tiếp tục tổ chức thành lập Atlas Hà Nội được đầy đủ, toàn diện trong các đề án tiếp theo.
Đặng Thị Tình
Nhà xuất bản Hà Nội