“Tuyển tập tư liệu Công ty Đông Ấn Hà Lan về Kẻ Chợ Đàng Ngoài thế kỷ XVII” dưới góc nhìn lưu trữ
Cũng tương tự như “Tuyển tập tư liệu Công ty Đông Ấn Anh về Kẻ Chợ - Đàng Ngoài thế kỷ XVII” đã được nghiệm thu, tuyển tập này có giá trị đặc biệt đối với các nhà nghiên cứu vì đó là những văn bản gốc, đã được lưu giữ hàng trăm năm ở các lưu trữ hải ngoại, nay giới thiệu, lược dịch ra tiếng Việt. Các loại sách tra cứu, tập hợp tư liệu, tài liệu lưu trữ gốc ngày càng được đánh giá cao trong công tác nghiên cứu, đặc biệt là nghiên cứu lịch sử.
Về tổ chức thực hiện, TS. Nguyễn Liên Hương cho rằng cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu phù hợp với mục tiêu nghiên cứu của đề tài. Việc hợp tác với các nhà khoa học nước ngoài và tổ chức làm việc nhóm của các nhà khoa học trẻ đã tỏ ra rất có hiệu quả.
Còn về thời gian thực hiện, TS. Nguyễn Liên Hương đánh giá cao sự nỗ lực của chủ biên cùng nhóm thực hiện với việc scan khối lượng lớn tài liệu từ các lưu trữ nước ngoài, đọc và dịch các văn bản cổ… bản thảo cuốn sách đã hoàn thành đúng thời gian dự kiến.
Về kết cấu nội dung bản thảo, Tiến sĩ Liên Hương cho là hợp lý, phù hợp với cách tiếp cận và mục tiêu nghiên cứu. Tuy nhiên, tiêu đề các chương và một số đề mục có vẻ không phù hợp với tên cuốn sách. Các chương của cuốn sách đã là kết quả nghiên cứu chỉnh thể và Phụ lục và Danh mục tư liệu mang tính minh họa. Mặt khác, các tiêu đề sử dụng các trạng từ mang tính chủ quan như “thân thiện”, “hồi sinh”, “thăng trầm”...
Ngoài những ưu điểm mà bản thảo đã đạt được thì cũng không tránh khỏi những thiếu sót nhất định, mong muốn bản thảo được hoàn mỹ hơn khi đến tay bạn đọc, TS. Nguyễn Liên Hương có nêu một vài cụm từ cân nhắc có nên dùng như: “liên hệ Việt - Hà” ở trang 24, “biên mậu Việt - Trung” ở trang 96, bởi nếu dùng “Việt Nam” như tên nước, như quốc hiệu thì mãi tới đầu thế kỷ 19 mới có thể là chính thức.
Dưới góc nhìn của người làm công tác lưu trữ, TS. Nguyễn Liên Hương cho rằng riêng phần giới thiệu về Công ty Đông Ấn Hà Lan đã giúp các nhà nghiên cứu có cái nhìn tổng quan về bối cảnh hình thành và hoạt động của Công ty. Phần này vừa có tính dẫn dắt, vừa như giới thiệu về hoàn cảnh “ra đời” của nguồn tư liệu. Hơn thế, tư liệu được dịch tốt, hầu như không có lỗi chuyển ngữ, lỗi đánh máy. Phần Phụ lục là Danh mục khối tư liệu đã được lược dịch có chú dẫn. Sản phẩm là kết quả làm việc nghiêm túc, công phu và chắc chắn sẽ được người đọc đánh giá cao.
(Tổng hợp theo ý kiến nhận xét của TS. Nguyễn Liên Hương)
Linh Chi
Nhà xuất bản Hà Nội