Một cuốn sách viết riêng về kiến trúc và do kiến trúc sư viết một lần nữa cho chúng ta biết kiến trúc luôn gắn với vận mệnh Thủ đô và đất nước, chịu nhiều biến động và thăng trầm của lịch sử cũng như sự biến đổi của thời gian. Kiến trúc của Hà Nội hôm nay mang dáng hình cổ kính của mảnh đất Thăng Long ngàn năm văn hiến cùng với sự hiện đại của Hà Nội hội nhập và phát triển. Kiến trúc Thăng Long - Hà Nội mang nhiều những tinh hoa từ bên ngoài đã được chắt chiu gạn lọc, Việt hóa, để trở nên gần gũi, thân quen. Trên mỗi chặng đường, kiến trúc luôn biết tìm sự mới mẻ, tiến bộ theo cùng thời đại, cũng như hướng về với bản sắc văn hóa dân tộc.

Khi bản thảo ở dạng sơ bộ, GS.TS. KTS. Nguyễn Lân cũng như các thành viên trong hội đồng có những ý kiến góp ý với chủ biên và các tác giả một số nội dung như: cần quan tâm đúng mức mối quan hệ giữa kiến trúc công trình và quy hoạch đô thị; làm rõ đây là cuốn sách về lịch sử kiến trúc Hà Nội, hay nghiên cứu bản sắc kiến trúc Hà Nội qua các thời đại; lịch sử hình thành thành phố Hà Nội; địa bàn nghiên cứu; hình ảnh minh họa phải đẹp... Cơ bản những nội dung này đã được bổ sung, hoàn thiện và làm rõ trong bản thảo sau nghiệm thu này.

Về kết cấu, bản thảo sau nghiệm thu đã được các tác giả chỉnh sửa, bổ sung với nội dung gồm: Lời nói đầu; Chương I. Kiến trúc Thăng Long từ thế kỷ XI đến thế kỷ XIX; Chương II. Kiến trúc Hà Nội cuối thế kỷ XIX và nửa đầu thế kỷ XX; Chương III. Kiến trúc Hà Nội nửa sau thế kỷ XX; Chương IV. Kiến trúc Hà Nội bước vào thế kỷ XXI; Chương V. Di sản và bản sắc kiến trúc Thăng Long - Hà Nội; Chương VI. Kiến trúc Thăng Long - Hà Nội vận hội và xu thế, cuối cùng là liệt kê, bản đồ, hình vẽ minh họa và Tài liệu tham khảo.

Mỗi chương ở đây đều có đề mục được tách ra theo những giai đoạn ngắn hơn hoặc các vấn đề cần làm rõ của chương ấy. Mỗi chương đều được đề cập bối cảnh lịch sử và các vấn đề xã hội, kinh tế… cũng như những nhận định có tính bao quát của giai đoạn. Sách còn kèm nhiều hình ảnh và bản đồ, cả những hình vẽ mới, ảnh chụp mới, đã đủ làm rõ nội dung của từng chương, có số trang tương đương với trang viết. Tuy nhiên, những hình ảnh khi in phải đảm bảo tính tiêu biểu về mặt kiến trúc của Thăng Long – Hà Nội cũng như chất lượng ảnh phải đẹp, in tốt.

Với cách tiếp cận khoa học, tôn trọng lịch sử, xuất phát từ điều kiện tự nhiên và tính cách con người Việt Nam, con người Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt với cái nhìn từ bản chất của chế độ phong kiến và âm mưu nô dịch của các triều đại Trung Hoa, bản chất của chế độ thuộc địa cùng cái khó, cái sáng tạo qua những lúc đất nước bị xâm lăng, nhất là cuộc trường kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, các tác giả đã phác họa một diện mạo kiến trúc Thăng Long - Hà Nội gắn liền với tiến trình, vận mệnh lịch sử của Thủ đô và đất nước.

Với cách tiếp cận tốt cùng kết cấu như hiện tại tôi cho là hợp lý, nội dung thể hiện đảm bảo logic cũng như bố cục chặt chẽ, đây không chỉ là một cuốn sách hay trong cơ cấu tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến mà còn là một tư liệu quý cho kiến trúc, tư liệu quy hoạch Việt Nam nói chung, Hà Nội nói riêng.

Bản thảo đã được thực hiện một cách kỹ lưỡng, do một tập thể các kiến trúc sư có trình độ chuyên môn cao và có nhiều kinh nghiệm lâu năm trong nghề đảm nhiệm. Một lần nữa GS.TS. KTS. Nguyễn Lân khẳng định bản thảo “Kiến trúc Thăng Long - Hà Nội” do KTS. Lê Văn Lân chủ biên sẽ đáp ứng được các yêu cầu đề ra và có vị trí xứng đáng Tủ sách Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến.

(Tổng hợp theo ý kiến đọc duyệt của GS.TS. KTS. Nguyễn Lân)