Cuốn sách “Kiến trúc Thăng Long – Hà Nội” được Kiến trúc sư Lê Văn Lân, tác giả của nhiều công trình kiến trúc quen biết, cũng là nhà nghiên cứu tâm huyết với Hà Nội chủ biên, cùng với các đồng nghiệp: cố PGS.KTS. Trần Hùng, PGS.KTS. Nguyễn Quốc Thông, PGS.KTS. Đặng Thái Hoàng, ThS.KTS. Đỗ Viết Chiến, TS.KTS. Nguyễn Văn Hải, TS.KTS. Tô Thị Toàn chung sức hoàn thành. Đây là một đề tài thuộc mảng sách Văn học - nghệ thuật của Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn II. Như tên của cuốn sách, đó là quá trình tạo dựng kinh đô lâu dài của dân tộc ta, là công sức từ mọi miền mà trực tiếp là cư dân Thăng Long xưa, cho tới người Hà Nội hôm nay. Các tác giả cuốn sách là những kiến trúc sư, những người có chuyên môn cao trong lĩnh vực kiến trúc đã khẳng định nét bản sắc của kiến trúc Thăng Long – Hà Nội theo đó hình thành, phát triển và lan toả, và giờ đây là còn là bộn bề toan tính mai sau…

Theo dòng suy nghĩ ấy, cuốn sách được trình bày theo 3 phần:

          1. Các thời kỳ phát triển kiến trúc Thăng Long – Hà Nội (Chương I, Chương II, Chương III, Chương IV)

          2. Di sản và bản sắc kiến trúc Thăng Long – Hà Nội (Chương V).

          3. Kiến trúc Thăng Long – Hà Nội, Vận hội và xu thế (CHương VI, vừa là Phần kết)

          Với biên soạn của:

KTS. Lê Văn Lân

- Mở đầu

- Hà Nội 10 năm hoà bình trở lại - Chiến tranh đánh phá miền Bắc - Từ thống nhất tới ngày đầu đổi mới (Chương III)

- Chặng đường 30 năm (Chương III)

- Kiến trúc dân tộc truyền thông (Chương V)

- Kiến trúc Thăng Long – Hà Nội, Vận hội và xu thế (Chương VI)

PGS.KTS. Trần Hùng

- Kiến trúc Thăng Long thế kỷ XI đến thế kỷ XIX (Chương I)

- Di sản kiến trúc và cảnh quan tiêu biểu (Chương V)

PGS.KTS. Nguyễn Quốc Thông

- Kiến trúc Hà Nội cuối thế kỷ XIX và nửa đầu thế kỷ XX (Chương II)

PGS.KTS. Đặng Thái Hoàng

- Kiến trúc trong khu phố Pháp ở Hà Nội (Chương V)

ThS.KTS. Đỗ Viết Chiến

- Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội 1954 - 1986

- Điều chỉnh quy hoạch chung 1998

- Quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội 2011

- Điều chỉnh quy hoạch xây dựng Vùng Thủ đô

TS.KTS. Nguyễn Văn Hải

- Kiến trúc thời kỳ hội nhập (Chương IV)

TS.KTS. Tô Thị Toàn

- Khu phố cổ Hà Nội (Chương V)

Có thể thấy, các tác giả đã thể hiện sự am hiểu và tình yêu Hà Nội của mình trong những phần viết và minh hoạ. Theo các tác giả, các vấn đề yêu cầu từ cuốn sách là rất rộng, chưa thể kể nhiều sự kiện và đối tượng còn cần được làm sáng tỏ dần hơn trong giới nghiên cứu cũng như kiểm chứng dưới thách thức của thời gian, trong bối cảnh bùng nổ thông tin và khoa học công nghệ. Cuốn sách được Nhà xuất bản Hà Nội ấn hành năm 2019. Đây là cuốn sách chuyên khảo về kiến trúc Thăng Long - Hà Nội mang tính tổng hợp trong quá trình hình thành và phát triển của Hà Nội qua các giai đoạn thăng trầm của lịch sử, trải qua các triều đại phong kiến, chế độ thực dân và giai đoạn phát triển độc lập.

        Khi tiếp cập cuốn sách, bạn đọc sẽ thấy ở từng giai đoạn, các tác giả đã phân tích ngữ cảnh xã hội, những biến đổi về quy hoạch - kiến trúc, những công trình tiêu biểu cả về nhà ở, nhà công cộng, kiến trúc công nghiệp và nông thôn. Cuốn sách “Kiến trúc Thăng Long – Hà Nội” khái quát được những vấn đề cơ bản, tuy chưa thật đầy đủ nhưng các nội dung này có giá trị tốt phục vụ cho việc nghiên cứu, giảng dạy và góp phần nâng cao nhận thức cho mọi người về kiến trúc của Thủ đô. Cuốn sách sẽ là một tư liệu quý cho những nhà nghiên cứu, nhà quản lý đô thị, những người làm công tác nghệ thuật, kiến trúc sư, sinh viên kiến trúc xây dựng, cùng nhiều độc giả quan tâm khác yêu Hà Nội, muốn tìm hiểu về Hà Nội.

          Hơn mười thế kỷ đồng hành cùng dân tộc, kiến trúc Thăng Long – Hà Nội đã vượt qua bao thăng trầm thử thách, góp phần tạo dựng sức mạnh và hình ảnh đất nước. Dù còn bộn bề những điều chưa như ý muốn, thế dõng dạc vươn mình đã thực sự hiển hiện. Vẫn còn một khoảng cách lớn với bạn bè, ta vẫn tin về một nền kiến trúc hiện đại Việt Nam xán lạn phía trước. Và Hà Nội vẫn đảm nhận sứ mệnh lan toả, như đã lan toả trong suốt chiều dài ngàn năm như lời chia sẻ của KTS. Lê Văn Lân - chủ biên cuốn sách đã bộc bạch trong cuốn sách này. Kiến trúc Hà Nội – nhìn về phía trước để tiến những bước đi vững chắc hơn vì một nước Việt Nam đàng hoàng hơn, to đẹp hơn.

Hoàng Hải