Tóm tắt nội dung:

- Đề tài nghiên cứu tiến trình lịch sử khu vực Hà Nội từ khi phát hiện dấu tích con người đầu tiên (khoảng 50.000 năm cách ngày nay cho đến khi vùng đất này được chọn làm kinh đô Thăng Long của nhà Lý). Những tư liệu khảo cổ học và cổ sử được tập hợp và phân tích một cách khoa học nhằm tìm hiểu và giải thích bản chất “kinh kỳ” mang tính tất yếu và tự nhiên của vùng đất này trong tiến trình lịch sử dân tộc.

- Được coi như chuyên khảo đầu tiên tập trung giới thiệu và làm rõ những vấn đề về thời tiền sử, sơ sử và sử sớm dựa trên nguồn tư liệu và phương pháp tiếp cận chính là khảo cổ học, tiền sử học hiện đại.

- Dựa trên việc giới thiệu và phân tích các hiện tượng khảo cổ học, tiền sử học, đề tài này nghiên cứu, đong lường một cách khách quan ý nghĩa trung tâm của vùng đất Hà Nội - cái lý thật để Lý Công Uẩn quyết định dời đô và khiến trường tồn hàng ngàn năm nay một Thăng Long trái tim Tổ quốc.

- Đề tài đặt Hà Nội trong một khung cảnh “vùng văn hoá - lịch sử” chứ không đóng khung trong giới hạn hành chính hiện tại. Đây là cách đặt vấn đề khoa học, bởi lẽ cái vĩnh hằng của một vùng đất chính là ý nghĩa địa lý nhân văn của nó chứ không phải là khung hành chính luôn bị biến đổi. Lịch sử Hà Nội cũng không bao giờ là lịch sử đơn thân. Lịch sử chứng minh tính hội tụ, tứ chiếng đã tạo lập Thăng Long, và ở mỗi đời vua chúa Thăng Long lại ghi nhận dấu ấn của một hội tụ dân cư, văn hoá mới. Nhưng dù ở đâu đến, ở thời nào, cái lõi Thăng Long vẫn hoà tan mọi yếu tố ngoại nhập để giữ mãi một bản sắc Thăng Long - Hà Nội.

- Đề tài cũng dành một phần đáng kể xây dựng catalogue các di tích khảo cổ, lịch sử và tôn giáo có liên quan đến “Hà Nội cổ xưa” để giúp các nhà nghiên cứu, giáo viên và các nhà hoạt động văn hoá - xã hội cũng như những người yêu thích sử tiện tra cứu.

- Là một công trình nghiên cứu chuyên sâu nhưng được tác giả chuyển tải đến bạn đọc qua một cuốn sách nhẹ nhàng, thú vị. Những thông tin, tư liệu của cuốn sách hấp dẫn, mới mẻ, thu hút được sự quan tâm của người đọc.

Bình luận

* PGS.TS. Trịnh Vương Hồng (Bình luận đề cương)

Đây là một đề tài lịch sử rất hay sẽ giúp người đọc bồi dưỡng kiến thức về lịch sử Thủ đô Hà Nội. Tôi thực sự ấn tượng và hoan nghênh việc triển khai đề tài này. Việc Nhà xuất bản giao cho TS. Nguyễn Việt làm chủ biên đề tài là đúng người, đúng việc. Bản đề cương mà tác giả xây dựng chi tiết, công phu đã thể hiện được điều đó.

Để đề cương, hoàn chỉnh chi tiết hơn đề nghị tác giả xem xét một số điểm trong đề cương. Thứ nhất, tên đề tài theo tôi là chưa phù hợp với nội dung. Hơn nữa khái niệm “sử sớm” chưa được khẳng định sẽ gây ra nhiều tranh cãi, nhất là đối với một cuốn sách trong Tủ sách “Thăng Long ngàn năm văn hiến”. Một số thuật ngữ khác sử dụng còn chưa có tính phổ cập. Nếu lạm dụng sẽ mất đi tính phổ thông của cuốn sách. Tác giả trong quá trình biên soạn bản thảo cần lưu ý sử dụng những thuật ngữ trong sáng, dễ hiểu để người đọc dễ tiếp cận với vấn đề hơn.

Bố cục cuốn sách như vậy là phù hợp, đảm bảo được nội dung, trữ lượng thông tin. Người đọc sẽ được tiếp cận với nội dung theo một trình tự phù hợp. Đây sẽ là một cuốn sáng hấp dẫn về đề tài lịch sử. Đề nghị Chủ đầu tư thông qua.

Nhà xuất bản Hà Nội