Bình luận bản thảo: Hà Nội, Bạn là ai? (Hanoi, who are you?)
Tóm tắt nội dung:
- Là bộ sách 10 tập khổ
nhỏ 10 x 18 về Hà Nội. Mỗi tập là một chuyên đề về: Địa lý, Lịch sử, Khu phố
cổ, Khu phố Tây, Khu Thành cổ, Ngoại ô, Ẩm thực, Các nhân vật qua tên phố, Đời
sống tâm linh (tín ngưỡng, tôn giáo, lễ hội, đền chùa…), Văn hoá nghệ thuật,
Giáo dục.
- Mỗi tập gồm khoảng 15
- 20 bài in song ngữ Anh - Việt, sau này có thể in Pháp - Việt hoặc Trung -
Việt để phục vụ đông đảo khách quốc tế về Hà Nội dự kỷ niệm Thăng Long 1000 năm
tuổi.
- Đây
là bộ sách tiếng Anh đề cập đến các vấn đề cơ bản của Hà Nội như lịch sử, địa
lý, văn nghệ, phong tục tập quán, danh lam thắng cảnh… Dung lượng trong mỗi
cuốn tuỳ theo vấn đề, có khoảng từ 15 đến 20 bài với tổng số 30.000 từ và
khoảng 20 trang ảnh. Cách viết chủ yếu theo dạng tản văn ngắn gọn, hấp dẫn, tối
thiểu mỗi bài có một ảnh đi kèm.
- Sách mang tính giới thiệu về Thủ đô Hà Nội với du khách nước ngoài: những
ai đã đến Hà Nội và đang có kế hoạch đến Hà Nội.
Bình luận sách
* Nhận xét của GS. Phan Huy Lê (Bình luận bản thảo)
I.
Bộ sách bố cục thành 10 tập khổ 10x18cm, vừa rời từng tập có tính độc lập, vừa
bỏ trong hộp bìa thành bộ sách, rất tiện cho khách du lịch nước ngoài.
1. Tín ngưỡng tôn giáo
2. Truyền thống và đổi
thay
3. Hà Nội, tấm gương
phản chiếu lịch sử Việt Nam
4. Vật phẩm đẹp
5. Lễ hội - Làng ven đô
6. Món ăn Hà Nội
7. Khu phố cổ và khu phố
Tây
8. Không khí Hà thành
9. Tên phố phản ánh Việt
Nam
truyền thống
10. Cây và con vật nhiệt
đới
Là một nhà
văn hóa có vốn hiểu biết sâu rộng về lịch sử - văn hóa Hà Nội cũng như Việt Nam
nói chung, lại có tầm am tường về văn hóa phương Tây và có nhiều kinh nghiệm
trong giao lưu, đối thoại văn hóa với quốc tế nên tác giả đã bố cục bộ sách,
chọn các đề tài và trình bày, diễn đạt rất hấp dẫn với du khách nước ngoài. Đây
chính là mục tiêu và yêu cầu cao nhất
của bộ sách này nhằm giới thiệu, quảng bá hình ảnh mọi mặt của Thủ đô Hà Nội
như tấm gương phản chiếu lịch sử và văn hóa Việt Nam.
Cách diễn
đạt nhẹ nhàng, có chỗ hóm hỉnh, khơi dậy tính tò mò và dẫn dắt người đọc tìm
hiểu một cách thích thú mọi mặt của lịch sử và văn hóa Hà Nội. Đấy là thành
công lớn nhất và cũng là giá trị, chất lượng theo đúng yêu cầu của bộ sách.
II. Phần lớn bài viết do tác giả tập hợp từ nhiều
ấn phẩm đã xuất bản trước đây và một số mới viết bổ sung, cập nhật thêm. Do đó,
qua các tập sách người đọc cảm thấy thiếu sự nhất quán, cả về cách khai thác đề
tài và cách trình này, diễn đạt. Nhưng theo tôi, đây không phải là công trình
nghiên cứu khoa học nên sự đa dạng như vậy về nội dung và hình thức không ảnh
hưởng đến chất lượng bộ sách. Ngược lại tính đa chiều trong cách tiếp cận và
trình bày lại làm giảm sự đơn điệu và tăng thêm sự phong phú trong cảm nhận cũng
như hứng thú của người đọc. Chỉ lưu ý những bài viết cũ nên ghi thời điểm hay
có những ghi chú cho hợp với bối cảnh lúc viết mà hiện nay đã thay đổi.
III. Bộ sách chia làm 10 tập và mỗi tập có chủ đề
riêng mà người đọc có thể chọn mua những tập mình thích hay cần tìm hiểu, cũng
có thể mua cả bộ và chọn đọc theo nhu cầu từng lúc, từng nơi. Theo tôi 3 tập
đầu:
1. Tín
ngưỡng và tôn giáo
2. Truyền
thống và đổi thay
3. Hà Nội,
tấm gương phản chiếu lịch sử Việt Nam
Nên đảo ngược lại hợp lý
và khoa học hơn:
1. Hà Nội,
tấm gương phản chiếu lịch sử Việt Nam
2. Truyền
thống và đổi thay
3. Tín
ngưỡng và tôn giáo
Nhưng tôi
xin nhắc lại đây chỉ là việc đánh số tập, hoàn toàn không thay đổi gì bố cục và
nội dung mỗi tập.
IV. Một vấn đề mới đặt ra từ ngày 1-8-2008 khi Hà
Nội mở rộng địa giới hành chính bao gồm cả tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh, tỉnh
Vĩnh Phúc và 4 xã tỉnh Hòa Bình, gấp hơn 3 lần diện tích Hà Nội trước đấy. Vấn
đề này đặt ra cho hầu như mọi công trình xuất bản về Hà Nội ra mắt bạn đọc
trong dịp kỷ niệm nghìn năm Thăng Long - Hà Nội, nhưng cách xử lý phải linh
hoạt tùy từng ấn phẩm. Riêng bộ sách này, tác giả đã thực hiện đúng hợp đồng ký
kết khi chưa có sự mở rộng Hà Nội. Nhưng trong tình hình mới, có 2 cách xử lý:
- Để như
hiện nay và nói rõ trong Lời giới thiệu
- Nhà xuất
bản đầu tư thêm để tác giả bổ sung thêm một số đề tài có chọn lọc về vùng mới
sát nhập vào Hà Nội, ví như: núi Tản Viên và sự tích Sơn Tinh - Thủy tinh, đền
Và, thành Sơn Tây, làng cổ Đường Lâm, làng lụa Vạn phúc... Tất nhiên chỉ bổ
sung một số đề tài trong những tập liên quan. Vấn đề này cần có sự trao đổi kỹ
hơn giữa Nhà xuất bản và tác giả.
V. Bộ sách này dòi hỏi phải có nhiều ảnh, bản vẽ,
bản đồ minh họa chọn lọc phù hợp với từng đề tài. Theo hợp đồng Nhà xuất bản sẽ
lo phần này nhưng cần có sự chỉ đạo của tác giả.
Nhà xuất bản Hà Nội