Tóm tắt nội dung:

- Hướng tới kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội nên công trình sưu tập cần tuyển chọn được những tác phẩm tiêu biểu của tác gia Cao Bá Quát với tư cách danh nhân Hà Nội, chú ý ưu tiên chọn các tác phẩm viết về con người và cảnh vật Thăng Long.

- Công trình Thơ văn Cao Bá Quát sẽ dựa trên cơ sở văn bản sách Thơ chữ Hán Cao Bá Quát do GS. Vũ Khiêu chủ biên (Nxb Văn học, H., 1970. Tái bản, 1984) để tiếp tục chỉnh lý, bổ sung, hoàn thiện.   

- Trên cơ sở hệ thống tư liệu, công trình sưu tập văn bản và dịch thuật lưu ý phân bố phù hợp các mục tác phẩm tiêu biểu cho các thể loại, sát đúng với mỗi giai đoạn sáng tác cụ thể của Cao Bá Quát.

Bình luận

* PGS.TS. Lã Nhâm Thìn (Bình luận đề cương)

I. NHỮNG ƯU ĐIỂM CẦN KHẲNG ĐỊNH:

          1. Lần đầu tiên nhân kiệt lịch sử Cao Bá Quát được sưu tầm, biên soạn, nghiên cứu một cách đầy đủ nhất: từ tác phẩm chữ Hán đến tác phẩm chữ Nôm, từ thơ đến văn xuôi, từ quan điểm nghệ thuật đến sáng tác. Công trình hoàn thành sẽ khẳng định được tầm cao và vóc lớn của Cao bá Quát cả về con người và sự nghiệp.

          2. Lần đầu tiên nhân kiệt lịch sử Cao Bá Quát được sưu tầm, biên soạn, nghiên cứu một cách khoa học nhất. Khoa học bởi vì công trình vừa kế thừa những thành tựu sưu tầm, biên soạn, nghiên cứu về Cao Bá Quát đã có bề dày hàng thế kỉ, vừa có phương pháp tiếp cận mới, những nội dung khoa học mới, những phát hiện mới về Cao Bá Quát. Nội dung tuyển chọn, biên soạn, dịch thuật mang tính khoa học cao. Khoa học từ khâu xác định văn bản: sưu tập, khảo sát, so sánh 21 văn bản thơ văn Cao Bá Quát hiện còn, chọn bản gốc, bản trục, bản nền..., từ đó xác định một văn bản tốt nhất để tuyển chọn các sáng tác đích thực của danh nhân họ Cao đưa vào tuyển tập. Khoa học ở nội dung tuyển chọn: những sáng tác của Cao gồm cả thơ (chữ Hán và chữ Nôm), phú, hát nói, văn xuôi (truyện ngắn, tạp kí); những nghiên cứu về Cao (khoảng 30 bài). Khoa học trong định hướng và tiêu chí tuyển chọn: định hướng Cao Bá Quát danh nhân Hà Nội, tiêu chí tuyển chọn vừa tiêu biểu cho cuộc đời, con người, vừa tiêu biểu cho văn chương của Cao. Khoa học trong kết cấu của công trình: gồm ba phần - Tổng luận - Tuyển tác phẩm - Tuyển công trình nghiên cứu.

          3. Bản thảo thể hiện được nhiệt tâm và năng lực của tập thể những nhà khoa học, nhà văn, nhà báo... có trình độ chuyên môn cao, có tình cảm sâu nặng, có niềm tự hào sâu sắc đối với Thủ đô Hà nội. Hơn nữa, cuốn Thơ văn Cao Bá Quát lại được GS Vũ Khiêu chủ biên - một người đã từng dày công nghiên cứu về Cao Bá Quát, một "tổng công trình sư" của công trình Tổng tập nghìn năm văn hiến Thăng Long (đã xuất bản), nhất định sẽ là cuốn sách tiêu biểu, có giá trị cao trong tủ sách "Thăng Long ngàn năm văn hiến".

II. ĐÔI ĐIỀU TRAO ĐỔI GÓP Ý:

          1. Qua Thơ văn Cao Bá Quát, người đọc không những thấy được "phẩm chất, tài hoa và cốt cách Thăng long" mà còn phải thấy được tầm vóc thời đại của danh nhân họ Cao. Vị trí của Cao Bá Quát là vị trí đổi mới, cách tân cả về tư tưởng, cả về văn chương nghệ thuật. Công trình cần chú ý nhiều hơn nữa về phương diện này.

          2. Đặc biệt chú ý tuyển chọn những tác phẩm của Cao Bá Quát mới được sưu tầm, dịch thuật.

          3. Khi tuyển chọn những công trình nghiên cứu về Cao Bá Quát cần chú ý tính toàn diện: cuộc đời và thơ văn tác giả, các giai đoạn nghiên cứu, các quan điểm, trường phái, tính chất vùng miền v.v... Tuy nhiên, không vì tính toàn diện mà coi nhẹ giá trị khoa học, giá trị kết tinh của những công trình nghiên cứu được tuyển chọn.

          Những tác giả có nhiều công trình nghiên cứu về Cao Bá Quát thì chỉ nên tuyển chọn một công trình. Chỉ trong trường hợp không thể thay thế, cực chẳng đã thì mới "buộc" phải tuyển hơn một công trình của cùng một tác giả.

III. KẾT LUẬN CHUNG

          Đề cương bản thảo Thơ văn Cao Bá Quát là một đề cương mang tính khoa học, tính khả thi cao, hứa hẹn một công trình mới rất có giá trị về nhân kiệt lịch sử Cao Bá Quát. 

 Nhà xuất bản Hà Nội