Tóm tắt nội dung:                       

- Thăng Long - Hà Nội, trong chiều dài và chiều sâu lịch sử, đã sáng tạo và truyền trao đến ngày nay cho chúng ta nhiều giá trị văn hiến nổi bật, trong đó đặc biệt quan trọng là nguồn tư liệu viết bằng chữ Hán Nôm. Tuy nhiên, nhiều tư liệu hiện chỉ còn độc bản, vì nhiều lý do (chẳng hạn, như nhiều văn bia tại các địa phương đã bị phá hủy, hiện chỉ còn thác bản tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm). Vì thế, việc xây dựng và xuất bản bộ Tư liệu văn hiến Thăng Long - Hà Nội: Thư mục tư liệu trước 1945 nhằm giới thiệu một cách cơ bản, toàn diện nguồn tư liệu này là công việc cần thiết trên nhiều ý nghĩa và thiết thực để kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Công trình này nhằm đạt một số mục tiêu cơ bản sau:

Thứ nhất, lần đầu tiên, các nguồn tư liệu văn hiến Thăng Long - Hà Nội (bao gồm văn bia, hương ước, địa bạ, thần tích, thần sắc, gia phả...) được tập hợp, giới thiệu trong phạm vi hành chính Hà Nội hiện nay (1010), bao gồm các tư liệu đã được tập hợp tại các trung tâm lưu trữ, các cơ quan nghiên cứu và một phần tư liệu mới được sưu tập.

Thứ hai, các tư liệu được tập hợp, phân loại theo mục, quy về đơn vị hành chính hiện đại, giới thiệu tóm tắt nội dung, đặc điểm và tình trạng văn bản, nơi lưu giữ, ký hiệu văn bản... để người đọc dễ dàng tra cứu.

Bình luận sách

* TS. Trần Hữu Huỳnh (Bình luận đề cương)

1.     Về mục đích, ý nghĩa và đối tượng phục vụ của đề tài

Tác giả đã xác định mục đích, ý nghĩa của đề tài là thông tin thư mục nguồn tư liệu viết bằng chữ Hán Nôm về Thăng Long - Hà Nội. Đây là thư mục địa chí văn hiến về Thăng Long –Hà Nội.

Thư mục địa chí văn hiến Thăng Long –Hà Nội (bao gồm: văn bia, hương ước, địa bạ, thần tích, thần sắc, gia phả ...)được tập hợp và phân loại theo đơn vị hành chính hiện nay, giới thiệu tóm tắt nội dung, đặc điểm và tình trạng văn bản, nơi lưu giữ, ký hiệu văn bản...đóng góp thêm vào kho tàng thư mục về Thăng Long –Hà Nội.

Đối tượng phục vụ: người dùng tin quan tâm, đặc biệt là các nhà nghiên cứu Thăng Long - Hà Nội trên tất cả các phương diện: địa lý, hành chính, kinh tế, văn hoá, xã hội…Qua thư mục địa chí này giúp họ dễ dàng tra cứu khai thác tin về tư liệu văn hiến chữ Hán Nôm của thủ đô.

2. Về phương pháp nghiên cứu

Tác giả đã xác định không gian hành chính Hà Nội hiện nay. Nguồn tư liệu cần khai thác, phân tích, xử lý, phân loại loại hình.. như trong đề cương đưa ra theo tôi là phù hợp. Ngoài các viện Thông tin Khoa học xã hội, viện Nghiên cứu Hán nôm, thư mục thác bản văn khắc Hán nôm ... Tác giả cần lưu ý nguồn tư liệu tại các Trung tâm thông tin- thư viện các trường đại học về lĩnh vực khoa học xã hội (ví dụ: Trung tâm Thông tin - Thư viện ĐHQGHN hiện đang lưu trữ hơn 2.000 thác bản văn bia), Thư viện Quốc gia Việt Nam (sách Hán Nôm: 2.129 tư liệu), Thư viện Hà Nội (1.500 bản văn bia, 1.300 tư liệu Hán Nôm)... hiện cũng đang lưu giữ nguồn tư liệu trên để thư mục địa chí của tác giả đảm bảo tính đầy đủ toàn diện.

Hình thức triển khai tiến hành sưu tầm, khai thác nguồn tư liệu văn hiến và lập danh mục phân loại, quy đổi đưa về đơn vị hành chính. Như vậy là phù hợp giúp cho người dùng tin dễ tra cứu thông tin.

3. Về kết cấu thư mục

“Thư mục tư liệu văn hiến Thăng Long-Hà Nội” cần có những phần chính:

a.      Lời giới thiệu.

b.     Phần thư mục tư liệu văn hiến Thăng Long- Hà Nội.

Trong đó tác giả phân chia: Thư mục tư liệu văn khắc; Thư mục tư liệu hương ước; Thư mục tư liệu địa bạ; Thư mục tư liệu thần tích, thần sắc; Thư mục tư liệu Hán Nôm khác. Như vậy, người dùng dễ định dạng các loại tư liệu mang tính khoa học và tính thực tiễn.

c. Phần bảng tra cứu (Index).

Phân loại địa danh hành chính giúp cho bạn đọc dễ dàng tra cứu tìm tư liệu là phù hợp và cần thiết của thư mục địa chí.

d. Mục lục.

Cuối thư mục địa chí văn hiến của tác giả nếu có phụ lục đính kèm bằng bảng, biểu... làm tăng giá trị độ tin cậy khoa học của thư mục đối người dùng tin.

Trên đây là những đóng góp của tôi nhằm hoàn chỉnh đề cương “Thư mục tư liệu văn hiến Thăng Long - Hà Nội” của tác giả Vũ Văn Quân. Rất mong thư mục địa chí văn hiến trên được thực hiện trong thời gian tới, hướng tới kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.

 Nhà xuất bản Hà Nội