Tìm kiếm
Chào mừng bạn đến với trang điện tử của Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến.
Bình luận sách |  Bạn đang ở:Trang chủ » Chi tiết bình luận sách
TUYỂN TẬP THẦN TÍCH - Chìa khóa để mở cánh cửa văn hóa dân gian chốn Kinh kỳ
Thứ ba, 03/09/2013 03:38
“Lệnh làng nào làng ấy đánh, Thánh làng nào làng ấy thờ” – câu thành ngữ trong dân gian vừa có ý muốn khẳng định mỗi làng đều có vị thành hoàng để tôn thờ đồng thời cũng khẳng định sức mạnh, vị thế của làng đó. Thăng Long - Hà Nội là vùng đất có lịch sử hàng ngàn năm và thần tích là loại hình văn bản tồn tại phổ biến khắp các làng xã, nó góp phần giúp chúng ta hiểu biết rõ hơn về lịch sử vùng đất văn hóa, văn hiến này. Nhằm lưu giữ và phổ biến những văn bản đó, hai tác giả PGS.TS. Nguyễn Tá Nhí và PGS.TS. Nguyễn Văn Thịnh đã đồng chủ biên cuốn sách Tư liệu văn hiến Thăng Long – Hà Nội: Tuyển tập Thần tích thuộc Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến.

Cuốn sách có tổng số 1.164 trang in, gồm 3 phần, ở phần Lời giới thiệu mang tính tổng quan, nhóm tác giả đã thể hiện quá trình tạo lập văn bản từ ban đầu sự tích của các vị thần chỉ là truyền miệng đến khi chữ Hán được sử dụng rộng rãi, các truyền thuyết được văn bản hóa, rồi cơ cấu của văn bản thần tích ra sao, danh hiệu của các Tôn thần thế nào, sự đa dạng còn ở các dạng thức tồn tại của văn bản thần tích. Từ những lý luận chung ấy, các tác giả đã soi rọi vào thần tích thần phả Thăng Long – Hà Nội, nêu ra những đặc điểm của thần tích thần phả của vùng đất vừa có tính làng quê vừa có tính kinh đô này để thấy được sự đặc sắc có ở chốn kinh kỳ của một đất nước có nền văn minh lúa nước. Gói gọn trong 40 trang giới thiệu ấy là những thông tin hữu ích, là “chìa khóa” để đi đến tìm hiểu 62 văn bản thần tích tiêu biểu được giới thiệu cả phần dịch nghĩa đến nguyên bản chữ Hán hoặc chữ Nôm trong phần nội dung chính gần 1000 trang.

Các văn bản thần tích ở đây được tuyển chọn trải dài theo trục không gian suốt 29 đơn vị quận, huyện trong thành phố, theo trục thời gian dài suốt tiến trình lịch sử của Thăng Long – Hà Nội. Với cách thức tiến hành này người đọc sẽ có được cái nhìn tổng quan cũng như chi tiết theo diễn tiến lịch sử từ quá khứ đến hiện tại.

Không đơn điệu hay hình thức mà các văn bản ở đây còn mang tính thuyết phục bởi tính thực tế và độ tin cậy của tài liệu. Vậy nên theo con số điều tra bước đầu, nhóm tác giả đã tìm thấy ở vùng Thăng Long - Hà Nội có khoảng 2.200 bản thần tích thần phả. Ở đây chỉ giới thiệu các vị thần có lịch sử hiển tích công tích rõ ràng được thờ ở vùng Thăng Long - Hà Nội như Tản Viên Sơn Thánh và các vị bộ tướng của ông, Hai Bà Trưng và các vị bộ tướng, đức thánh Bạch Hạc, thánh Tam Giang, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi... Ngoài những thần trên thì một vài đơn cử thể hiện sự đa dạng nhưng tiêu biểu như Thần tích xã Giã Cát của huyện Quốc Oai, thờ Ba vị Đại vương Tản Viên Sơn Thánh; Thần tích thôn Kim Mã là Ngọc phả ghi về Phùng Đại vương; Thần tích xã Láng Thượng thờ ngài Đại Thánh Từ Đạo Hạnh; Thần tích xã Phù Đổng thờ thần Phù Đổng Thiên Vương; Thần tích xã Thủ Lệ thờ Linh Lang Đại vương; Thần tích về Trưng Nữ Vương thờ ở đền Đồng Nhân, quận Hai Bà Trưng… Đó là những vị thần tiêu biểu không chỉ với Thủ đô Hà Nội mà còn cho cả nước.

Sách còn có 4 phụ lục với gần 100 trang là những danh mục các địa phương thờ thần Cao Sơn, thờ thần Linh Lang, thờ thần Bạch, cuối cùng là phụ lục Thư mục thần tích. Thư mục này sẽ giúp ích cho những ai muốn tra cứu tìm hiểu một cách có hệ thống về thần tích thần phả của Thăng Long – Hà Nội. Và cũng có thể từ đây sẽ soi rọi cho sự tìm hiểu về văn hóa dân gian của những địa phương khác.

Văn bản thần tích giúp các thế hệ người Việt chúng ta biết được lai lịch, công trạng của các vị thần được thờ làm thành hoàng làng. Nếu không có văn bản thần tích được lưu lại ắt hẳn chúng ta sẽ gặp vô số khó khăn để hiểu được những đóng góp cụ thể của từng vị thần được thờ trong các ngôi đình làng của chính địa phương hay nơi mình cư trú. Ở đây không đơn thuần giới thiệu các văn bản mà các tác giả còn dụng công cân nhắc câu chữ để đưa ra bản dịch trong sáng dễ hiểu, đồng thời lại bỏ ra nhiều công sức tra cứu tìm tòi để chú giải tỉ mỉ công phu, không chỉ làm tăng thêm chất lượng của tập sách mà nó còn có giá trị lưu trữ sau này.

Trong những văn bản thần tích không đơn điệu ghi chép lại lai lịch hay công trạng của các vị thần mà hơn thế nhiều bản thần phả thần tích ghi lại các câu chuyện đối nhân xử thế của cha ông ta cho đến nay vẫn giữ nguyên giá trị, được nhiều người tôn trọng, đó là giá trị đạo đức ngàn đời còn lưu giữ. Vậy nên, cuốn sách Tuyển tập thần tích có giá trị lưu giữ như thể chìa khóa để mở cửa vào tìm hiểu văn hóa dân gian cũng như giá trị văn hiến chốn kinh kỳ Thăng Long – Hà Nội chứa ẩn nhiều kỳ bí.


Nhà xuất bản Hà Nội
  • Thời tiết - Tỉ giá
  • Giá vàng
    Tỉ giá