Hương ước là những quy ước điều lệ của một cộng đồng người chung sống trong cùng một khu vực, để điều hòa quan hệ giữa cá nhân với cá nhân, các nhân với tập thể hoặc giữa tập thể này với tập thể khác. Trong xã hội Việt Nam thời xưa, các tổ chức hương thôn thường đặt ra những điều ước để ràng buộc chế ngự lẫn nhau. Hương ước chỉ là một danh từ chung để chỉ những quy ước làng xã. Theo logic chung, hễ có cộng đồng người chung sống là phải có quy ước chung. Nói cách khác, làng xã muốn tồn tại và phát triển nhất định phải có hương ước.

Công trình nghiên cứu về hương ước lần này là bộ sách chuyên khảo và tuyển dịch về mảng tư liệu Hán Nôm viết về lịch sử văn hóa của các làng ở Thăng Long - Hà Nội; khảo cứu giới thiệu một số bản hương ước ở Hà Nội sẽ cung cấp cho bạn đọc nhiều tư liệu để hiểu biết về quá trình lập làng, giữ gìn thuần phong mỹ tục của nhân dân ta.

Cuốn sách có kết cấu hai phần chính: Bài khảo cứu tư liệu về hương ước ở các làng của Thăng Long - Hà Nội. Phần thứ hai tuyển dịch khoảng 60 bản hương ước.

Công trình được đánh giá là một đề tài hay, có giá trị khoa học, giá trị văn hóa và thực tiễn. Đề tài đi sâu vào một lĩnh vực văn hóa truyền thống sống động, cụ thể, phong phú của Thăng Long - Hà Nội, vì vậy rất có ý nghĩa trong việc kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Đề cương được chuẩn bị khá tốt, thể hiện được ưu thế của chủ trì đề tài và nhóm tác giả trên các phương diện: những hiểu biết chung và kinh nghiệm nghiên cứu về hương ước khá sâu sắc, dồi dào; nguồn tư liệu đã được thống kê, sưu tầm phong phú… Hội đồng cũng đóng góp thêm chủ trì đề tài một số vấn đề như phải trình bày cụ thể hơn những đặc điểm của hương ước Thăng Long - Hà Nội, những nét đặc trưng của vùng so với hương ước chung cả nước; tiêu chí tuyển dịch hương ước cho từng vùng của Hà Nội ngày nay cũng cần được làm rõ để đảm bảo tính đại diện cho từng quận, huyện; bài tổng quan cần được tập trung thực hiện.

Với kinh nghiệm và sự chuẩn bị của chủ trì đề tài và những người tham gia tuyển chọn, đề tài được khẳng định có tính khả thi cao, có thể đảm bảo tiến độ. Với đề tài này, mảng sách tư liệu văn hiến về Thăng Long - Hà Nội sẽ thêm phần phong phú.

(Nhà xuất bản Hà Nội)