Về "Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến" - Đánh giá và kiến nghị
A. ĐÁNH GIÁ
Chúng ta thật sự vui mừng khi tận mắt nhìn thấy một bộ Tùng thư về Thăng Long ngàn năm văn hiến
đồ sộ như thế, nội dung bao quát được nhiều lĩnh vực như thế, và kỹ thuật in ấn
trình bày cũng chẳng nhường ai!
Đây là kết quả bao nhiêu công sức của các nhà khoa học, nhà
quản lý... trong đó có Nhà xuất bản Hà Nội là đơn vị tổ chức thực hiện một cách
“khôn khéo” và “mát tay”, nếu có thể nói được như vậy.
Tôi nói “khôn khéo”, vì Nhà xuất bản Hà Nội đã biết cách
lấy “tép” câu “tôm”, sử dụng một khoản kinh phí không nhiều để tập hợp một đội
ngũ trí thức phần lớn là chuyên gia đầu ngành, gây men cho họ, rồi tự họ lao
vào khoa học là cái họ vốn say mê mà không tính toán.
Tôi nói “mát tay”, vì Nhà xuất bản Hà Nội đã đề ra một quy
trình làm việc mà ai cũng thấy là hợp lý: tổ chức một Hội đồng nghiệm thu vô
tư, khách quan để trao đổi, góp ý kiến cho các tác giả công trình, từ khâu
thông qua đề cương chi tiết, cho đến khâu nghiệm thu bản thảo. Và thường sau
mỗi buổi họp, mà tính chất của nó cũng giống như một buổi sinh hoạt khoa học,
cả phía tác giả cũng như phía Hội đồng đều cảm thấy hài lòng, do công trình
được phản biện từ nhiều mặt, chất lượng khoa học, học thuật đảm bảo được nâng
cao, và các “ngòi nổ” nếu có, đều được tháo gỡ.
Chỉ tiếc là thời gian thực hiện công trình thường quá ít,
và cũng có trường hợp công trình đến “hẹn” mà không “lên” được.
B. KIẾN NGHỊ
1. Thăng Long -
Hà Nội là trung tâm chính trị - văn hóa lâu đời của nước ta. Nhân dịp này,
chúng ta cố gắng xây dựng một khó thông tin tư liệu đầy đủ và có hệ thống về nó
để nghiên cứu, quảng bá, thậm chí có thể đưa lên mạng để phục vụ rộng rãi cho
các nhà nghiên cứu trong nước cũng như ở nước ngoài.
2. Các vùng đất
mới sáp nhập vào Hà Nội cũng có nhiều tư liệu, nhưng trong lần xây dựng Tủ sách
vừa qua, chúng ta nói chung là chưa với tới, cần có kế hoạch tiếp tục sưu tầm,
nghiên cứu, khai thác.
3. Trên cơ sở
những gì đã làm được, có thể tiếp tục biên soạn những cống trình mang tính tổng
hợp, nâng cao, chẳng hạn một bộ sách Địa
chí Hà Nội tương đối bề thế, nhiều toàn tập (chứ không chủ tuyển tập) thơ
văn của các tác gia lớn ở Thăng Long - Hà Nội, hoặc viết về Thăng Long - Hà Nội
v.v...
4. Tôi đã thử
làm một thống kê về môn loại tác phẩm trong “Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến”, kết quả thấy:
- Sử (sử - địa, sử - văn hóa, sử - kinh tế, sử chính trị):
45 cuốn
- Địa (địa - chính, địa kinh tế): 8 cuốn
- Văn (văn - sử): 19 cuốn
- Văn hóa (văn hóa dân gian): 9 cuốn
- Văn nghệ (sân khấu, nghệ thuật): 8 cuốn
- Các
loại khác (tôn giáo, tín ngưỡng, kinh tế, giáo dục đào tạo): 6 cuốn.
Như vậy là Sử chiếm gần một nửa “Tủ sách”; Văn và Địa hãy
còn ít quá.
Sắp tới, nếu công việc được tiếp tục, sẽ có sự điều chỉnh
cho cân đối, hợp lý hơn.
5. Ta còn có kho
sách Hán Nôm với số lượng lớn, chủng loại sách rất đa dạng, nhưng hiện “Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến”
chưa khai thác được mấy, rất cần được bổ sung, nhất là về mặt Địa và Văn... trong dịp tới.
Với tình hình như vậy, đề nghị Thành phố Hà Nội đầu tư thêm
thời gian và kinh phí thích đáng để tiếp tục tổ chức điều tra, sưu tầm, nghiên
cứu, biên soạn bổ sung, nhằm khắc họa đầy đủ và nhiều đường nét hơn diện mạo
của THỦ ĐÔ NGÀN NĂM VĂN HIẾN ./.
Nhà xuất bản Hà Nội