Từ tháng 6-1930, Thành ủy Hà Nội được thành lập. Thực hiện chủ trương của Xứ ủy Bắc Kỳ, Thành ủy đã tổ chức Ðội tuyên truyền xung phong nhằm tuyên truyền, giáo dục lý tưởng cách mạng của Ðảng trong các tầng lớp nhân dân, tập hợp quần chúng vào các đoàn thể, ủng hộ phong trào Xô Viết - Nghệ Tĩnh, mở rộng và phát triển cơ sở cách mạng không chỉ ở địa bàn Hà Nội mà còn ở cả một số vùng của Hà Ðông, Sơn Tây. Có thể nói, đây chính là tổ chức tiền thân của Ban Tuyên huấn Thành ủy sau này.
Trải qua các giai đoạn cách mạng, từ thời kỳ hoạt động bí mật, nửa bí mật và công khai đến những năm tháng chiến tranh, công tác tuyên giáo của Ðảng bộ thành phố luôn bám sát nhiệm vụ chính trị, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, giác ngộ quần chúng đi theo sự nghiệp cách mạng. Bằng nhiều hình thức tuyên truyền, vận động, từ rải truyền đơn, treo cờ Tổ quốc, tổ chức mít-tinh, diễn thuyết... đến đấu tranh trực diện; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động quần chúng phát triển cơ sở Ðảng để có cán bộ nòng cốt cho phong trào cách mạng; các lớp huấn luyện, bồi dưỡng, đào tạo cán bộ và kết nạp đảng viên được tiến hành thường xuyên, kết hợp vận động các ngành, các giới, để giác ngộ, tập hợp quần chúng theo Ðảng làm cách mạng.
Tháng 12-1946, quân và dân Hà Nội mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc, đã góp phần quan trọng vào thắng lợi vẻ vang trận mở đầu đánh thực dân Pháp ngay tại mặt trận Hà Nội.
Ngày 3-3-1949, Thành ủy ra Quyết định số 18-QÐ/TUHN tách Ban Tuyên huấn ra khỏi Ban Ðảng vụ, đánh dấu sự ra đời chính thức của Ban Tuyên huấn Thành ủy Hà Nội (nay là Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội). Từ đó, Ban Tuyên huấn đã nhiều lần được tách, hợp nhất và đổi tên khác nhau cho phù hợp với thực tiễn cách mạng và công tác tư tưởng, văn hóa của Ðảng ở Thủ đô.
Trong giai đoạn chống Mỹ, cứu nước, Ban Tuyên huấn đã hướng dẫn học tập chương trình gồm các nội dung về chủ nghĩa cộng sản, tình hình và nhiệm vụ cấp bách của cách mạng giải phóng miền nam, chống Mỹ, cứu nước là nhiệm vụ thiêng liêng hàng đầu của nhân dân ta... Ðể hoàn thành nhiệm vụ quan trọng này, Ban Tuyên huấn được tăng cường bộ phận khoa giáo và đổi tên là Ban Tuyên giáo. Tháng 4-1972, đế quốc Mỹ ồ ạt đánh phá miền bắc, Hà Nội chuyển sang thời chiến, Ban Tuyên giáo đã tổng kết những gương chiến đấu chống chiến tranh phá hoại lần thứ nhất, kịp thời góp phần giúp các cơ sở Ðảng, nhất là cơ sở nông thôn rút kinh nghiệm, bố trí lại lực lượng sản xuất, sẵn sàng chiến đấu, phân công lãnh đạo, chỉ đạo và chủ động công tác tuyên truyền trong chiến đấu.
Sau Hiệp định Pa-ri được ký kết (tháng 1-1973), Hà Nội bước vào thời kỳ mới từ phân tán trở về tập trung, từ chiến tranh chuyển sang hòa bình, với nhiệm vụ nhanh chóng khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục kinh tế, phát triển văn hóa - xã hội. Ban Tuyên giáo đã tham mưu tổ chức đợt sinh hoạt chính trị nghiên cứu bài Thắng lợi và xu thế cách mạng. Công tác tư tưởng tập trung giải thích tình hình, nhiệm vụ mới, làm rõ ý nghĩa thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Ðợt sinh hoạt chính trị được tiến hành kịp thời đấu tranh chống tiêu cực trong Ðảng và quần chúng, phát động dư luận lên án tình hình tiêu cực ngoài xã hội... Ðể củng cố hệ thống tổ chức Ðảng, Ban Tuyên giáo đã thực hiện tham mưu cho Thành ủy về công tác xây dựng Ðảng, đưa những đảng viên không đủ tư cách ra khỏi Ðảng. Cùng với đó, công tác huấn luyện đảng viên mới được xúc tiến mạnh mẽ. Ban Tuyên giáo đã tập trung biên soạn chương trình huấn luyện cán bộ, đảng viên cơ sở, chương trình lý luận sơ cấp và trung cấp làm giáo trình cho các Ban Tuyên giáo, Trường Ðảng của quận, huyện sử dụng.
Sau ngày thống nhất Tổ quốc, tháng 9-1976, Bộ Chính trị ra Nghị quyết về quy hoạch, cải tạo và xây dựng Thủ đô Hà Nội. Ban Tuyên giáo đã giúp Thành ủy tổ chức quán triệt nghiên cứu sâu rộng và thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết của Ðảng, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục quan điểm, thái độ lao động mới, nếp sống mới, xây dựng gia đình 5 tốt, khối phố, thôn xóm văn minh... để đáp ứng yêu cầu công tác tư tưởng trong thời kỳ mới. Năm 1976, Ban Tuyên giáo đổi tên thành Ban Tuyên huấn.
Từ năm 1986, Ðại hội toàn quốc lần thứ VI của Ðảng đã đề ra chủ trương đổi mới đất nước với nội dung cốt lõi là: Ðổi mới cách nghĩ, cách làm (đổi mới tư duy, nhất là tư duy kinh tế); đổi mới phong cách làm việc; đổi mới tổ chức cán bộ; nhằm quyết tâm xóa bỏ chế độ tập trung quan liêu bao cấp, chuyển mạnh sang hạch toán kinh doanh theo cơ chế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa... Ðại hội X của Ðảng bộ thành phố đã đề ra phương châm hành động là phải thật sự đổi mới nhận thức, đổi mới phong cách làm việc, đổi mới tổ chức và cán bộ trong tất cả các cấp, các ngành của thành phố, trên tất cả các lĩnh vực công tác. Mọi công việc phải lấy hiệu quả kinh tế - xã hội làm mục tiêu.
Năm 1988 - 1989, Ban Thường vụ Thành ủy quyết định giải thể và sáp nhập Ban Nghiên cứu lịch sử Ðảng, Ban Khoa giáo và Ban Tuyên huấn và đổi tên Ban Tuyên huấn thành Ban Tuyên giáo Thành ủy.
Thực hiện Nghị quyết số 15 của Quốc hội về việc hợp nhất toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của tỉnh Hà Tây và thành phố Hà Nội để mở rộng địa giới hành chính Thủ đô trong thời kỳ CNH, HÐH đất nước. Bộ máy quản lý nhà nước và các cơ quan Ðảng, đoàn thể quần chúng của TP Hà Nội mở rộng chính thức hoạt động từ ngày 1-8-2008. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Hà Tây và Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội được hợp nhất thành Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội.
Với tinh thần đoàn kết, sáng tạo và đổi mới, năm 2008, ngành Tuyên giáo Thủ đô đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham mưu cho cấp ủy về công tác tư tưởng chính trị, triển khai nghiên cứu, quán triệt các chỉ thị, Nghị quyết của Trung ương và thành phố trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần hoàn thành các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của Thủ đô với các nội dung cơ bản như:
Ban Tuyên giáo Thành ủy đã tham mưu giúp Ban Thường vụ đổi mới việc tổ chức quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Ðảng, Nghị quyết Hội nghị Trung ương (khóa X), các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương... Trong đó, kết hợp giữa truyền đạt nghị quyết với đối thoại trực tiếp với lãnh đạo, tạo sự thống nhất cao trong toàn Ðảng bộ và sự đồng thuận trong các tầng lớp nhân dân, góp phần đưa Nghị quyết của Ðảng vào cuộc sống; Tham mưu giúp cấp ủy chỉ đạo tổ chức xây dựng kế hoạch, hướng dẫn triển khai sâu rộng Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Trong đó, xác định rõ nội dung, hình thức, phương pháp, lộ trình triển khai phù hợp với đặc điểm của địa phương, đơn vị, bảo đảm "thiết thực, hiệu quả", đã tổ chức tốt Hội thi "Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" cấp thành phố bảo đảm trang trọng, tiết kiệm và lan tỏa rộng rãi trong nhân dân; tổ chức cho đoàn thí sinh tham dự Hội thi "Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" toàn quốc, thí sinh Trần Thanh Mai của Hà Nội đoạt giải nhì cuộc thi; Ban Tuyên giáo Thành ủy phối hợp với Báo Ðiện tử Ðảng Cộng sản Việt Nam chủ trì tổ chức cuộc thi "Bác Hồ - Người là niềm tin tất thắng" cho 20 cơ quan báo chí các tỉnh, thành phố khu vực miền bắc, thí sinh Phùng Lan Hương thuộc Ðài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội đoạt giải nhất cuộc thi và tham dự cuộc thi toàn quốc đoạt giải đặc biệt; Ban Tuyên giáo Thành ủy tham mưu chỉ đạo tổ chức cuộc vận động sáng tác, quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh".
Ban Tuyên giáo các cấp của thành phố đã chủ trì phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, quận, huyện tổ chức tuyên truyền sâu rộng, có hiệu quả các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô; Tiếp tục tuyên truyền chín chương trình công tác và năm nhiệm vụ trọng tâm của thành phố với hai khâu đột phá là cải cách hành chính và công tác cán bộ; Tuyên truyền nâng cao cảnh giác, đấu tranh chống âm mưu "diễn biến hòa bình", tạo sự thống nhất về tư tưởng và hành động trong Ðảng bộ thành phố, sự đồng thuận của nhân dân Thủ đô; tổ chức tốt việc tuyên truyền các sự kiện chính trị, các ngày lễ lớn bằng nhiều hình thức phong phú, nội dung thiết thực, bảo đảm trang trọng, ấn tượng, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Trong thành tựu chung của Thủ đô trên đường đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế, hướng tới Ðại lễ Thăng Long - Hà Nội, có sự đóng góp xứng đáng của ngành Tuyên giáo Thủ đô.