Cuốn sách gồm 164 bài viết của các học giả, nhà nghiên cứu về các danh nhân Thăng Long - Hà Nội thuộc thời kỳ trung – cận đại, tính đến hai phần ba thế kỷ XIX. “Danh nhân Thăng Long - Hà Nội” ở đây được hiểu trên phạm vi bao quát, rộng lớn, bao gồm những người từng gắn bó, góp công với Hà Nội, không kể người đó đã sinh ra hay chỉ có một phần đời hoạt động trên đất Hà thành. Những danh nhân này là những người có tên tuổi, có nguồn gốc và tiểu sử rõ ràng, tồn tại như những con người thực trong cuộc sống và lưu truyền trong lịch sử. Đó là những danh nhân có mối liên hệ và đóng góp trực tiếp vào sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển Thủ đô. Với tiêu chí đó GS. Vũ Khiêu và nhóm biên soạn đã cố gắng cập nhật những nguồn tư liệu mới nhất bổ sung cho các bài viết. Bên cạnh các bài viết mới nhóm biên soạn cũng đã tiếp thu, kế thừa những bài nghiên cứu và những bài viết trước đây để các bài viết được hoàn thiện,  và các thông tin được cập nhật kịp thời. Đồng thời nhóm biên soạn còn bổ sung thêm phần phụ đề để nhấn mạnh những đặc điểm tương đối nổi trội về tư chất, tính cách, nghề nghiệp, vai trò, hành động, sự kiện và tầm mức đóng góp của họ đối với Thăng Long – Hà Nội nói riêng  và đất nước nói chung.

Với tiêu chí lựa chọn và quy cách biên soạn như vậy, Danh nhân Thăng Lobng - Hà Nội thật sự là cuốn sách “hội tụ” tương đối đầy đủ những tên tuổi làm nên lịch sử Thăng Long - Hà Nội. Bạn đọc sẽ thấy ở đây trước hết là những anh hùng dân tộc có công lao to lớn trong việc bảo vệ, xây dựng và phát triển Thăng Long như: Ngô Quyền - người có công đánh đuổi quân xâm lược, chấm dứt một nghìn năm Bắc thuộc, mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc, xây dựng triều đình phong kiến đầu tiên của nước ta đóng đô ở Cổ Loa; hay Lý Công Uẩn - vị vua sáng lập vương triều Lý, người khai sáng kinh đô Thăng Long, với tầm nhìn xa trông rộng đã sớm tiên đoán và khẳng định Thăng Long là “kinh sư của muôn đời”; hay người anh hùng đất Thăng Long - Lý Thường Kiệt đã phá tan quân xâm lược nhà Tống trên phòng tuyến sông Như Nguyệt để bảo vệ mảnh đất quê hương thế kỷ XI… Còn rất nhiều tên tuổi đã đi sâu vào trong lịch sử Thăng Long  - Hà Nội như: Trần Thánh Tông, Trần Thái Tông, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi… Bên cạnh những anh hùng dân tộc, Thăng Long - Hà Nội còn ghi dấu tên tuổi rất nhiều danh nhân tiêu biểu mà sự nghiệp của họ đã lan tỏa và thấm sâu vào trong văn hóa, lịch sử xứ Kinh kỳ. Đó là vị vua văn võ song toàn gắn liền với quốc hiệu Đại Việt, người đã cho xây dựng Văn Miếu - vua Lý Thánh Tông; hay vua Lý Nhân Tông, người đã lập nên Quốc Tử Giám để chăm lo cho sự học của nước ta, cũng là người mở khoa thi đầu tiên để tuyển chọn nhân tài…; còn “đôi bạn” “thần Siêu, thánh Quát” đã “nổi đình nổi đám” trong văn học Thăng Long - Hà Nội thế kỷ XIX…

Có thể nói, danh nhân Thăng Long – Hà Nội mà tên tuổi và cuộc đời của họ luôn được sử sách và người đời ca tụng, lưu truyền là rất nhiều: Tô Hiến Thành, Trần Thánh Tông, Trần Nhật Duật, Trần Khát Chân, Thân Nhân Trung, Lương Thế Vinh, Bùi Xương Trạch, Đặng Trần Côn, Đoàn Thị Điểm, Ngô Thì Nhậm, Nguyễn Huy Lượng, Bà Huyện Thanh Quan, Vũ Tông Phan…. Với những công lao đóng góp cho lịch sử xây dựng, phát triển của vùng đất ngàn năm văn hiến này tuy tầm vóc, thành tích có khác nhau, song tất cả đều vì một Thăng Long – Hà Nội, nơi có khí thiêng “Núi Nùng, sông Nhị”.

Không thể phủ nhận rằng: Thăng Long – Hà Nội là mảnh đất “địa linh nhân kiệt”, cái nôi nuôi dưỡng, đào tạo nên bao anh hùng, danh tướng, thi gia của dân tộc Việt Nam nói chung, của Thăng Long – Hà Nội nói riêng. Trải bao thăng trầm của lịch sử, nơi đây vẫn đang là nơi thu hút và hội tụ của những nhân tài đất Việt. Đó chính là niềm tự hào của Thủ đô và của dân tộc Việt Nam hôm nay. Tin chắc rằng sau khi đọc xong “Danh nhân Thăng Long – Hà Nội” bạn đọc sẽ càng thêm tự hào, thêm yêu mảnh đất truyền thống ngàn năm này.