Thứ sáu, 31/07/2009 09:47
Chùa Dâu- ngôi chùa Phật giáo cổ nhất Việt Nam
Chùa Dâu tọa lạc ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội khoảng 30km. Chùa có nhiều tên gọi: Diên Ứng tự, Pháp Vân tự, Thiền Đình tự, Cổ Châu tự. Nơi đây là trung tâm thành cổ Luy Lâu từ thế kỷ thứ II sau Công nguyên.
Có câu thơ lưu truyền dân gian:
Dù ai đi đâu về đâu
Hễ trông thấy tháp chùa Dâu thì về,
Dù ai buôn bán trăm nghề
Nhớ ngày mồng tám thì về hội Dâu
Theo ghi chép trong sách sử và bia đá, đây là ngôi chùa Phật giáo cổ
nhất Việt Nam, là nơi giao lưu của hai luồng văn hóa Phật giáo, một từ
Ấn Độ sang, một từ phương Bắc xuống. Chùa được xây dựng từ thế kỉ thứ 2
(khởi công xây dựng năm 187 và hoàn thành năm 226) dưới thời Sĩ Nhiếp
làm thái thú. Chùa Dâu thờ nữ thần Pháp Vân nên gọi là chùa Pháp Vân và
nằm trong vùng đất Cổ Châu nên cũng gọi là chùa Cổ Châu. Chùa gắn liền
với truyện cổ tích Tứ pháp của người Việt xưa.
Vào đầu công nguyên, các tăng sĩ Ấn Độ,
tiêu
biểu là Khâu Đà La, đã tới Dâu – tức Luy Lâu
tiến hành truyền bá đạo
Phật, lập nên trung tâm Phật giáo Luy Lâu – trung tâm Phật giáo lớn
nhất và cổ xưa nhất của Việt Nam. Chùa tháp được xây cất nguy nga bên
cạnh thành quách, đền đài, cung điện, lầu gác, phố chợ sầm uất của đô
thị Luy Lâu, trong đó chùa Dâu là trung tâm trong hệ thống các chùa thờ
Phật và thờ tứ pháp (Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện), một nét
độc đáo trong sự kết hợp giữa Phật giáo Ấn Độ và tín ngưỡng dân gian
của người Việt. Chùa Dâu trở thành trung tâm của Thiền phái Tì ni đa
lưu chi – Thiền phái đầu
tiên của Phật giáo Việt Nam.
 |
|
Tiền đường Chùa Dâu
|
Kiến trúc chùa Dâu còn đến ngày nay được dựng dưới thời Trần năm 1313
và trùng tu nhiều lần qua các thế kỷ tiếp theo. Vua Trần Anh Tông đã
sai trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi về kiến thiết lại chùa Dâu thành chùa
trăm gian, tháp chín tầng, cầu chín nhịp. Bao quanh tòa điện chính hình
chữ công là những dãy nhà ngang, nhà dọc vây kín theo kiểu nội công
ngoại quốc.
Chính giữa sân chùa trước bái
đường, Mạc Đĩnh Chi đã cho dựng ngôi tháp Hòa Phong cao chín tầng, nay
chỉ còn ba. Ngôi tháp vuông xây bằng gạch trần, dáng chắc khỏe nổi bật
giữa khung cảnh xung quanh. Tháp tượng trưng cho ngọn núi vũ trụ, bốn
góc tháp có bốn tượng Thiên vương trấn giữ, trên tháp treo một khánh
đồng cổ.
 |
| Ban thờ Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi |
|
 |
| Thượng điện nhìn từ bên ngoài |
|
Tháp Hòa Phong Tháp xây bằng loại gạch cỡ lớn ngày xưa, được nung thủ
công tới độ có màu sẫm già của vại sành. Thời gian đã lấy đi sáu tầng
trên của tháp, nay chỉ còn ba tầng dưới, cao khoảng 17 m nhưng vẫn uy
nghi, vững chãi thế đứng ngàn năm. Mặt trước tầng 2 có gắn bảng đá khắc
chữ "Hòa Phong tháp". Chân tháp vuông, mỗi cạnh gần 7 m. Tầng dưới có 4
cửa vòm. Từ "Hoà Phong" có nghĩa là ngọn gió mát mẻ, tốt lành.
Trong tháp có treo một quả chuông đồng đúc năm 1793 và một chiếc
khánh đúc năm 1817. Có 4 tượng Thiên Vương - 4 vị thần trong truyền
thuyết cai quản 4 phương trời- cao 1,6 m ở bốn góc
 |
|
Con cừu đá
|
Trước tháp, bên phải có tấm bia vuông dựng năm 1738, bên trái có tượng
một con cừu đá dài 1,33 m, cao 0,8 m. Điều này làm ngạc nhiên nhiều du
khách, bởi xưa kia nước Việt không có con cừu. Truyền sử kể rằng: vào
thời Luy Lâu còn là trung tâm văn hoá, chính trị, kinh tế của cả nước
ta, có vị sư người Tây Thiên sang nước ta tu hành truyền bá đạo Phật.
Ông dắt theo 2 con cừu. Một hôm sơ ý để 2 con đi lạc, 1 con lạc đến
chùa Dâu, 1 con lạc đến lăng Sĩ Nhiếp (thái thú Giao Chỉ thời đó), dân
ở 2 vùng này đã tạc tượng 2 con cừu bằng đá ở nơi chúng đến để thờ. Do
vậy hiện nay chùa Dâu có 1 con, lăng Sĩ Nhiếp (cách đó 3 km) có 1 con.
Trải qua bao biến động lịch sử, thành lũy, đền dài, dinh thự của
trung tâm Luy Lâu bị hoang phế. Nhưng chùa Dâu với tháp Hòa Phong vươn
cao và hàng trăm gian chùa cổ kính vẫn tồn tại với thời gian. Lịch sử
đã từng khẳng định vị trí của chùa Dâu trong đời sống văn hóa, tâm linh
dân tộc. Chùa là một danh lam bậc nhất của xứ kinh Bắc xưa nay.
Chùa đã được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích lịch sử-văn hóa
quốc gia.
Chỉ dẫn đường đi: Cùa Dâu nằm trên địa phận xã Thanh Khương -
Thuận Thành - Bắc Ninh. Có thể tới chùa bằng nhiều đường, tuy nhiên
đường ngắn nhất tính từ trung tâm TP Hà Nội là: Cầu Chương Dương- Đường
Nguyễn Văn Cừ - Cầu Chui - đường QL 5 - tỉnh lộ 181 - Dương Xá ( Gia
Lâm ) - Phú Thị ( Gia Lâm ) - Thuận Thành - Phố Dâu - Chùa Dâu.
 |
|
Tiền đường của chùa Dâu
|
 |
|
18 vị La Hán trong chùa
|
 |
|
Hậu điện phía sau chùa chính
|
|
|
|
Các pho tượng Bồ Tát, Tam Thế, Đức Ông, Thánh Tăng được đặt ở phần hậu điện sau chùa chính
|
|
|
|
Gian thiêu hương đặt tượng Cửu Long, hai bên có tượng các vị Diêm Vương, Tam Châu Thái tử
|
Theo VOV News
|