“Vương triều Trần” – Những dấu ấn đặc sắc, những cống hiến nổi bật về kinh tế, chính trị, văn hóa, tư tưởng thế kỷ XIII – XIV
Nghiên cứu về vương triều Trần là nghiên cứu về một giai đoạn quan trọng trong tiến trình lịch sử Việt Nam đã thu hút nhiều học giả trong nước và nước ngoài. Hiện nay đã có nhiều đề tài khoa học viết về Vương triều Trần và một số công trình chuyên khảo và tham khảo tiếp cận từ những góc độ khác nhau, phản ánh những mặt, những chiều cạnh riêng về nước Đại Việt thế kỷ XIII-XV. Tuy nhiên đó cũng chỉ là những lát cắt rời rạc, chưa khái quát đầy đủ và hệ thống về một vương triều hiển hách trong lịch sử Trung đại Việt Nam. Những nghiên cứu về thành tựu của một giai đoạn dài lịch sử đạt được đã đem đến cho giới học giả và xã hội nhận thức tương đối toàn diện về lịch sử Việt Nam thời kỳ này, nhất là trong điều kiện nguồn sử liệu hiếm hoi. Trong cơ cấu đề tài Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn II, Nhà xuất bản Hà Nội quan tâm đề tài “Vương triều Trần” do PGS.TS. Vũ Văn Quân chủ biên, với mong muốn của cuốn sách mang lại nhiều giá trị cho các nhà nghiên cứu và đông đảo bạn đọc.
GS.TSKH. Vũ Minh Giang chủ trì cuộc họp. Ảnh: Đ.Tùng.
Đề tài sẽ trình bày toàn diện các mặt của xã hội Việt Nam thời Trần: quá trình thiết lập vương triều, tình hình chính trị, đời sống kinh tế, đời sống tư tưởng – văn hóa, sự nghiệp kháng chiến chống giặc ngoại xâm bảo vệ giang son gấm vóc. Qua đó công trình tổng hợp và bổ sung những nhận thức mới về các vấn đề lịch sử và nhân vật lịch sử thời kỳ này. Đề tài tiếp cận toàn diện những tác động từ nhân tố bên ngoài và bên trong đối với quá trình kiểm soát quyền lực, xây dựng và bảo vệ đất nước, mở mang văn hóa cũng như quá trình suy yếu rồi sụp đổ của vương triều Trần.
PGS.TS. Vũ Văn Quân chủ biên, trình bày nội dung đề cương chi tiết trước hội đồng. Ảnh: Đ.Tùng.
Với mục đích phục vụ đông đảo đối tượng bạn đọc là các nhà nghiên cứu lịch sử, độc giả yêu thích tìm hiểu về lịch sử Việt Nam, về văn hiến Thăng Long do vậy đề tài cần xây dựng bố cục, nội dung, cách diễn đạt văn phong làm sao đảm bảo tính hàn lâm, học thuật nhưng phải dễ đọc, dễ hiểu đối với mọi đối tượng là một việc làm khó. Tuy nhiên, với kinh nghiệm nghiên cứu và đã có nhiều công trình nghiên cứu lịch sử được công bố, chủ biên và cộng sự là những nhà nghiên cứu trẻ, năng động và nhiệt tình, công trình này có độ tin cậy, khả thi với kỳ vọng kết quả công trình sẽ đem lại nhiều thành tựu nghiên cứu mới về nội dung, nghiên cứu đánh giá, phương pháp viết sử và khai thác tư liệu của một vương triều lớn trong lịch sử Việt Nam. Bên cạnh những luận điểm phân tích sâu sắc, người đọc có thể tiếp cận những trang sách hấp dẫn, thu hút, đậm màu sắc, sinh động về những biến cố, nhân vật lịch sử, những hiện tượng văn hóa cùng những giai thoại lịch sử thú vị và đầy ý nghĩa, gợi mở cho độc giả nhiều suy nghĩ. Đồng thời đề tài góp phần tìm hiểu thêm về Thăng Long – Hà Nội với hơn 1000 năm lịch sử để từ đó giúp các nhà quản lý, hoạch định chủ trương, đường lối đúng đắn trong xây dựng và phát triển thủ đô hiện nay.
Các thành viên Hội đồng thảo luận, đóng góp ý kiến cho đề tài. Ảnh Đ.Tùng.
Đề cương chi tiết với bố cục khoa học, hướng tiếp cận cụ thể, đề tài “Vương triều Trần” do PGS.TS. Vũ Văn Quân chủ biên sẽ là một cuốn sách với hàm lượng tri thức cao, có giá trị trong Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến. Sáng ngày 4/6/2014, Hội đồng nghiệm thu gồm các chuyên gia, các nhà khoa học nghiên cứu về lịch sử, Ban Quản lý Dự án Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến và các biên tập viên Nhà xuất bản Hà Nội dưới sự chủ trì của GS.TSKH. Vũ Minh Giang đã đánh giá cao giá trị và ý nghĩa của đề tài. Để đề tài triển khai đảm bảo tiến độ, chất lượng cao, Hội đồng đề nghị nhóm biên soạn cần nghiên cứu sắp xếp lại kết cấu hợp lý hơn để tránh sự trùng lặp giữa tiêu đề chương, mục của phần thứ nhất và phần thứ hai của cuốn sách, đồng thời nội dung cần nêu bật được những đóng góp cũng như những trang sử huy hoàng của Đại Việt thời Trần. Ngoài ra, phần phụ lục nên bổ sung danh mục các công trình nghiên cứu về thời Trần, và đặc biệt lưu ý về vấn đề bản quyền tác giả trước khi chọn tuyển đưa vào cuốn sách.
Nhà báo Nguyễn Kim Sơn – Tổng Giám đốc – Tổng Biên tập – Trưởng ban Quản lý Dự án phát biểu, đánh giá về đề tài. Ảnh Đ.Tùng.
Phát biểu, đánh giá về đề tài, Nhà báo Nguyễn Kim Sơn – Tổng Giám đốc – Tổng Biên tập – Trưởng ban Quản lý Dự án cho rằng, việc nghiên cứu các vương triều trong lịch sử Việt Nam qua các thời kỳ luôn đặt ra những nhu cầu về khai thác tư liệu, nghiên cứu các phương diện khoa học, kinh tế, chính trị, văn hóa, tư tưởng… Trong giai đoạn I của Tủ sách, Nhà xuất bản Hà Nội đã ấn hành cuốn “Vương triều Lý” do GS.TS. Nguyễn Quang Ngọc chủ biên được đông đảo độc giả đón nhận và đánh giá cao. Trong cơ cấu đề tài mảng sách lịch sử Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn II, cuốn “Vương triều Trần” do PGS.TS. Vũ Văn Quân chủ biên sẽ cố gắng đi sâu nghiên cứu giai đoạn vương triều Trần với những dấu ấn đặc sắc nhất. Đề nghị chủ biên tiếp thu những góp ý thiết thực, hữu ích của Hội đồng để xây dựng hoàn chỉnh đề cương logic, khoa học và bổ sung đầy đủ nội dung phần Phụ lục, có thể thêm vào những tài liệu nước ngoài liên quan đến thời đại này. Phần tổng quan nghiên cứu cần viết sâu, ghi rõ hướng nghiên cứu, lưu ý ngôn ngữ diễn đạt để người đọc dễ hình dung, dễ hiểu đáp ứng nhu cầu phục vụ đông đảo bạn đọc trong và ngoài nước khi tìm hiểu về Thăng Long – Hà Nội.
Qua những nhận xét, góp ý cụ thể, chi tiết về bố cục, nội dung, cách triển khai, diễn giải của đề tài, Hội đồng đề nghị chủ biên bổ sung, hoàn thiện đề cương chi tiết, khoa học, logic hơn để đề tài có chất lượng cao nhất, đáp ứng sự kỳ vọng của Hội đồng, Ban Tư vấn chuyên môn mảng sách lịch sử, Ban Quản lý Dự án Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến và phục vụ nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu về Thăng Long – Hà Nội, lịch sử Việt Nam của giới nghiên cứu lịch sử cũng như đông đảo bạn đọc trong và ngoài nước.
Minh Phạm
Nhà xuất bản Hà Nội