“Biên niên lịch sử Hà Nội” – Thêm nguồn tư liệu lịch sử về Hà Nội mở rộng
Trong buổi họp nghiệm thu đề cương chi tiết đề tài vào chiều ngày 15/8/2014, Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao sự cần thiết, ý nghĩa của đề tài trong Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến. Ở giai đoạn I của Tủ sách, PGS.TS Phan Phương Thảo cũng với PGS.TS. Phạm Xuân Hằng đồng chủ biên công trình được đánh giá là dày dặn về dung lượng và sự đồ sộ của khối lượng thông tin đó là cuốn “Biên niên lích sử Thăng Long – Hà Nội”. Do điều kiện về thời gian và tiến độ nên chưa bổ sung phần Hà Nội mới sáp nhập, cũng chưa cập nhật được sự kiện từ sau ngày điều chỉnh địa giới hành chính. Trong giai đoạn II của Tủ sách, Ban Quản lý dự án bổ sung vào cơ cấu đề tài mảng sách Lịch sử đề tài “Biên niên lích sử Hà Nội (từ tháng 8 năm 2008 đến nay)”. Trên cơ sở và những thành công của cuốn “Biên niên lịch sử Thăng Long – Hà Nội”, PGS.TS. Phan Phương Thảo với tâm huyết, trách nhiệm của một nhà khoa học với Thăng Long – Hà Nội đã tiếp tục đảm nhận đề tài này, Hội đồng cho rằng chủ biên và cộng sự sẽ đảm bảo được tiến độ và chất lượng của đề tài. Với một bản đề cương được xây dựng chi tiết, thuyết minh rõ ràng về mục đích, ý nghĩa, đối tượng phục vụ, tình hình nghiên cứu, cách thể hiện nội dung và sắp xếp, phân loại tư liệu khoa học có kiểm chứng đã thuyết phục được Hội đồng, cấu trúc dự kiến đảm bảo được tính toàn diện và hợp lý.
GS.TS. Nguyễn Quang Ngọc chủ tịch Hội đồng chủ trì phiên họp. Ảnh: Văn Chiến.
“Biên niên lịch sử Hà Nội (từ tháng 8/2008 đến nay)” là phần tiếp theo của Bộ “Biên niên lịch sử Thăng Long – Hà Nội” xuất bản năm 2010 thuộc Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến do Nhà xuất bản Hà Nội ấn hành dịp Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội. Công trình này kế thừa và tiếp tục bổ sung cho cuốn “Biên niên lịch sử Thăng Long – Hà Nội” cả về mặt thời gian và nội dung sự kiện, bao gồm các sự kiện về vùng đất Hà Nội mới sáp nhập (từ khởi nguồn đến trước 1/8/2008) và các sự kiện về Hà Nội (theo địa giới hành chính mới từ 1/8/2008 cho đến hết 2012.
PGS.TS. Phan Phương Thảo chủ biên đề tài “Biên niên lịch sử Thăng Long – Hà Nội”. Ảnh: Văn Chiến.
Với khối lượng thông tin tư liệu đồ sộ, phức tạp nên đòi hỏi nhóm biên soạn công trình phải dành nhiều công sức để sưu tầm, tìm hiểu, nghiên cứu, khảo sát, lựa chọn kỹ lưỡng đảm bảo nguyên tắc toàn diện, chính xác, khoa học – logic. Do dó, các lĩnh vực của đời sống đô thị: chính trị, hành chính, quân sự, kinh tế, xã hội, khoa học, văn hoá… với những sự kiện lịch sử được phản ánh qua các nguồn tư liệu được xác minh cụ thể, chính xác. Các sự kiện được trình bày theo trình tự thời gian vừa phản ánh tiến trình chung của lịch sử Việt Nam, vừa thể hiện đặc điểm riêng của lịch sử Hà Nội. Biên niên là loại sách đặc thù nên được biên soạn theo phương pháp riêng, tất cả các sự kiện được ghi chép trung thành với tư liệu gốc, có ghi xuất xứ của tài liệu trích dẫn (gồm tên tài liệu, nhà xuất bản, năm xuất bản, trang được trích dẫn). Với kết cấu gồm 2 phần được thể hiện trên 800 trang sách với khoảng 70 ảnh và 30 bản đồ, biểu bảng, đây là cuốn sách phục vụ tra cứu cho đông đảo đối tượng bạn đọc muốn tìm hiểu về tiến trình lịch sử và văn hoá Thăng Long – Hà Nội, những thông tin về đời sống đô thị và những biến đổi nhiều mặt qua quá trình lịch sử sẽ giúp các nhà quản lý có thêm thông tin phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo thực tiễn:
Phần I. Các sự kiện về lịch sử của toàn bộ vùng đất mới sap nhập vào Hà Nội (tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh (Vĩnh Phúc) và 4 xã Lương Sơn (Hoà Bình)
Phần II. Lịch sử của Hà Nội mới (cả trước và sau khi sáp nhập) từ 8/2008 đến hết năm 2012.
Quảng cảnh tại buổi nghiệm thu. Ảnh: Văn Chiến.
Vấn đề được Hội đồng quan tâm trao đổi, phân tích và băn khoăn nhất là tên đề tài. Với mục đích, ý nghĩa và nội dung cụ thể rõ ràng, đối với đề tài này để đưa ra một tên đề tài thể hiện được đầy đủ ý nghĩa nội dung và đảm bảo khoa học là rất khó. Với tên hiện tại “Biên niên lịch sử Hà Nội (từ tháng 8/2008 đến nay)” theo Hội đồng là chưa đảm bảo được tính khoa học, chính xác, trong buổi họp đã có một số chuyên gia đưa ra một vài phương án để Hội đồng tham khảo nhưng Hội đồng đều thấy không thuyết phục. Hội đồng quyết định tạm thời vẫn để tên “Biên niên lịch sử Hà Nội (từ tháng 8/2008 đến nay)”, khi bản thảo được hoàn thiện, Hội đồng thẩm định sẽ quyết định lựa chọn tên đề tài cụ thể.
Hội đồng nghiệm thu thống nhất thông qua đề cương đề tài “Biên niên lịch sử Hà Nội (từ tháng 8/2008 đến nay)” và đề nghị chủ biên và nhóm biên soạn tiếp thu, hoàn thiện đề cương để sớm triển khai biên soạn, xuất bản theo yêu cầu của Tủ sách. Những ý kiến thiết thực, cụ thể của Hội đồng là cơ sở để chủ biên xác định nội dung và kế hoạch thực hiện đề tài theo đúng tiến độ đã đề ra. Bằng tâm huyết, kinh nghiệm và những kết quả nghiên cứu, những đóng góp của chủ biên trong giai đoạn I của Dự án Tủ sách, hy vọng rằng, cuốn sách trong giai đoạn II sẽ là một công trình được Hội đồng Tư vấn khoa học, Ban Tư vấn chuyên môn mảng sách Lịch sử, Hội đồng nghiệm thu, Ban quản lý Dự án Nxb Hà Nội khẳng định và ghi nhận về nguồn tư liệu ý nghĩa, quan trọng trong Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn II.
Minh Phương
Nhà xuất bản Hà Nội