Một viên tướng Pháp huyênh hoang: “Khi quân Pháp ra tay thì Việt Minh sẽ bỏ chạy như vịt”.

Thực tế thế nào?

Đúng là khi quân dân Nam bộ đứng lên khởi nghĩa, vũ khí trong tay chỉ có tầm vông vạt nhọn, một số súng lửa, súng trường cũ lấy được của quân Pháp, Nhật. Còn quân Pháp thì được trang bị vũ khí tối tân, tàu chiến, xe bọc thép, xe tăng, tàu bay các loại... tức lực lượng tinh nhuệ của đội quân viễn chinh nhà nghề.

Tiến đánh Sài Gòn thực dân Pháp muốn tái diễn kịch bản của một thế kỷ trước, chiếm miền đất trù phú, đông dân này để làm bàn đạp thôn tính cả Việt Nam, cả Đông Dương. Thế nhưng chúng đã lầm. Nam bộ của Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám 1945 đã hoàn toàn chuyển đổi về chất: Từ thân phận người dân nô lệ đã thành người chủ đất nước, dù chỉ hưởng Độc lập non một tháng, nhưng những con người Việt Nam ở Nam bộ đó đã sẵn sàng nối tiếp gương anh hùng liệt sĩ ngàn xưa, xả thân cứu nước, sẵn sàng hy sinh giữ “Lời thề độc lập” mà họ đã cùng nhau thét vang tại quảng trường thành phố Sài Gòn ngày 2-9-1945.

Những ngày tháng Tám sôi sục ở Sài Gòn (1945)

Ngay trong đêm 22-9-1945, quân dân tự vệ Sài Gòn - Chợ Lớn đã quyết liệt đánh trả quân xâm lược. Sau khi “Lời kêu gọi kháng chiến” của Ủy ban Kháng chiến Nam bộ được truyền đi, nhân dân thành phố đã thực hiện “Vườn không nhà trống”, biến Sài Gòn thành một thành phố không điện, không nước, không chợ búa... Quân dân Sài Gòn đã hình thành 4 mặt trận bao vây nội đô: Mặt trận Thị Nghè, Mặt trận Bà Điểm - Tham Lương, Mặt trận Phú lâm, Mặt trận Nhà Bè - Cần Giuộc... Thực hiện phương châm “Trong đánh ngoài vây”, đội quân trang bị thô sơ đó đã không “chạy như vịt”, mà đã làm đội quân viễn chinh nhà nghề Pháp phải điên đảo suốt hơn một tháng trong vòng vây của dân quân cách mạng. Nhà báo Trần Tấn Quốc đã ghi lại tình hình Sài Gòn lúc đó trong tác phẩm “Saigon, Septembre 1945”: “Dân quân đã bắt đầu thực hiện chiến thuật khi ẩn lúc hiện, đột nhập thình lình để phá hoại chớp nhoáng và lập tức rút lui trong im lặng. Người ta có thể ví lối đánh này là một chiến thuật “xuất quỷ nhập thần”... Xế chiều 24-9, một đội quân tiến theo đường Verdun (nay là đường Cách Mạng Tháng Tám), tràn xuống trung tâm Sài Gòn, chiếm chợ Bến Thành, kéo thẳng đến đại lộ Bonard (nay là đường Lê Lợi), xả súng bắn. Mặt khác, nhiều đội dân quân vượt kênh Tàu Hủ, đổ bộ lên Sài Gòn, tiến thẳng về đại lộ De La Somme (nay là đường Hàm Nghi)... Người ta nghe tiếng súng nổ khắp nơi... Ở xa xa nhiều đám cháy ngùn ngụt, đỏ trời”... (Trần Tấn Quốc, “Saigon, Septembre 1945”, Sđd, trang 58).
69 năm đã trôi qua kể từ ngày 23-9-1945. Chúng ta học được gì từ sự kiện lịch sử ấy?

1- Nếu chỉ so sánh lực lượng đơn thuần về quân số và vũ khí thì khó có thể tưởng tượng Nam bộ có thể đứng được chứ không nói là chiến thắng quân xâm lược. Thế nhưng điều thần kỳ đã xảy ra. Quân dân Nam bộ đã đánh địch và thắng địch, không chỉ bằng khí phách dũng cảm anh hùng, mà cả bằng bản lĩnh, trí tuệ của truyền thống dân tộc mà mình đã thừa hưởng tự tiền nhân.

2- Thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay nối tiếp tinh thần Nam bộ kháng chiến, với lòng tự hào về những thế hệ đi trước, chắc chắn sẽ chuyển lòng tự hào đó thành quyết tâm bảo vệ Tổ quốc trước những thách thức của những kẻ đang nuôi ý đồ muốn tiếp tục xâm phạm đất nước, biển đảo của Việt Nam hôm nay.

NGUYỄN TRỌNG XUẤT,
(nguyên Tổng thư ký công trình “Lịch sử Nam bộ kháng chiến”)

(Theo congan.com.vn)