Nhà xuất bản Hà Nội - 35 năm đồng hành cùng tri thức Thủ đô
Ngày 24/11/1979, sau những năm tháng “ở chung” với Sở Văn hoá Hà Nội với tên gọi là Phòng Xuất bản rồi Nhà xuất bản Thăng Long, Nhà xuất bản Hà Nội chính thức được “ra ở riêng”, hoạt động độc lập, chuyên ngành và trực thuộc Thành uỷ Hà Nội. Từ đó đến nay, cùng với những chặng đường phát triển của Thủ đô, Nhà xuất bản Hà Nội đã có những bước tiến vượt bậc qua những chặng đường lịch sử để khẳng định vị thế của mình trong lòng độc giả Thủ đô và cả nước.
25 năm đầu tiên kể từ sau khi chính thức thành lập (1979-2004), Nhà xuất bản Hà Nội đã vượt qua những khó khăn, trở ngại để tồn tại trong thời kỳ bao cấp và sau đó là nền kinh tế thị trường. Quãng thời gian này thật sự là “giai đoạn thử lửa” đối với Nhà xuất bản Hà Nội khi phải đối mặt với những khó khăn chung của đất nước, Thủ đô về kinh tế, xã hội,… trong khi chỉ là Nhà xuất bản địa phương, nguồn vốn hàng năm ít ỏi, thị trường nhỏ hẹp, nguyên vật liệu thiếu thốn, các ấn phẩm làm ra không có nơi tiêu thụ,… Trong những thời điểm khó khăn tưởng chừng như không thể vượt qua ấy, ban lãnh đạo và toàn thể cán bộ công nhân viên Nhà xuất bản đã đoàn kết, nhất trí, nỗ lực vươn lên, phát huy trí tuệ, sáng kiến của cá nhân và tập thể, tìm tòi những đường đi, nước bước để từng bước vượt qua khó khăn. Các ấn phẩm ra đời kịp thời phục vụ nhiệm vụ chính trị, văn hoá, tư tưởng của Đảng bộ Thành phố, đồng thời mang đến cho độc giả Thủ đô và cả nước những nguồn tri thức quý giá: Trên mảnh đất ngàn năm văn vật (Trần Quốc Vượng), Hà Nội nửa đầu thế kỷ XX (Nguyễn Văn Uẩn; Người và cảnh Hà Nội (Hoàng Đạo Thuý); Chuyện cũ Hà Nội (Tô Hoài), Hà Nội nghìn xưa (Trần Quốc Vượng – Vũ Tuấn Sán), Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh (Lê Trung Toản); Hà Nội - 60 ngày đêm khói lửa (Vương Thừa Vũ), Sống mãi với Thủ đô (Tô Hoài), Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi (Nguyễn Tuân)… Với việc cho ra đời những ấn phẩm có chất lượng tốt về nội dung, đẹp về hình thức thuộc nhiều lĩnh vực lịch sử - chính trị, văn hoá – xã hội, văn học - nghệ thuật, giáo dục - y tế… đã khẳng định được vị thế của Nhà xuất bản trong đời sống chính trị - văn hoá, tư tưởng của Thủ đô…
Mười năm tiếp theo là quãng thời gian đầy sôi động, gắn liền với những sự kiện lớn, nhiều biến động trong tiến trình phát triển chung của Thủ đô và đất nước. Cùng với Thủ đô, Nhà xuất bản Hà Nội đã có những bước tiến vượt bậc. Ngoài việc xuất bản các ấn phẩm trên nhiều lĩnh vực, phục vụ công tác chính trị, văn hoá tư tưởng của Thủ đô Hà Nội – 65 năm thi đua yêu nước, Những bông hoa đẹp, Tài liệu phục vụ việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân thủ đô Hà Nội về dự thảo sửa đổi hiến pháp, Luật Thủ đô, Những chân trời cuộn sóng, Hà Nội thủ đô anh hùng – Thành phố vì hoà bình; Trung đoàn Thủ Đô – ngày về vinh quang; Thiên sử vàng của quân dân Thủ đô anh dũng, Hà Nội - cuộc kiến tạo mang hưng khí thời đại… thời kỳ này Nhà xuất bản còn thực hiện nhiều dự án xuất bản quan trọng với nhiều đầu sách hay, sách đẹp kịp thời đáp ứng yêu cầu của thời cuộc như:
- Dự án Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến: Tủ sách là kết tinh trí tuệ của gần 500 nhà khoa học, các chuyên gia hàng đầu của Trung ương và Hà Nội cùng nhiều nhà khoa học nước ngoài, các tác giả. Tủ sách với gần 100 đầu sách gồm 130 tập đã bao quát toàn diện nội dung văn hiến Thăng Long suốt chiều dài lịch sử 1000 năm trên các lĩnh vực địa lý, lịch sử, văn hoá – xã hội, văn học - nghệ thuật, kinh tế, tư liệu tổng hợp…
- Bộ giáo trình Trung cấp chuyên nghiệp: Bộ giáo trình đã đáp ứng nhu cầu đạo tạo của tất cả các trường trung cấp chuyên nghiệp thuộc Thành phố Hà Nội ở tất cả các ngành nghề: công nghiệp, nông nghiệp, thương mại du lịch, kinh tế tài chính, xây dựng, công nghệ thông tin…
- Bộ sách giáo khoa chương trình địa phương bao gồm: Lịch sử Hà Nội dùng cho học sinh Trung học cơ sở; Một số chuyên đề về lịch sử văn hoá Thăng Long – Hà Nội, Tài liệu địa lý dùng cho học sinh Trung học cơ sở và Trung học phổ thông; Lịch sử Hà Nội dành cho học sinh tiều học.
- Bộ tài liệu chuyên đề giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh cho học sinh Hà Nội. Bộ sách gồm 20 đầu sách trong đó 10 đầu sách cho giáo viên và 10 đầu sách cho học sinh. Bộ sách được dạy, học thí điểm trong tất cả các trường phổ thông ở Hà Nội đã gây được tiếng vang lớn trong ngành giáo dục và được đông đảo dư luận, phụ huynh học sinh đánh giá cao.
Trải qua 35 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển, Nhà xuất bản Hà Nội đã và đang hoàn thành xuất sắc vai trò của “người chiến sĩ trên mặt trận văn hoá, tư tưởng”, xứng đáng với vị thế là Nhà xuất bản duy nhất của Thủ đô Hà Nội. Hy vọng rằng Nhà xuất bản Hà Nội - Nhà xuất bản của tôi sẽ đi những bước tiếp theo mạnh mẽ và vững chắc trên hành trình mang văn hoá và tri thức tới độc giả, góp phẩn xây dựng Thủ đô Hà Nội – trái tim của cả nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Hoàng Minh
Nhà xuất bản Hà Nội