Sách nhảm, sách rác, sách "nhũn" tràn ngập: Cần “bốc thuốc” nào cho nhà xuất bản?
Sách rác dành cho thanh, thiếu niên
Sáng 21.1, tại TPHCM, Hội Xuất bản VN và Sở Thông tin - Truyền thông tổ chức tọa đàm “Những cuốn sách làm “ô nhiễm” môi trường giáo dục thanh, thiếu niên - thực trạng và giải pháp”. Trong năm 2014, chỉ mới phát hiện 400 xuất bản phẩm vi phạm với số tiền xử phạt hành chính lên vài tỉ đồng. Các loại sách vi phạm chủ yếu dành cho thanh, thiếu niên, gồm truyện tranh có hình ảnh, nội dung bạo lực, miêu tả quan hệ giới tính lệch lạc, vi phạm thuần phong mỹ tục, sách “nhũn” với các cuốn tiểu thuyết ngôn tình rẻ tiền, sách sai sót về kiến thức, sự kiện, nhân vật lịch sử, sử dụng hình ảnh minh họa phản cảm; sử dụng cờ nước ngoài minh họa thay cho cờ tổ quốc, hình bản đồ thiếu các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa…
Đặc biệt, nhóm sinh viên Đại học Văn hóa TPHCM, qua khảo sát một vòng thị trường sách thiếu nhi, đã phát hiện ra rằng sách nhảm tràn lan theo chiều hướng phức tạp hơn. Sách dạy làm người nhưng khuyến khích trẻ làm điều ác, truyện cổ tích nhưng vẽ hình kinh dị, trắc nghiệm IQ cho trẻ nhưng câu hỏi và đáp án đều nhảm nhí. Hàng loạt truyện tranh thiếu nhi dạy trẻ con phải ma lanh, chơi xấu, hay hoan hỉ trước nỗi khổ của người khác. Thậm chí, còn có cả sách dịch nhảm, dạy trẻ con gian lận…. Và các em kết luận: Cho ra đời những cuốn sách phản văn hóa, giáo dục thì lỗi đầu tiên ở người viết, ở NXB làm ra cuốn sách ấy. Sau khi bị phản ánh, họ có thể bị thu hồi và tiêu hủy sách, bị phạt hành chính rồi thôi, nhưng tác hại của những cuốn sách ấy thì rất rộng và khó kiểm soát. Cần có chính sách kiểm duyệt chặt chẽ hơn nữa để hạn chế tối đa hiện tượng này.
Theo ông Vũ Đình Hòa - Tổng Giám đốc Công ty Văn Lang, sách “bẩn” gieo rắc những mầm mống độc hại tinh thần, làm tha hóa giới trẻ về mặt đạo đức, còn về mặt kinh tế, sách “bẩn” góp phần đánh gục các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
“Xốc lại” đội ngũ biên tập
Ông Lê Nguyên Đại- Giám đốc Công ty sách Thời Đại, cho rằng 64 NXB có 1.233 biên tập viên (BTV), trung bình mỗi biên tập viên xử lý 20 tựa. Nhưng trên thực tế, có NXB chỉ có 5 - 7 BTV, nhưng do có quan hệ, thương hiệu tốt, lại được thực hiện kế hoạch đề tài hàng 500 - 700 tựa sách thì còn hơn cả những NXB có số lượng BTV nhiều gấp mấy lần. Sai phạm là do lỗi từ phía NXB và một phần do bộ phận hậu kiểm của Cục Xuất bản chưa làm tròn vai trò chốt chặn. Theo ông Đại, cơ quan quản lý nên có biện pháp theo dõi hoạt động của các NXB hằng năm, đánh giá năng lực của đội ngũ BTV qua chất lượng, số lượng để phân bổ đề tài hợp lý.
Theo TS Nguyễn Thị Hậu - Phó Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử VN, đa số những cuốn sách xấu, sách nhảm mà dư luận biết đến đều từ báo chí, truyền thông, sau đó mới thấy cơ quan quản lý vào cuộc. Vậy vai trò của nhà quản lý ở đâu khi không kịp thời ngăn chặn, cảnh báo?
Nhiều quan điểm đồng tình với ý không dừng ở việc phạt, mà quy hoạch lại các NXB, có hướng ra với các NXB không hiệu quả, hay sai phạm. NXB Văn hóa - Thông tin sau khi bị xử lý sai phạm lần thứ 60 mới bị đình chỉ, thì quả là quá muộn.
Theo Cục trưởng Cục Xuất bản - In và Phát hành Chu Văn Hòa, năm 2015 sẽ ra quân kiểm tra rà soát tất cả các nhà xuất bản (NXB) trên cả nước, trong đó có những NXB cho ra đời những cuốn sách nhảm. Và theo ông, không chỉ xử lý nghiêm NXB, cơ quan quản lý sẽ đưa các nhóm liên kết sai phạm ra “ánh sáng” và xử phạt.
Minh Thi
(Theo laodon.com.vn)