Ông Vũ Mão say sưa thể hiện những sáng tác của mình.
“Cháy” hết mình với công việc, thơ và nhạc
Khi gặp ông Vũ Mão giữa đời thường, hiếm ai có thể tin ông là người sinh năm 1939. Nơi ông vẫn vẹn nguyên tác phong nhanh nhẹn, trẻ trung, chân thành và trí tuệ minh mẫn mà ít ai bì kịp ở cái tuổi “xưa nay hiếm”. Ông vẫn giữ nếp sinh hoạt sôi nổi, cần cù của một thời trai trẻ. Ông chăm chỉ luyện tập, gìn giữ một thể lực tráng kiện để vẫn miệt mài với các hoạt động xã hội, với sáng tác nhạc và thơ. Trở về với đời thường, ông có cuộc sống gia đình hạnh phúc êm đềm, hòa đồng thân thiện với mọi người và luôn mẫn tiệp, nói trúng nói đúng khi đưa ra những nhận định về thời cuộc.
Vừa trở về sau chuyến đi Tây Nguyên dài ngày, ông say sưa kể về kỷ niệm những buổi sinh hoạt cộng đồng khi vào buôn làng cùng bà con, tự tay đánh tiếng cồng, tiếng chiêng chào mùa mới. Vừa kể, ông vừa khoe cánh tay săn chắc như thanh niên để minh chứng cho sức dẻo dai của bản thân. “Có được sự dẻo dai của sức khỏe thì tinh thần mới minh mẫn để suối thơ, dòng nhạc trào tuôn hiến dâng cho đời” - ông tâm sự.
Vẫn giữ một phong cách nói và làm hệt như thời trai trẻ, ông chia sẻ những tác phẩm mới viết và sẽ viết về Tây Nguyên đầy ắp kỷ niệm này. Với ông, sáng tác xong chỉ để dành tặng bạn bè, như ông quan niệm: “Trong cuộc sống này cứ cho đi, ắt sẽ nhận lại những điều lớn lao hơn”. Quan niệm sống này ông học được từ thời ấu thơ khi cùng cha sống ở N.C.K.T (Nhà Nghiên cứu kỹ thuật, Cục Quân giới thời kỳ chống thực dân Pháp), rồi những năm tháng được rèn luyện trong môi trường Thiếu sinh quân. Cũng từ môi trường này đã tôi luyện một Vũ Mão kiên định, năng động, dám nói dám làm.
Cứ tưởng, về hưu ông chỉ tập trung cho sáng tác thơ, nhạc, viết hồi ký, tự truyện... nhưng đâu ngờ, ông vẫn còn phải đảm đương nhiều công việc xã hội. Ông là Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Campuchia, đến nay tròn 30 năm. Ông không thể thoái thác nhiệm vụ này khi cả hai nước đang cần tới ông. Ông còn là Chủ tịch danh dự Hội Thuỷ lợi Việt Nam, Chủ tịch danh dự Hội Đập lớn và Tài nguyên nước - là hai tổ chức gắn bó với nghề nghiệp của ông. Một cảm giác chung của những ai đến thăm nơi cư trú của ông là không khỏi ngạc nhiên về sự bình dị đến bất ngờ. Căn phòng làm việc chưa đầy 10m2 của ông trên tầng 2, khu tập thể cũ trong ngõ 36 phố Vạn Bảo (Hà Nội) chất đầy sách, từ sàn tới trần nhà.
Học là chuyện cả đời
Chẳng đợi khách phải thắc mắc về chiếc máy tính Apple iMac màn hình lớn để trên bàn làm việc, ông Vũ Mão nói: “Bây giờ mình sáng tác thơ, viết hồi ký chủ yếu trên chiếc máy tính này. Việc sáng tác nhạc trên máy tính là vấn đề mới, mình quyết tâm học trong nửa năm trời nên cũng làm được. Đây là một lợi thế rất lớn cho nhạc sĩ”. Và để khách không khỏi ngạc nhiên trước trình độ công nghệ thông tin điêu luyện của mình, ông đưa ra một cuốn sổ ghi chép dày cộp, lúc nào cũng thường trực trên bàn.
Cuốn sổ tay đó ghi chép những điều mà mọi người hướng dẫn cho ông về công nghệ thông tin. Không giấu giếm, ông kể”: “Mình bắt đầu lọ mọ học công nghệ theo kiểu ghi chép thế này đấy. Ban đầu làm bạn với nó cũng khó khăn khi cái gì cũng phải hỏi, ghi chép lại cho khỏi quên, giờ thì tự soạn nhạc, tự làm thơ, rồi tự lưu vào bộ nhớ thành thục”.
Mặc dù là bậc trưởng lão “cây cao bóng cả”, nhưng khi nói về sự tự học hỏi thay đổi bản thân, ông Vũ Mão không “giấu dốt” khi cho biết, ông học hỏi công nghệ thông tin từ tất cả mọi người, đặc biệt là những nhân viên công nghệ thông tin, ai biết về máy tính ông đều học hỏi nghiêm túc: Ông khá kỳ công ghi chép, từ cách scan ảnh, nghe CD của chính mình sáng tác, làm bìa sách… trên máy tính. Như những học trò ham học, ông đều cẩn thận ghi chép lại tỉ mỉ. Sự cần cù này, ông rèn được từ những năm tháng lăn lộn từ thời niên thiếu, nhất là giai đoạn làm công tác giảng dạy tại Đại học Thuỷ lợi.
Ông chia sẻ: ”Phải không ngừng tự rèn luyện mình, nhất là người cán bộ thì dân mới tin yêu và làm theo. Trong bất cứ việc gì, dù nhỏ nhất cũng phải tự đổi mới mình, đổi mới ngay từ nếp nghĩ, có vậy mới không bị lạc hậu với thời cuộc”.
Vững tin vào thế hệ trẻ hôm nay
Ông Vũ Mão chia sẻ rất nhiều về nhân sinh quan khi cho rằng, người cán bộ Đoàn là phải năng động, nhiệt huyết, trong sáng, yêu đời và biết truyền ngọn lửa yêu thương đó đến với cộng đồng. Ông luôn tự hào về thời thanh niên sôi nổi gắn bó với cơ sở và những đồng chí của mình như Nguyễn Minh Triết, Lê Quang Vịnh, Vũ Quốc Hùng. Các công trình thanh niên ngày đó đã đưa phong trào của Đoàn đến với mọi miền đất nước, mà tiêu biểu là Công trường Thanh niên Cộng sản Sông Đà.
Ca khúc “Tuổi trẻ trên công trường sông Đà” với những lời ca chứa chan “Cuộc sống của chúng ta/Dù bao gian khó nơi công trường xa/Vì ngày mai ánh điện rực sáng lên trên sông Đà…” đã đi sâu vào lòng người trong những năm tháng khó khăn của đất nước và là bài ca chính thức của TCty Sông Đà. Bài hát này, ông cũng đã hát ở Hội nghị Ban Chấp hành T.Ư khoá V họp vào tháng 12.1982. Sau này nhà thơ Tố Hữu hay trêu: “Mình là nhà thơ không dám đọc thơ trước T.Ư, mà Vũ Mão lại dám hát trước T.Ư thì liều thật!”.
Bằng sự tâm huyết và cách chỉ đạo sâu sát, lại biết phát huy sức mạnh của văn hoá nghệ thuật vào phong trào, ông đã chuyển tải đến các bạn thanh niên trong cả nước một thông điệp là dù khó khăn đến mấy vẫn cần lạc quan, yêu đời, hăng say lao động. Công trường xây dựng Nhà máy thủy điện trên sông Đà đã tạo ra cơ hội cho thanh niên cả nước rèn luyện, cống hiến và trưởng thành. Kỷ niệm đẹp của ông Vũ Mão với những ngày tháng tuổi trẻ sôi nổi đó là sự trưởng thành của đội ngũ cán bộ.
Từ Sông Đà, nhiều người đã trưởng thành và giữ các cương vị quan trọng trong bộ máy lãnh đạo của đất nước. Một trong những con người ấy là Đinh La Thăng - Bộ trưởng Bộ GTVT. Anh đã trưởng thành từ phong trào Đoàn trên công trường và sớm bộc lộ tư chất của một người dám nghĩ, dám làm, ham học hỏi. “Khi còn trẻ, Đinh La Thăng - thủ lĩnh Đoàn trên công trường - đã mang trong mình những tố chất, tác phong của một lãnh đạo trong tương lai” - ông cho biết.
Với thế hệ thanh niên ngày nay, ông khẳng định họ không thua kém những thế hệ đi trước, họ có thế mạnh, kế tiếp truyền thống cha anh, hội nhập quốc tế. Ông cũng gửi gắm đến họ những thông điệp rất rõ ràng. Đó là lòng yêu nước, tự hào dân tộc, sự trau dồi kiến thức, học giỏi ngoại ngữ để đưa đất nước ngày càng phát triển. Cả cuộc đời của chính khách Vũ Mão gắn với phong trào thanh niên. Ông là người khởi xướng và đưa phong trào thanh niên thời kỳ xây dựng đất nước kế tục xứng đáng những “Ba sẵn sàng” trong chiến tranh. Ông chính là “nhạc trưởng” đưa bao lớp thanh niên tình nguyện tới các công trường, các bản làng xa xôi để xây dựng tổ quốc.
Những ca khúc ông từng viết để động viên khí thế trên công trường, hay những sáng tác tâm huyết viết về nơi biên cương, hải đảo của tổ quốc được hát vang với niềm tự hào đã và mãi thắp sáng lên ngọn lửa cách mạng, giáo dục sâu sắc về lòng yêu nước của biết bao thế hệ thanh niên trước đây, hôm nay và mai sau.
Thu Hiền
(Theo laodong.com.vn)