Hòa cùng không khí sôi nổi cả nước chào mừng Ngày Sách Việt Nam 21/4, Giải thưởng Sách Việt Nam 2014 là một trong những sự kiện do Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức. Năm 2014 là năm thứ 10 Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức Giải thưởng Sách Việt Nam và là năm thứ tư Hội thực hiện Đề án giải thưởng Sách Việt Nam giai đoạn 2 (2011-2015) với việc mở rộng phạm vi xét giải sang cả thể loại văn học và sách dịch.
Bước sang năm thứ 10, giải thưởng sách thu hút sự tham dự của 44 nhà xuất bản với tổng số 479 cuốn sách dự giải, trong đó có 193 cuốn sách đẹp và 286 cuốn sách hay. Các ấn phẩm dự thi được phân thành nhiều thể loại như Lý luận – chính trị, Khoa học – Công nghệ, Khoa học xã hội – Nhân văn, Văn học, Văn hóa – Nghệ thuật, Thiếu nhi, Giáo dục – Đào tạo. Qua các vòng xét tuyển và chấm thi nghiêm ngặt, giải thưởng sách năm nay không có giải đặc biệt và số lượng giải vàng Sách hay ít hơn so với năm trước.
“Ấn chương trên châu bản Triều Nguyễn” đoạt Giải Bạc sách Đẹp
Tại lễ trao giải, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Việt Nam 2014 Đỗ Quý Doãn phát hiểu và nhận định các tác phẩm đoạt giải ở hạng mục Sách hay đều có giá trị cao về lý luận, nghệ thuật, khoa học và thực tiễn. Trong khi đó, điểm nổi bật ở hạng mục sách đẹp là có những bộ sách được trình bày, in ấn công phu, dày dặn, chắc chắn có bìa cứng, giả da. Có những cuốn thuộc loại sách bỏ túi xinh xắn, minh họa trên bìa sinh động, vui mắt. Đặc biệt, có những cuốn sách đạt giải thưởng kép, “vừa hay, vừa đẹp” như “Liêu trai chí dị” (NXB Phụ nữ, 2013), Song xưa phố cũ (NXB Thế giới, 2013)…
Ba giải vàng của giải Sách Hay thuộc về các tác phẩm: Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước của tập thể tác giả Viện Lịch sử quân sự Việt Nam (NXB Chính Trị Quốc Gia - Sự Thật) - Bộ sách gồm 9 tập do Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật xuất bản; Bộ sách 11 tập Hồ Chí Minh với văn nghệ sĩ - Văn nghệ sĩ với Hồ Chí Minh (nhà thơ Hữu Thỉnh chủ biên và nhóm tác giả, Nhà xuất bản Hội Nhà Văn phát hành); Nghiệp vụ thuyền trưởng và sĩ quan boong (tác giả Tiếu Văn Kinh, Nhà xuất bản Giao thông Vận tải phát hành).
Hạng mục Sách đẹp có bốn giải Vàng gồm: Liêu trai chí dị (Nhà xuất bản Phụ Nữ phát hành 2013); Đoàn Văn Cừ toàn tập (Nhà xuất bản Hội Nhà Văn, 2013); Lê Trí Dũng - Tranh ngựa (Nhà xuất bản Mỹ Thuật, 2013); bộ sách 6 tập Ai từng là con nít (Nhà xuất bản Trẻ, 2013).
Ngoài ra, Ban tổ chức còn trao 13 giải Bạc và 14 giải Đồng hạng mục "Sách Hay", trao 9 giải Bạc và 10 giải Đồng hạng mục "Sách Đẹp". Nhà xuất bản Hà Nội đoạt giải Đồng Sách Hay với tác phẩm “Tổ chức bộ máy các cơ quan trong chính quyền thuộc địa ở Việt Nam qua tài liệu và tư liệu lưu trữ (1862-1945)” và giải Bạc Sách Đẹp với cuốn sách “Ấn chương trên Châu bản triều Nguyễn” của Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước – Trung tâm Lưu trữ quốc gia I.
“ Tổ chức bộ máy các cơ quan trong chính quyền thuộc địa ở Việt Nam qua tài liệu và tư liệu lưu trữ (1862-1945)” đoạt giải Khuyến khích sách Đẹp
Đặc biệt trong năm 2013, Nhà xuất bản Hà Nội đã giành được một số giải thưởng cao do Hội Xuất bản Việt Nam trao tặng, trong đó có giải Vàng Sách Hay và giải Bạc Sách Đẹp dành cho tác phẩm “Lịch sử Thăng Long - Hà Nội” (2 tập) do Giáo sư Phan Huy Lê chủ biên, giải Vàng Sách Đẹp dành cho tác phẩm “Phát triển bền vững Thủ đô Hà Nội” do Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Quang Ngọc chủ trì; và giải Đồng Sách Hay dành cho tác phẩm “Khu trung tâm Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội, Di sản văn hóa thế giới” của Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội.
Một số tác phẩm của Nhà xuất đoạt giải sách Việt Nam trong hai năm gần đây như: “Lịch sử Thăng Long - Hà Nội”, “Phát triển bền vững Thủ đô Hà Nội” là những đầu sách thuộc Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến do Nhà xuất bản Hà Nội là chủ đầu tư Dự án Tủ sách. Tủ sách nhằm hệ thống hoá, tổng kết các giá trị về mọi mặt của văn hiến Thăng Long - Hà Nội trong tiến trình 1000 năm lịch sử. Từ đó, kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp, phát triển Thủ đô Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá nhằm đưa Thủ đô Hà Nội phát triển ngang tầm với Thủ đô các nước trong khu vực và trên thế giới. Tủ sách cũng đặt cơ sở cho sự tiếp nối nghiên cứu về Thăng Long - Hà Nội của các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu cũng như của các thế hệ mai sau.
Có thể thấy, Giải thưởng sách Việt Nam là giải thưởng thường niên do Hội Xuất Bản Việt Nam tổ chức từ năm 2005, qua số lần trao giải, số lượng nhà xuất bản, tác giả và ấn phẩm ngày càng tăng; chất lượng ấn phẩm ngày càng cao. Việc trao giải thưởng sách hàng năm đã trở thành sự kiện quan trọng của toàn ngành xuất bản nhằm tôn vinh giá trị của sách; tôn vinh, cổ vũ động viên các tác giả, nhà xuất bản và những người tham gia làm sách, sáng tạo ra những tác phẩm có giá trị, góp phần làm phong phú nền văn học nước nhà. Giải thưởng Sách Việt Nam đã góp phần khẳng định những thành tựu và đóng góp quan trọng của ngành xuất bản trong đời sống tinh thần của nước nhà.
Vũ Dương
Nhà xuất bản Hà Nội