“Tuyển tập Tản Đà” – Cuốn sách lý thú cho người nghiên cứu về tác gia Tản Đà
Đây là một đề tài nghiên cứu có tính chuyên biệt, là một trong những tài liệu tham khảo hệ thống và có giá trị về Tản Đà. Với bản thảo này, thể hiện được sự am hiểu thấu đáo của người biên soạn đối với các văn phẩm và di cảo của Tản Đà cũng như tấm lòng trân trọng và sự lãnh hội chín chắn trong nhận thức khi nghiên cứu toàn bộ sự nghiệp văn học của Tản Đà.
Ông Phạm Quốc Tuấn, Chánh văn phòng Dự án đọc quyết định thành lập Hội đồng nghiệm thu, giới thiệu thành phần tham gia dự họp. Ảnh: Vũ Văn Chiến
Bản thảo dày gần 1400 trang với kết cấu gồm hai phần. Phần một: Tổng luận. Phần này cung cấp thông tin với độ tin cậy cao về tiểu sử, quá trình sáng tác, danh mục và thời điểm công bố những tác phẩm chính của Tản Đà. Đồng thời có đưa ra những kết quả nghiên cứu, nhận định, đánh giá mới nhất về Tản Đà với tư cách là tác giả có vị trí, vai trò đặc biệt bậc nhất của văn học Việt Nam giai đoạn giao thời. Phần nội dung này cũng triển khai việc áp dụng lý luận nghiên cứu loại hình tác giả văn học trong văn học sử để làm sáng tỏ phương thức đánh giá và định vị của Tản Đà trong tiến trình lịch sử văn học dân tộc. Huy động “hệ tiêu chí” phản ánh quy luật vận động và các phát hiện lý luận về hệ hình lịch sử văn học, và xem xét tác phẩm của Tản Đà dưới góc độ chủ đề - đề tài và hệ thống thể loại. Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao giá trị tổng hợp, nghiên cứu của phần này mặc dù chứa đựng nhiều kết quả nghiên cứu chuyên sâu nhưng được viết khá dung dị, gần gũi, phù hợp với mọi tầng lớp bạn đọc - đối tượng mà cuốn sách cần hướng tới.
Phần hai: Tuyển chọn tác phẩm. Trong phần này tuyển chọn những trước tác tiêu biểu của Tản Đà theo các lĩnh vực: Thơ, văn xuôi, dịch thuật và nghiên cứu. Trong đó tập trung cho hai mảng quan trọng nhất trong sự nghiệp sáng tác của Tản Đà là thơ và văn xuôi. Theo hội đồng thì phần tuyển chọn tác phẩm được các tác giả làm kỹ và hợp lý, có dung lượng cần và đủ để độc giả hình dung ra tầm vóc và quy mô sáng tạo của Tản Đà với tư cách là người đại diện lỗi lạc của một thời kỳ văn học phức tạp, mang tính quá độ từ trung - cận đại đến hiện đại, từ Nho học sang Tây học, từ khuôn thước “mũ cao áo dài” của chủ nghĩa cổ điển tiếp cận đến cái “tôi” bung phá của chủ nghĩa lãng mạn.
GS.TS. Trần Ngọc Vương, Chủ biên đề tài trình bày khái quát nội dung trước Hội đồng. Ảnh: Vũ Văn Chiến
Có thể thấy, tác giả tập trung tuyển chọn các tác phẩm tiêu biểu của Tản Đà trên nhiều thể loại (thơ, văn xuôi, dịch thuật, suy tưởng và bình luận văn học) cùng với đó là những bài viết hồi ức, kỷ niệm về nhà văn này. Từ đó công trình hướng tới đem đến cho độc giả một cái nhìn bao quát, tương đối toàn diện về chân dung văn học Tản Đà và vị trí, vai trò, những đóng góp của ông đối với đời sống văn học nước nhà trong những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.
“Tuyển tập Tản Đà” là một bản thảo được soạn công phu, khoa học của một nhà nghiên cứu đầy tâm huyết với 40 năm nghiên cứu về Tản Đà. Có thể thấy, trước một nguồn tư liệu khá phong phú về Tản Đà, nhóm biên soạn đã đối chiếu, so sánh các công trình biên soạn với nhau, tìm ra nguồn tư liệu khả tín để phân tích, tổng hợp các tư liệu, chọn ra những trước tác chính yếu và tiêu biểu nhất của Tản Đà phân theo từng lĩnh vực cụ thể. Có thể khẳng định, với một bản thảo đồ sộ gần 1400 trang, công trình này được xuất bản sẽ là một công trình trọng điểm của mảng sách Văn học - Nghệ thuật thuộc “Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến”, tạo đà cho một bước tiến mới trong nghiên cứu, tìm hiểu về Tản Đà - Nguyễn Khắc Hiếu và giai đoạn mà ông sống, sáng tác.
Bản thảo sau khi hoàn thiện, sớm được xuất bản sẽ là một trong những tài liệu tham khảo hệ thống và có giá trị về Tản Đà, không chỉ phục vụ cho các nhà nghiên cứu, các công trình nghiên cứu chuyên sâu mà còn bổ ích, hữu dụng cho sinh viên, học sinh khi muốn tìm hiểu về Tản Đà trong chương trình đại học và trung học phổ thông, đồng thời sẽ là nguồn bổ sung quan trọng cho các công trình nghiên cứu và tuyển chọn tác phẩm Tản Đà trước đây.
Hương Lý
Nhà xuất bản Hà Nội