83% HSSV cho biết dự định tương lai của mình là học giỏi các môn học tại trường. Ảnh Bích Ngọc

Ở Trường THPT dân lập Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) vẫn có HS vào lớp 10 nhưng không tính nhẩm được phép tính: "8 + 7 = ?" mà phải nhờ đến máy tính dẫn đến thiếu khả năng tư duy. Không ít HS mất đi thói quen tự học, ông Lâm nói.

Do vậy, nghiên cứu “Nhận thức và thái độ của HSSV về định hướng tương lai”TP.HCM, Đà Nẵng và Cần Thơ từ tháng 6 - 11/2008 đã khiến chính các nhà giáo phải xem lại cách dạy và học đối với HS trong nhà trường. do Viện nghiên cứu giáo dục (NCGD) thực hiện trên 2.000 HS THPT và SV tại 4  thành phố là  Hà Nội,

Ông dẫn số liệu điều tra của Viện NCGD cho rằng, HSSV nhận thấy trên 75% thầy cô trong nhà trường không có tác dụng gì trong việc "định hướng tương lai" cho họ. Và sau tốt nghiệp , nhiều SV vẫn muốn học lên cao vì chưa đủ tự tin để dấn thân thực hiện ước mơ nghề nghiệp. Kết quả điều tra cũng cho thấy có tới 75,4% HSSV vẫn muốn học tiếp chứ chưa muốn thiết lập cuộc sống độc lập.

Ông Lâm nhìn nhận, để HSSV thiếu tự tin một phần do lỗi của những người đứng trên bục giảng. Bên cạnh đó, về phía Bộ GD-ĐT cũng cần có những động thái điều chỉnh chương trình học, đan xen một số nội dung học ngoại khoá để nhà trường có điều kiện thời gian phối hợp tư vấn, định hướng tương lai cho HS. Từ đó thay đổi hình ảnh của người thầy...

Phó Hiệu trưởng Trường THPT Bỉm Sơn (Thanh Hoá) Nguyễn Danh Nhu cũng nêu thực tế, nhà trường và phụ huynh vẫn còn nặng về thi cử, chỉ mới tập trung học các môn văn hoá. Một bộ phận HS chưa đầu tư suy nghĩ về tương lai mà chỉ biết thực hiện theo yêu cầu của nhà trường...

Ngoài ra, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy hầu hết HSSV Việt Nam vẫn còn mơ hồ về hướng đi và mục tiêu phấn đấu của mình khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Điển hình như để chuẩn bị cho sự nghiệp các em còn nhận thức mơ hồ: hơn 83% HSSV cho biết dự định tương lai của mình là học giỏi các môn học tại trường, 91.6% cho biết cần học giỏi ngoại ngữ...

"Phần lớn HSSV cho rằng vai trò của nhà trường, giáo viên trong việc định hướng nghề nghiệp là rất ít. Chủ yếu các em chịu tác động từ gia đình. Do vậy, việc nhà trường tham gia  dạy những kỹ năng mềm quan trọng là điều cần thiết - TS Nguyễn Kim Dung, Viện nghiên cứu giáo dục cho biết.

Tuy nhiên, dạy kỹ năng "mềm" là phải có các hoạt động cho HSSV cọ xát với thực tế, tham gia sinh hoạt trong cộng đồng chứ không phải là các bài giảng khô cứng, gây quá tải về kiến thức cho các em.