ĐH “mọc như nấm”: Thiếu vai trò nhạc trưởng của Bộ Giáo dục
Chủ nhiệm Uỷ ban
Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông
Đào Trọng Thi đã trả lời phỏng vấn xung quanh vấn đề đang rất được dư
luận quan tâm này.
Những năm qua
“phong trào” thành lập trường đại học ở Việt Nam rất rầm rộ. Phải
chăng, như một số người nói, giáo dục Việt Nam đang là ngành kinh doanh
dễ có lãi, thưa ông?
Ở các địa phương, về phía lãnh đạo
vấn đề không phải là lỗ lãi, chẳng qua chỉ muốn địa phương mình cũng
bằng địa phương bạn. Người ta có trường thì mình cũng có và mình có
trường riêng để con em mình có điều kiện hơn. Tôi nghĩ trong nguyện
vọng đó có nhiều phần chính đáng.
Nhưng anh thành lập trường anh phải
có qui hoạch, phải có sự chuẩn bị, phải xem nhu cầu của địa phương. Nhu
cầu hiện nay của mấy tỉnh có khi chỉ cần một trường thì mình mở trường
đầu tiên, sau 5 năm nữa nhu cầu cao hơn sẽ mở trường thứ 2. Còn tỉnh
nào cũng tự làm rõ ràng sẽ không ổn.
“Phong trào”
thành lập trường đại học như những năm qua thể hiện sự thiếu qui hoạch,
thiếu vai trò nhạc trưởng của Bộ Giáo dục - Đào tạo?
Tôi cho rằng, công tác qui hoạch
làm như vậy là chưa đạt yêu cầu, tức là tương đối tự phát, tuỳ tiện.
Đúng là qui hoạch mạng lưới có, nhưng đáng nhẽ qui hoạch mạng lưới là
phải thể hiện một sự cụ thể, phải có lộ trình, chứ không phải qui hoạch
mỗi tỉnh có một trường thế là “đùng một cái” trong năm nay mỗi tỉnh đều
mở một trường.
Tôi cho rằng, vai trò của Bộ thể hiện
ở tất cả các khâu chưa đạt yêu cầu của một công việc mà cơ quan quản lí
nhà nước phải thực hiện.
Tại buổi thảo
luận của Thường vụ Quốc hội về dự thảo luật Giáo dục sửa đổi cách đây
chưa lâu đã đề cập đến việc, Thủ tướng quyết định thành lập những
trường đặc biệt, còn lại những trường khác giao cho Bộ?
Bộ Giáo dục - Đào tạo trình lên là
trường hợp đặc biệt Thủ tướng quyết định, nhưng theo dư luận xã hội,
trừ mấy trường trọng điểm ra, phần còn lại Bộ Giáo dục quyết định thì
cũng không được dư luận ủng hộ.
Những trường còn lại mới đáng lo ngại, thưa ông?
Đúng vậy! Trường trọng điểm cũng chỉ
có 14, còn bao giờ có thêm, chắc cũng phải lâu nữa. Hơn nữa, những
trường trọng điểm lại không thành vấn đề, trong khi những trường có khả
năng kém chất lượng, những trường đang bị dư luận “soi” lại nằm trong
số còn lại.
Nhưng qui định
Thủ tướng quyết định thành lập các trường như những năm qua thì vẫn
diễn ra sự bùng nổ về số lượng các trường và chất lượng cũng khiến
nhiều người chưa yên tâm. Vấn đề ở đây là cơ chế thẩm định?
Thủ tướng quyết định, nhưng có cơ
quan thẩm định để tham mưu cho Thủ tướng. Đương nhiên, Thủ tướng cũng
phải rút kinh nghiệm bởi vì Bộ Giáo dục thẩm định lên, nhưng Thủ tướng
còn có bộ máy giúp xem thẩm định có đạt yêu cầu không hoặc kiểm tra
ngược trở lại.
Ở đây, không phải là kiểm tra từng
cái một trước khi quyết định mà sau khi quyết định, Thủ tướng có thể
giao cho Thanh tra Chính phủ kiểm tra, nếu sai thì xử lí…
Tới đây, Uỷ ban Giáo dục, Văn hoá, Thanh niên, Thiếu niên của Quốc hội sẽ thực hiện giám sát việc thành lập các trường đại học?
Trong kì họp này, chúng tôi sẽ đề
nghị đưa giám sát việc thành lập các trường Đại học vào giám sát tối
cao của Quốc hội. Đương nhiên, vấn đề này phải được Quốc hội thông qua
mới có thể thực hiện được.
Xin cảm ơn ông!