Có HS chỉ bị phê bình vài câu mặt mũi đã tái mét. (Ảnh minh họa: Giờ học của HS Trường THCS Đặng Thai Mai, Nghệ An. Ảnh: Bảo Anh)

60 - 70% là "chê" HS

Cô Lê Thu Hiền, giáo viên Toán, Trường THCS Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang cho rằng: trong giờ sinh hoạt lớp, giáo viên thường chê nhiều hơn khen, có khi chê chiếm đến 60%.

Anh Bùi Trần Linh, Trường THCS Nguyễn Văn Huyên (huyện Hoài Đức, Hà Nội) cũng ước tính tỷ lệ này là 30% khen, 70% chê. 

Tại hội thảo triển khai xây dựng câu lạc bộ, tăng cường giáo dục kỹ năng sống cho HS  (5-6/11 tại Hà Nội), ông Đặng Thiều Quang lý giải, tâm lý của giáo viên là luôn sợ HS không đạt được như mong muốn của mình.

Vì thế, giáo viên thường áp đặt tư duy của người lớn cho tư duy của trẻ, đặt ra các yêu cầu và buộc các em phải đạt được. Khi các em không đạt được thì nhiều thầy cô chỉ trích, mắng mỏ... khá gay gắt.    

"Thầy cô cứ nghĩ là các em không thuộc bài, không vâng lời là do ý thức kém và chống đối", ông Quang nói.

Thầy mà không nắm bắt được tâm lý HS thì rất dễ "chụp mũ" học trò mà không xem xét đến nguyên nhân của sự việc. Ông Quang đã dẫn giải một bài thơ "Trong lớp học" của nguyên Hiệu trưởng Trường CĐSP Bắc Giang để chứng minh cho điều mình nói. 

Cô Lê Thu Hiền thì nhìn nhận, nguyên nhân là do tâm lý giáo viên muốn lớp tốt, đứng thứ hạng cao trong trường.

Nhiều HS không học bài, đi học muộn, hay mất trật tự làm ảnh hưởng đến thi đua của lớp. Giáo viên lại bị áp lực đối với thi đua của lớp nên những HS mắc lỗi thường bị cô giáo "nặng lời". 

PGS.TS Nguyễn Công Khanh (ĐH Sư phạm Hà Nội) nhận xét, sở dĩ chê nhiều hơn khen là do các cô đặt ra yêu cầu quá cao. Do đó, nếu HS chưa đạt tới thì chỉ nhìn bằng con mắt của người lớn mà không đứng ở phía HS để nhìn nhận. 

"Chê" cũng phải biết cách

Mắng mỏ HS trước đông người thường có tác dụng không tốt. 

Theo ông Khanh, về nguyên tắc, khen phải nhiều hơn chê để tạo tâm lý tích cực vì ai cũng thích khen.

Hoặc, nếu có chê thì phải biết chê đúng cách. Nếu cần trách phạt thì hãy chuẩn bị tâm lý cho HS trước, ví dụ, khen điểm tốt trước sau đó mới nhắc nhở và chê trách sau.

Chê thì chê hành vi, chứ không nên chê nhân cách và đặc biệt không nhắc lại những lần phạm lỗi trước đây. Khi chê phải đọc được cảm xúc trên khuôn mặt của người bị chê vì mức độ chịu đựng của mỗi người không giống nhau. 

Ông Khanh ví dụ, có HS, cô chỉ phê bình vài câu mặt mũi đã tái mét. Do đó, tốt nhất khi chê nên gặp riêng các em, còn khen thì trước đông người.

Nếu một HS vi phạm một lỗi nào đó nhưng không làm ảnh hưởng đến mọi người thì cô giáo nhắc nhở nhẹ nhàng và có thể bỏ qua thì học trò sẽ rất biết ơn cô giáo và cảm thấy cô tâm lý.

Theo báo VietNamNet