Theo trang Radio Praha, khi mọi nỗ lực tiếp cận trực tiếp nữ văn sĩ gốc Việt đoạt giải thưởng dành cho tác phẩm chưa xuất bản ở Czech bất thành, nhà báo Zdenko Pavelka của nước này là người đầu tiên nêu ra công luận mối nghi ngờ về tác giả thật sự của cuốn sách:

"Văn phong và ngôn ngữ của cuốn sách không tương xứng với ngôn ngữ hiện đại của tuổi teen ngày nay. Cuốn sách gợi cho tôi liên tưởng đến những cuốn tiểu thuyết không mấy thành công của các tác giả ở độ tuổi trung niên, các cây bút thường cố mô tả một nơi chốn mà họ chưa từng biết đến và về một mối quan hệ mà họ có thể đã có thật lâu trong quá khứ. Cuốn sách có nhiều cảnh không chắc là có thực và nhiều ngôn từ rập khuôn, những thứ mà tôi nghĩ một cô gái 19 tuổi, không lớn lên trong một gia đình nói tiếng Czech thì khó có thể dùng đến vì cô ta không thể biết chúng".  

Chính nhà văn Jan Cempírek mới là tác giả của cuốn sách. Ảnh: labyrint

Nhà báo này phân tích lý do khiến cuốn sách, tuy không thật xuất sắc, nhưng vẫn được trao giải thưởng:

"Vấn đề ở ban giám khảo là họ bị lẫn lộn giữa nhân vật trong cuốn sách với chính tác giả của nó. Đây quả thực là một cái bẫy vì ban giám khảo sẽ không tập trung vào việc cuốn sách hay hoặc dở. Mà thay vào đó, họ đánh giá nỗ lực của tác giả cùng sự kiện sách được một người Việt Nam viết ra. Đây là vấn đề nan giải của cả nền phê bình văn học Czech khi người ta thường có xu hướng nhập nhằng giữa tác giả với chính nhân vật văn học".

Ban tổ chức của giải thưởng Book Club cho biết, họ không có ý định thu hồi giải thưởng. Tuy vậy, những người thực hiện giải này quyết định, trong lần trao năm tới, mọi khâu sẽ được làm cẩn thận hơn. Sẽ không còn chuyện giải thưởng được công bố trước khi ban tổ chức chưa gặp mặt trực tiếp người đoạt giải.

Cuốn "White Horse, Yellow Dragon" ("Ngựa trắng, Rồng vàng") được phát hành tại Czech với tên tác giả là Phạm Thị Lan. Cuốn sách có dùng nhiều từ Việt Nam và miêu tả đời sống của gia đình người Việt ở Czech.

Độc giả Lan Anh Myšková, một người Việt sống ở Czech, cho Radio Praha biết, trước khi vụ việc được phanh phui, cô hoàn toàn không nghi ngờ gì về tính xác thực của tác giả cuốn sách. Lan Anh nói rằng mặc dù những gì tác giả miêu tả về cộng đồng người Việt đang sống ở Czech chưa thật sự chân thật, nhưng cô thích cuốn sách với ý nghĩ ban đầu nó do một cô gái Việt Nam viết nên. "Tôi cứ nghĩ 'cô ấy'" được sinh ra ở cộng hòa Czech, ngôn ngữ đầu tiên của 'cô ấy'" là tiếng Czech thì sao 'cô ấy' không thể viết tiểu thuyết bằng tiếng này chứ? Vì vậy mà tôi không nghĩ ngợi gì về tên tác giả cả. Giờ nhìn lại, tôi mới thấy kỳ lạ là không ai trong cộng đồng người Việt ở Czech biết đến 'cô ấy'".

Hiện nay, có hơn 400.000 người nước ngoài sống hợp pháp tại Czech. Những nhóm cộng đồng nước ngoài đông nhất ở đất nước có dân số 10 triệu người này là: Ukraine, Slovak, Việt Nam, Nga và Ba Lan.

(Theo Evan.vnexpress.net)