Tháng 5 vừa qua, Alice Munro, nhà văn nữ có kỹ thuật điêu luyện trong thể loại truyện ngắn đoạt giải thưởng Man Booker International. Ban giám khảo nhận xét bà có văn phong truyện ngắn "gần như là hoàn hảo". Mới đây, với tập truyện ngắn An Elegy for Easterly, tác giả nữ Petina Gappah, người Zimbabwe, đã xuất sắc đoạt giải Tác phẩm đầu tay do tờ Guardian lần đầu tiên tổ chức. Năm nay, giải thưởng truyện ngắn quốc gia của Anh do BBC tổ chức cũng thuộc về một tác giả nữ, cựu giáo viên Kate Clanchy.

Nhiều cây bút nữ đoạt các giải thưởng cao nhờ thể loại truyện ngắn trong năm nay. Trong ảnh là nhà văn Kate Clanchy, người vừa đoạt giải Truyện ngắn Anh. Ảnh: Sarah Lee/Guardian

Như một lẽ tự nhiên, khi phụ nữ bỗng trở nên xuất sắc ở một lĩnh vực nào đó, mọi người đều đổ dồn đi tìm nguyên nhân.

Phóng viên Sarah Crown của Guardian phân tích, có lẽ, truyện ngắn là thể loại thích hợp với nữ giới nhất. Những đề tài về các mối quan hệ tình cảm, sự ngổn ngang của đời sống gia đình... có thể loãng ra với thể loại tiểu thuyết nhưng đã trở nên cô đọng và sâu sắc trong những truyện ngắn của cây bút nữ. Một điều dễ hiểu nữa là nữ giới thường mất nhiều thời gian bận rộn với công việc thường nhật nên khó có thời gian gắn bó với tiểu thuyết. Nữ nhà văn Alice Munro, một bậc thày truyện ngắn, từng tâm sự: "Trong 20 năm, tôi chưa từng có một ngày nào mà không phải lo nghĩ đến nhu cầu của những người khác. Điều đó có nghĩa là tôi phải điều chỉnh công việc viết lách cho phù hợp với mọi thứ xung quanh".

Nói như thế không có nghĩa là truyện ngắn thì dễ viết hơn tiểu thuyết. Theo nhà văn James Lasdun, người từng đoạt giải thưởng Truyện ngắn Anh, bất kỳ thể loại văn học nào cũng đều có yêu cầu cao ở người viết về tài năng và thời gian.

Dưới đây, phóng viên Sarah Crown điểm lại 6 gương mặt nữ đáng chú ý trên văn đàn thế giới ở thể loại truyện ngắn:

Nhà văn Katherine Mansfield

Nhà văn Katherine Mansfield. Ảnh: wikipedia

Nhà văn Katherine Mansfield sinh năm 1888, trong một gia đình người New Zealand giàu có, Mansfield được gửi tới một trường học ở London. Ở tuổi 20 bà chuyển đến sống hẳn ở châu Âu. Là một người hâm mộ cuồng nhiệt nhà văn Chekov của Nga, bà là một phần của giới nhà văn hiện đại, trong đó có Virginia Woolf và TS Eliot. Những truyện ngắn của bà xoáy sâu vào mối quan hệ giữa những người đàn ông và đàn bà thuộc tầng lớp trung lưu.

Qua con mắt sắc sảo và nhạy bén của nhà văn, những miêu tả trên trang viết của bà thể hiện năng lực chưng cất những điều tưởng như tầm thường vụn vặt thành những khoảnh khắc trĩu nặng cảm xúc và đầy ấn tượng. Bà qua đời vì bệnh viêm phổi vào năm 1923 ở tuổi 34.

3 truyện ngắn đáng đọc của Katherine Mansfield: Bliss (Niềm hạnh phúc) và Miss Brill (Cô Brill) (đều nằm trong tập Bliss, and Other Stories - Niềm hạnh phúc và những truyện ngắn khác), The Woman at the Store (Người đàn bà ở cửa hiệu) (trong tập Something Childish and Other Stories - Điều gì đó ngây ngô và những truyện ngắn khác).

Nhà văn Grace Paley

Nhà văn Grace Paley. Ảnh: nytimes

Là con gái của đôi vợ chồng gốc Ukraine, Paley lớn lên tại quận Bronx ở New York vào những năm 1920. Sau thành công với tập truyện ngắn đầu tay The Little Disturbances of Man (1959), một tác phẩm xuất sắc về cuộc đời người Do Thái sống ở New York, NXB của bà cố gắng thúc bà chuyển sang viết tiểu thuyết. Nhà văn thử viết trong vài năm nhưng cuối cùng ném bản thảo đi và quay lại với truyện ngắn.

Tiểu thuyết gia Phillip Roth từng nhận xét, Grace Paley đã tạo ra một ngôn ngữ mới, tinh tế và giàu cảm xúc, với văn phong duyên dáng đầy tính châm biếm.

3 truyện ngắn đáng đọc của Grace Paley: Goodbye and Good Luck (Tạm biệt và chúc may mắn trong tập The Little Disturbances of Man), A Conversation With My Father và Wants (Một cuộc đối thoại với bố tôi và Những đòi hỏi đều nằm trong tập Enormous Changes at the Last Minute).

Nhà văn Alice Munro

Nhà văn Alice Munro. Ảnh: /evesalexandria

Với các truyện ngắnlấy bối cảnh đồng quê, nông trại và những khu làng khiêm tốn của Canada trong nhịp sống đều đặn, yên bình của đời sống thường nhật, những tác phẩm của Munro hướng trung tâm vào cuộc đời của nhiều cô gái và phụ nữ. Bà đào sâu và khám phá những đam mê và nổi loạn được che giấu dưới bề mặt của cuộc sống thường nhật. Nhà văn Cynthia Ozicktừng gọi bà là "Chekhov của chúng ta".

3 truyện ngắn đáng đọc của Alice Munro: A Wilderness Station (trong tập Open Secrets), The Bear Came Over The Mountain (trong tập Hateship, Friendship, Courtship, Loveship, Marriage), Passion (trong tập Runaway).

Nhà văn Helen Simpson

Nhà văn Helen Simpson. Ảnh: Guardian

Truyện ngắn của Simpson phô bày sự mê hoặc sâu sắc qua những đề tài gần gũi với người phụ nữ.

Giọng văn của bà lúc thấm thía, buốt nhói, lúc hóm hỉnh, dí dỏm, mổ xẻ những vấn đề trong đời sống gia đình, hôn nhân.

Nhà văn Anh này đã đoạt được nhiều giải thưởng dành cho truyện ngắn. Tập truyện ngắn mới nhất của bà mang tên In-Flight Entertainment sẽ ra mắt vào năm sau.

3 truyện ngắn đáng đọc của Helen Simpson: Dear George và Heavy Weather (đều nằm trong tập Dear George), Cafe Society (nằm trong tập Hey Yeah Right Get A Life).

Nhà văn Mavis Gallant

Nhà văn Mavis Gallant.

Sinh năm 1922 tại Montreal, Canada, Gallant đã chối bỏ cuộc sống hôn nhân cũng như bỏ nghề báo để chuyển đến sống tại Pháp và theo đuổi sự nghiệp văn chương. "Tôi cảm nhận rằng, điều duy nhất tôi có thể làm trên mặt đất này là viết văn", bà nói với tờ Guardian.

Vốn là một phụ nữ rất độc lập và có đời sống riêng tư nhiều biến động, nhà văn Mavis Gallant trích một câu của nhà thơ Pasternak để làm đề từ cho tuyển tập truyện ngắn Home Truths của mình: "Chỉ là những vấn đề độc lập của cá nhân".

Gallant từng viết hai cuốn tiểu thuyết nhưng độc giả lại yêu thích và nhớ đến bà nhờ vào truyện ngắn. Với kết cấu truyện tinh xảo và uyển chuyển, truyện ngắn của bà tập trung vào những cảm xúc và tình cảnh thật của cuộc sống với những trải nghiệm thực cùng sự thấu cảm sâu sắc.

3 truyện ngắn đáng đọc của Mavis Gallant: Madeline's Birthday (trong tập The Cost of Living), The End of the World (trong tập The End of the World, And Other Stories), A State of Affairs (trong tập Across the Bridge and Other Stories).

Lorrie Moore

Nhà văn Lorrie Moore. Ảnh:therumpus

Dù đang được chú ý bởi tiểu thuyết đầy tính chua cay và dí dỏm A Gate At The Stairs, nhà văn Lorrie Moore vẫn được biết đến nhiều hơn các tập truyện ngắn Self Help, Like Life và Birds of America của bà.

Những truyện ngắn của nữ nhà văn này xoáy sâu một cách tinh tế vào sự rạn nứt của các mối quan hệ. Văn phong của bà là chất men say hỗn hợp giữa những quan sát láu lỉnh cùng sở trường lẩy ra được chất hài hước trong những tình huống căng thẳng và bi kịch nhất.