Người dân xem danh sách niêm yết cử tri tại phường Trung Liệt (quận Đống Đa). Ảnh: Nguyệt Ánh
- Ông đánh giá thế nào về các quy trình hiệp thương vừa qua của các
cấp MTTQ và có thể cho biết những công việc cụ thể tiếp theo cho cuộc
bầu cử ĐBQH khóa XIII và bầu cử ĐB HĐND nhiệm kỳ 2011-2016?
- Theo quy định của pháp luật, MTTQ đã phối hợp với Chính phủ và UBTVQH
đưa ra chương trình nghị sự hiệp thương lựa chọn người ứng cử ĐBQH, ĐB
HĐND các cấp. Quá trình vừa rồi được thực hiện bảo đảm dân chủ, đúng
luật, từng cơ quan, tổ chức, đơn vị đã thực hiện quyền giới thiệu người
ứng cử một cách nghiêm túc. Tiếp sau quá trình đó, hiệp thương lần hai,
có danh sách sơ bộ người ứng cử ĐBQH và 183 ứng cử viên ĐBQH của TƯ được
đưa về lấy ý kiến nơi cư trú và nơi công tác. Ngoài đóng góp ý kiến cho
ứng cử viên, cử tri đã có nhiều điều gửi gắm, mong muốn ứng cử viên nếu
trúng cử, thay mặt nhân dân phải làm tốt nhiệm vụ họ đề ra. Điều đáng
mừng là các quy trình hiệp thương vừa qua, UB MTTQ Việt Nam và các cơ
quan hữu quan đã có sự phối hợp rất tốt. Biểu hiện cụ thể ở danh sách
ứng cử đại biểu được chuẩn bị kỹ và được xem xét, rà soát hết sức trách
nhiệm. Song tôi muốn nhấn mạnh là, việc rà soát không phải chấm dứt sau
hội nghị hiệp thương lần thứ ba mà cả trong đợt tiếp xúc cử tri sắp tới.
- Vậy MTTQ giám sát như thế nào trong đợt tiếp xúc cử tri sắp tới của các ứng cử viên ĐBQH?
- MTTQ là cơ quan chủ trì phối hợp tổ chức cho ứng cử viên đi tiếp xúc
cử tri và giám sát việc thực hiện các quy trình của quá trình vận động
bầu cử. Do đó, MTTQ không chỉ trực tiếp giám sát chương trình hành động,
lời hứa trước cử tri của những người ứng cử ĐBQH, mà còn hướng dẫn thực
hiện công tác vận động bầu cử của ứng cử viên. Trong quá trình giám sát
này, MTTQ vừa hướng dẫn ứng cử viên vận động cử tri bầu cử, vừa giám
sát việc vận động đó.
- Tình trạng đơn thư khiếu nại tố cáo đối với các ứng cử viên ĐBQH thời gian qua như thế nào, thưa ông?
- Đối với 183 ứng cử viên ĐBQH do các cơ quan, đơn vị giới thiệu, chỉ
duy nhất một trường hợp có đơn, vì ứng cử viên này đã không trình bày lý
lịch rõ ràng, đầy đủ theo quy định. Đơn thư khiếu nại tố cáo giảm,
chứng tỏ danh sách chuẩn bị đã được rà soát rất kỹ lưỡng. Việc này còn
thể hiện qua trách nhiệm cũng như quá trình giám sát của cơ quan đại
diện cho nhân dân, đó là MTTQ Việt Nam mà cụ thể là Ban Thường trực và
Đoàn Chủ tịch. Quá trình giám sát được thực hiện thường xuyên, liên tục
chứ không phải đợi đến khi có đơn thư. Do đó, công việc chuẩn bị bầu cử
lần này được thực hiện với quyết tâm cao và trách nhiệm nên đạt kết quả
rất tốt.
- Lâu nay vẫn có thực trạng cử tri đại diện cho gia đình hoặc nhiều
người, đi bỏ phiếu bầu thay, gây ảnh hưởng đến chất lượng bầu cử. Lần
bầu cử này, MTTQ có biện pháp gì khắc phục hiện tượng trên, thưa ông?
- MTTQ phải chú ý hơn nữa việc tuyên truyền trong nhân dân, kể cả ở các
vùng sâu, vùng xa, để qua đó nhân dân thấy rõ bầu cử là trách nhiệm,
quyền lợi và nghĩa vụ của họ, tránh việc đi bầu thay, tránh việc đi bầu
theo kiểu hình thức. Bên cạnh công tác tuyên truyền, MTTQ các cấp phải
tích cực hơn trong công tác vận động, vào từng nhà, vận động từng người,
nhắc nhở mọi người đi bầu sớm, đầy đủ. Nhưng trong vận động phải chú ý
làm sao để nhân dân tự giác đi bầu cử, nhưng vẫn phải bảo đảm chất
lượng, mỗi lá phiếu đều thể hiện quyền và trách nhiệm thực sự của công
dân, chứ không phải đi bầu cho xong.
- Tạo sự bình đẳng cho ứng cử viên là việc dư luận rất quan tâm, ông cho biết MTTQ tham gia thực hiện việc này như thế nào?
- Theo quy định của luật, những người ứng cử đều có quyền vận động bầu
cử như nhau. Có nhiều hình thức để phục vụ việc vận động bầu cử, đó là
tiếp xúc trực tiếp với cử tri ở nơi ứng cử và vận động qua phương tiện
thông tin đại chúng nếu có điều kiện. Cũng theo luật, cơ quan nhà nước
và MTTQ có trách nhiệm tổ chức để bảo đảm những người ứng cử ĐBQH có cơ
hội tiếp xúc cử tri như nhau, để ứng cử viên trình bày chương trình hành
động của mình trước cử tri.
- Các ứng cử viên có được lựa chọn đơn vị sẽ tiến hành bầu cử họ và ông có nhận định thế nào về tỷ lệ nữ tham gia ĐBQH lần này?
- Phân bổ ứng cử viên ĐBQH về các đơn vị bầu cử là công việc của Hội
đồng Bầu cử. Việc này hoàn toàn có sự thống nhất từ TƯ đến địa phương.
Song việc phân bổ cũng được thực hiện trên nguyện vọng của ứng cử viên.
Sau hiệp thương lần thứ ba, ứng cử viên trong danh sách chính thức bầu
cử sẽ có quyền đề đạt nguyện vọng được bầu cử ở đơn vị bầu cử nào. Thậm
chí có thể trình bày hai, ba nguyện vọng để được xem xét.
Còn đối với tỷ lệ nữ, với số dư 2,17 như hiện nay, tôi cho rằng sẽ thoải
mái xem xét, lựa chọn giới thiệu về địa phương. Nhìn vào danh sách 182
ứng cử viên của TƯ sau hiệp thương lần ba để đánh giá tỷ lệ nữ ĐBQH 30%
có thể đạt được không thì chưa biết chắc chắn, vì việc này phụ thuộc vào
lá phiếu, do quyền của cử tri. MTTQ đã bàn với Hội LHPN, chú ý trong
công tác vận động làm sao để số ứng cử viên nữ mà TƯ giới thiệu trúng cử
đạt con số tối đa.
- Xin cảm ơn ông!