Thủ tướng Pakistan Yousaf Gilani.

Vẫn với khẩu khí của kẻ giành chiến thắng, Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm Chủ nhật 8/5 tiếp tục gây áp lực lên chính quyền của Tổng thống Asif Ali Zardari yêu cầu làm rõ vì sao Osama bin Laden có thể trú ẩn "sờ sờ ra đó" (in plain sight) ngay trước mũi quân đội - chỉ cách trường quân sự Pakistan chừng hơn 1.000m. Tổng thống Obama thậm chí còn yêu cầu Islamabad điều tra về việc liệu tình báo quân đội Pakistan có biết sự hiện diện của Bin Laden hay không, nếu có thì cụ thể là những ai, danh tính, làm việc ở đâu…

Trong khi đó, các nghị sĩ trong Quốc hội Mỹ cũng tức giận bày tỏ sự nghi ngờ rằng một bộ phận trong các cơ quan tình báo của quân đội Pakistan đã biết trước về nơi trú ẩn của Bin Laden ở Abbottabad nhưng đã không làm gì để giúp Mỹ bắt hoặc tiêu diệt y. Người Mỹ có lý do để "nổi giận" trước thái độ hợp tác "thiếu trách nhiệm" của Pakistan trong cuộc chiến chống khủng bố, bởi vì mỗi năm Mỹ chi viện trợ cho Islamabad 2 tỉ USD để phục vụ cho mục đích này, và sắp tới còn tính tăng thêm định mức viện trợ hàng năm.

Sang ngày 9/5, đến lượt Pakistan phản pháo. Thủ tướng Yousaf Gilani đã điều trần trước Quốc hội Pakistan về vấn đề Bin Laden. Theo báo chí Pakistan, những vấn đề mấu chốt liên quan đến vụ Bin Laden đã không được ông Gilani trả lời thỏa đáng. Thay vào đó, ông Gilani đã tập trung phần lớn thời gian bênh vực Cơ quan Tình báo ISI và quân đội Pakistan trong cuộc chiến chống khủng bố, đồng thời ông chỉ trích gay gắt chính quyền Mỹ và CIA xung quanh chiến dịch đột kích tiêu diệt Bin Laden ở Abbottabad, cho rằng hành động đó đã xâm phạm chủ quyền lãnh thổ Pakistan.

Ông Gilani cho rằng, chính những hành động quân sự đầy thiếu sót của Mỹ và NATO ở Afghanistan đã làm phân tán các phần tử khủng bố và đẩy chúng sang Pakistan, khiến Pakistan trở thành nạn nhân lớn nhất của khủng bố từ trước đến nay. Ông Gilani cảnh báo Mỹ trong tương lai nếu tiếp tục những cuộc bố ráp để bắt các phần tử khủng bố cao cấp khác sẽ bị đáp trả quyết liệt bằng sức mạnh quân sự toàn diện (theo New York Times).

Trước đó, ngày 5/5, tướng Ashfag Parvez Kayani - Tổng tư lệnh quân đội Pakistan đã lên tiếng phản đối chiến dịch đột kích của người Mỹ ở thị trấn Abbottabad. Trong bài phát biểu của mình, ông Kayani cùng các tướng lĩnh quân đội Pakistan đưa ra yêu cầu Mỹ phải cắt giảm sự hiện diện ở Pakistan xuống mức tối thiểu và dọa sẽ xem xét lại sự hợp tác nếu Mỹ lặp lại hành động tương tự trong tương lai (theo AFP).

Thái độ "ương ngạnh" và những lời lẽ cứng rắn của Thủ tướng Gilani và tướng Kayani đã khiến người Mỹ thêm bực tức. Sau khi tiêu diệt Bin Laden, mục tiêu tiếp theo là Mỹ sẽ nhắm đến phó tướng Ayman Zawahiri. Zawahiri rất có thể hiện đang trú ẩn ở vùng rừng núi Pakistan, vì vậy, khả năng truy lùng tên này sẽ càng khó hơn nếu Pakistan thật sự làm như những gì họ tuyên bố.

Tổng thống Mỹ B.Obama phát biểu trước báo giới ngày 8/5/2011.

Chưa hết, Mỹ càng bực tức hơn nữa vì Pakistan không chỉ "cãi bằng mồm" mà còn dùng hành động để trả đũa: hôm 7/5, ISI đã không ngại ngần tiết lộ danh tính điệp viên Mark Carlton - Trưởng trạm CIA bên trong Đại sứ quán Mỹ ở Islamabad. Đây là vụ tiết lộ danh tính điệp viên thứ 2 kể từ cuối năm 2010, và là một sự thách thức của ISI đối với "uy quyền" của CIA trong quan hệ đối tác giữa 2 bên. Nó góp phần vào những tranh cãi làm cho mối rạn nứt trong quan hệ Mỹ - Pakistan quanh chương trình máy bay không người lái của CIA càng trở nên nghiêm trọng hơn.

Hiện tại, kho tài liệu chứa trong các đĩa vi tính, USB, đĩa video, ghi âm, bản in,… tịch thu được của Bin Laden còn đang trong quá trình xử lý, chưa thể tìm ra được bằng chứng xác thực, cho nên chính quyền Mỹ cũng không trực tiếp cáo buộc cá nhân, tổ chức nào có quan hệ giúp đỡ Bin Laden. Nhân chứng sống duy nhất của vụ việc là Amal Ahmed Abdul Fatah - cô vợ trẻ của Bin Laden hiện đang bình phục vết thương và đang nằm trong tay tình báo quân đội Pakistan, nhưng phía Pakistan nhất quyết không cho CIA và giới chức an ninh Mỹ tiếp cận cô ta.

Vấn đề đằng sau thái độ và khẩu khí của Pakistan trong cuộc tranh cãi với Mỹ là gì? Theo báo chí Pakistan, có vẻ như Thủ tướng Gilani và Tổng thống Zardari đang tìm cách dùng lá bài Mỹ để "chống đỡ" trước làn sóng công kích từ phía đối lập và dư luận trong nước sau vụ Bin Laden. Shah Mahmood Qureshi - một nghị sĩ thuộc đảng cầm quyền PPP và là cựu Ngoại trưởng Pakistan, cùng một loạt nghị sĩ khác đã lên tiếng yêu cầu Tổng thống Zardari và Thủ tướng Gilani phải từ chức vì vụ “mất mặt” trên.

Ở Pakistan, Qureshi là nhân vật rất thân cận và có nhiều ảnh hưởng đối với quân đội Pakistan, cho nên tiếng nói của người này rất có trọng lượng. Vì vậy, có thể xem những lời lẽ bênh vực ISI quyết liệt của cả Thủ tướng Gilani và tướng Kayani cũng có dụng ý nhằm chống đỡ giúp cho tướng Ahmed Shuja Pasha - thủ trưởng ISI - trước những yêu cầu cải tổ nêu trên. Ngay cả quân đội cũng chịu chung số phận vì để cho vụ việc "mất mặt" như thế xảy ra ngay trước mũi mình. Cả quân đội và tình báo ISI đều cần phải "thanh minh" trước dư luận và các đảng phái chính trị đối lập, cho nên không thể trách họ "làm căng" với người Mỹ