 |
Cuốn sách cuốn hút ngay từ những bài viết mở đầu. Uông Thái Biểu đưa
người đọc vào thế giới ca trù, nơi Uy Viễn Tướng công từng xướng đôi
dòng “thuyền quyên ứ hự…” Với cách xây dựng mạch văn độc đáo, lối viết
sắc sảo, ngôn ngữ hào hoa, Biểu đã tôn vinh những nghệ nhân dân gian
nuôi dưỡng ngọn lửa ca trù, bồi đắp dòng chảy di sản trong kho tàng văn
hóa phi vật thể Việt. “Trong lam lũ bần hàn, câu hát không lấm bùn, vẫn
trọn vẻ sang trọng, quý phái, dù thân phận người đàn, người hát từng
trải bao tủi hờn, cơ cực…”. Giã biệt những kép đàn, đào nương làng Cổ
Đạm, đất Nghi Xuân, Biểu dắt chúng ta về Kinh Bắc. Bên dòng sông Cầu
thao thiết, nghe quan họ chảy từ trong máu mình. Rồi cùng anh về Hà
thành nghe xẩm và chuyện về thân phận của những câu hát tháng năm dài
luân lạc, giờ lại được tái sinh và làm đẹp hơn non nước đất kinh kỳ.
Không dừng lại ở đó, Uông Thái Biểu làm người dẫn đường, đưa người đọc
khám phá nhiều vùng miền văn hóa. Một phiên chợ quê, một cảnh núi sông
cẩm tú, một câu chuyện lạ trên đường và những di tích, danh thắng, những
đền đài, miếu mạo, những di sản quý giá của dân tộc theo dòng chảy lịch
sử mà trong đó không ít sự xâm thực, bào mòn bởi thời gian. Tôi rất
thích bài tùy bút “Mùa lữ hành” của Biểu, bởi sự khắc họa thành công tâm
thức đi của người Tây Nguyên. “Mùa gió, mùa đi. Những chuyến lữ hành
không hẹn trước. Nhưng những người bạn núi của tôi đang đi trong tâm
thức trở về”. Tìm được cái “vía” của mùa, Uông Thái Biểu đã làm bật lên
cái quán tính di truyền trong máu của người Tây Nguyên là “đi”. Vừa
hoang dã, vừa tha thiết, vừa đa tình, vừa bạo liệt.
Với giọng văn thiết tha, trầm lắng, Uông Thái Biểu đã chinh phục được
bạn đọc theo chân anh suốt cuộc hành trình. Từ những bước chân khám phá
của người lữ hành qua mọi miền đất nước, cho đến trở về chiêm nghiệm
giữa phố xá Đà Lạt nơi anh có hai mươi năm lập nghiệp, lập thân. Ở đó có
một góc quán cà phê khiêm nhường, một nẻo đường vắng, một buổi sáng
cuối đông lặng lẽ ngắm màu hoa phượng tím thao thiết nở… Tất cả đi vào
trang viết của Biểu, khuấy lên trong lòng người đọc nhiều nỗi niềm.
Ở phần hai của cuốn sách, một lần nữa Uông Thái Biểu cho ta thấy một cây
bút tài hoa, sắc sảo trong những cuộc trò chuyện thú vị. Từ các nhà sử
học nổi tiếng như Dương Trung Quốc, Hà Thúc Minh đến các nhà nghiên cứu
văn hóa như Tô Ngọc Thanh, Phan Đăng Nhật, Inrasara rồi kiến trúc sư tài
danh Ngô Viết Thụ, đạo diễn Đặng Nhật Minh, nhạc sĩ Tô Vũ và rất nhiều
nhà nghiên cứu, văn nghệ sĩ tên tuổi khác. Là những bài phỏng vấn, đối
thoại, nhưng với lối viết có chủ kiến rõ ràng, Uông Thái Biểu đã khẳng
định là một nhà báo có trách nhiệm với lịch sử và văn hóa dân tộc.