Không phải "sợ" mà đó là hạnh phúc!
Ông là một con người thông thái, lịch lãm và duyên dáng. Tất cả những điều ấy thể hiện rõ rệt trong thơ ông, trong những áng văn xuôi đậm đà chất thơ của ông. Với cách lập tứ độc đáo, lối nói uyển chuyển giàu hình tượng, có thể nói thơ ông tương đối dễ dịch, hoặc đúng hơn, chỉ cần truyền đạt được đúng ý tưởng, cách lập luận, người đọc đã nhận thấy được cái hay của tác phẩm.
Rasul Gamzatov (1923-2003) từng mở đầu tập 2 cuốn "Daghestan của tôi" (cuốn sách từng được bạn đọc Việt Nam
đón nhận một cách mê say) bằng một câu có tính châm ngôn: "Chiếc chìa
khóa nhỏ có thể mở được chiếc hòm lớn". Quả tình, với những ý tưởng tuy
không lớn, nhưng cách dẫn dắt khéo léo, nhà thơ đã đem đến cho độc giả
của mình nhiều bất ngờ thú vị, mở ra trong họ những khoái cảm đặc
biệt... Bài thơ 8 câu sau đây là một ví dụ:
Anh không dám viết thơ về em
Vì anh sợ có chàng trai nào đấy
Tốt và trẻ hơn anh, cũng sẽ yêu em
Khi thấy anh khen em như vậy.
Anh không dám viết thơ về em
Vì anh sợ những gì anh viết đó
Riêng về em và chỉ để cho em
Người khác đọc cho người yêu của họ
(Bài "Vì anh sợ", Thái Bá Tân dịch)
Trong bài thơ, nhà thơ giải
thích với người yêu rằng, lý do ông không dám làm thơ ca ngợi cô là bởi:
ông sợ, thứ nhất - qua bài thơ, có chàng trai nào đấy nhiều "ưu thế"
hơn ông cũng sẽ chĩa hướng "tấn công" về phía cô. Sau nữa, ông "sợ" bài
thơ viết riêng cho người yêu của ông sẽ trở thành "tài sản công cộng",
thành của chung... Cách giải thích, bao biện ấy quả là... tuyệt vời, còn
hơn bất cứ lời ca ngợi, tỏ tình nào. Vì rằng, làm thơ mà để người khác
đọc cũng phải yêu ngay nhân vật, hoặc khiến họ lấy đó thay cho lời tỏ
tình của chính mình, thì đó hẳn phải là bài thơ tình tuyệt tác.
Bài thơ có nhiều yếu tố làm
duyên. Tất nhiên, khi yêu, người ta thường vậy cả thôi. Chỉ có điều, vì
"làm duyên", nên ta chỉ tin những điều tác giả nói ở một mức độ nhất
định. Thực tế, Rasul Gamzatov không phải không dám "viết về em", mà còn
viết nhiều, thậm chí tụng ca ngất trời bằng những lời tỏ tình thắm
thiết. Để thấy rõ điều này, chúng ta nên tìm đọc thêm một số bài thơ
khác của ông. Chỉ xin nói thêm, những bài thơ hay, trong đó có những bài
thơ của Gamzatov, dù muốn hay không, bao giờ cũng trở thành tài sản
chung của mọi người. Và đối với một nhà thơ, đây không phải là điều đáng
"sợ", mà thật sự là một hạnh phúc
(Theo vnca.cand.com.vn)
|