Sau 1 năm thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt”, kết quả điều tra được công bố của Viện nghiên cứu dư luận xã hội, Ban tuyên giáo Trung ương cho thấy: có đến 59% người tiêu dùng “Tự xác định khi mua hàng hóa sẽ ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.

Đây là một tín hiệu tích cực đối với thị trường hàng Việt bởi theo kết quả điều tra trước đây của Tập đoàn Grey Group (Hoa Kỳ) thì, có đến 77% người tiêu dùng Việt Nam ưa chuộng các loại thương hiệu nước ngoài, tức là chỉ có 23% người dân tin dùng các sản phẩm trong nước.

Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều chuyên gia, những kết quả điều tra trên mới chỉ giới hạn trong phạm vi người tiêu dùng mang tính cá thể, còn người tiêu dùng “khổng lồ” là các doanh nghiệp, cơ quan nhà nước lại chưa tính đến.

Nhà nước cần nêu gương trong việc thực hiện chủ trương “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” bằng cách yêu cầu bộ máy hành chính trên cả nước phải ưu tiên sử dụng sản phẩm và dịch vụ được cung ứng từ doanh nghiệp trong nước.

Theo GS Trần Lê Anh (Đại học Lasell, Mỹ), Việt Nam cần có một kế hoạch chi tiết về mua sắm của Chính phủ để ưu tiên cho các mặt hàng có thể sản xuất được trong nước.

Hàng năm, việc mua sắm của Chính phủ lên đến 14% GDP, cho nên cần phải sử dụng sức mua tương đối lớn này một cách thiết thực để ủng hộ hàng Việt Nam. Muốn tạo một nếp văn hóa người Việt Nam dùng hàng Việt Nam thì Chính phủ phải đi tiên phong để làm gương.

Hơn nữa, Việt Nam hiện nay vẫn chưa ký Hiệp định Mua sắm Chính phủ của WTO cho nên việc Chính phủ Việt Nam ưu tiên mua hàng nội sẽ không vi phạm các điều lệ của WTO.

“Bên cạnh đó, đã đến lúc Việt Nam nên tiến hành các cuộc điều tra chống bán phá giá và trợ giá đối với các mặt hàng nhập khẩu siêu rẻ đang tràn lan thị trường.” – GS Trần Lê Anh đề xuất.

Doanh nghiệp vì người tiêu dùng

Thực tế, trong nhiều năm qua, doanh nghiệp Việt Nam đã để mất thị phần lớn trên sân nhà. Có hai nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng này đó là sự áp đảo của hàng nhập khẩu (mà chủ yếu là có xuất xứ từ Trung Quốc) và uy tín của doanh nghiệp nội địa.

Liên quan đến nguyên nhân thứ nhất, một thông tin không thể không chú ý đó là: Kết quả khảo sát toàn quốc do Tạp chí Insight China và phòng khảo truyền thông Thanh Hoa (Trung Quốc) tiến hành vào đầu năm 2011 cho thấy: 70% dân Trung Quốc không tin hàng nội địa. Cuộc khảo sát diễn ra trong bối cảnh chính phủ nước này đang cố gắng khôi phục lòng tin của công chúng sau hàng loạt bê bối về an toàn thực phẩm, (Báo Giáo dục Việt Nam ngày 1/7/2011).

Trong khi đó, hàng Trung Quốc hiện len lỏi vào hầu hết các ngành hàng ở Việt Nam từ may mặc, đồ chơi, bánh kẹo, gia dụng, nông sản, nội thất, điện tử đến đồ dùng học sinh… là do giá thành rẻ hơn so với hàng Việt.

Rõ ràng, trước tình trạng hàng Trung Quốc được nhập khẩu vào Việt Nam dễ dàng như vừa qua thì không ai dám khẳng định những hàng hóa bị tẩy chay ở Trung Quốc lại không được chuyển vào tiêu thụ ở thị trường Việt Nam.