Bộ Xây dựng đã đề nghị Chính phủ, các ngành liên quan cùng tìm cách tháo
gỡ khó khăn trên, xem xét các điều kiện để tiếp tục cho vay với một số
đối tượng và dự án thuộc lĩnh vực BĐS bởi việc siết lại cho vay khu vực
này là chưa thật hợp lý. Việc cho vay để phát triển các khu công nghiệp,
tạo lập nhà xưởng, lắp đặt máy móc cần được khuyến khích. Cho vay để
xây dựng văn phòng, chợ, trung tâm thương mại, hay cho vay cá nhân để
xây dựng và sửa chữa nhà ở... cũng cần thiết để phục vụ đời sống và an
sinh xã hội. Tuy nhiên, đây không phải lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn, mà
các khoản vay phục vụ đền bù, giải phóng mặt bằng, hay để nộp tiền đất
cần phải siết lại, vì quỹ đất trống còn nhiều, tình trạng bỏ hoang, lãng
phí đất vẫn diễn ra ở nhiều nơi.
Trong bối cảnh hiện nay, vốn tự có của các DN BĐS không nhiều, phụ thuộc
chủ yếu vào nguồn vay ngân hàng, dự án phải xây xong móng mới được huy
động vốn. Nhiều dự án đã hoàn thành 70-80%, ngừng cho vay, dẫn đến chậm
tiến độ, ảnh hưởng tới thanh khoản. Nếu không vay được vốn, dự án không
được hoàn thiện, không có sản phẩm bán để thu hồi vốn, trong khi nợ cũ
vẫn tồn đọng... Từ nay đến cuối năm, các ngân hàng có thể giảm dư nợ cho
vay, song cũng đồng nghĩa với việc tăng tỷ lệ nợ khó đòi với các khoản
vay từ trước các lĩnh vực xây dựng và BĐS cũng là nơi tiêu thụ, là đầu
ra của các ngành công nghiệp sản xuất vật liệu như xi măng, sắt thép,
gạch ngói, thiết bị sứ vệ sinh... Đây đang là lĩnh vực được khuyến khích
với nhiều kỳ vọng tăng trưởng, nhưng có thể bị đình trệ nếu thiếu đầu
ra. Không những thế, kéo theo đó còn là tác động tới ngành giao thông
vận tải, khi thị trường vật liệu thiếu nhu cầu chuyên chở. Đó là chưa kể
vấn đề thiếu việc làm cho người lao động... Như vậy, nếu coi thị trường
BĐS là lĩnh vực phi sản xuất và ngừng cho vay thiếu linh hoạt, sẽ gây
nhiều tổn thất cho DN, thiệt hại cho các ngành sản xuất trực tiếp và bất
ổn cho hệ thống ngân hàng. Việc hạn chế dòng tiền đổ vào BĐS nhằm kiềm
chế lạm phát là cần thiết, nhưng cần có giải pháp phù hợp để thị trường
phát triển ổn định, thúc đẩy các lĩnh vực kinh tế khác cùng tăng trưởng.
Trước mắt, nên duy trì việc cho vay, với lãi suất ổn định với một số
DN, dự án, công trình theo các tiêu chí hợp lý. Chẳng hạn, các dự án có
tỷ lệ hoàn thành 75-80%, các dự án có quy mô nhỏ và vừa với mức giá thấp
và dễ tiêu thụ, các DN có uy tín, có tỷ lệ nợ xấu thấp và sản phẩm có
tính thanh khoản cao... Thêm nữa, cần tăng cường cho vay với người tiêu
dùng. Việc tăng dư nợ cho vay tiêu dùng sẽ khiến DN nhanh thu hồi vốn để
có tiền trả ngân hàng. Trong bối cảnh hoạt động thị trường BĐS giảm kéo
theo sự trì trệ của các ngành sản xuất như hiện nay, việc mở dòng vốn
là hướng đi đúng để cải thiện tình hình. Được biết, từ nay đến ngày
30-9, tổng dư nợ cho vay của toàn hệ thống ngân hàng đạt 22%, giảm về
16% đến ngày 31-12. Nguồn vốn trong dân cũng đang "đọng" do kỳ vọng giá
BĐS có thể sẽ còn giảm. Vì thế, rất cần sự trợ giúp của ngành chức năng
để cùng các DN khơi thông hoạt động của thị trường BĐS.
Nhiều tháng qua, không ít dự án BĐS trên địa bàn cả nước giao dịch cầm
chừng đã buộc các chủ đầu tư phải giảm giá, khuyến mãi... để thu hút
giao dịch. Đây không phải là động thái của người "lắm tiền, nhiều của"
cho không khách hàng, mà là giải pháp "hai trong một" buộc phải thực thi
trong bối cảnh lãi suất, lạm phát đều cao và "cửa" của các ngân hàng
đều hẹp, trong khi dự án vẫn phải thi công để bàn giao đúng tiến độ. Lý
giải về vấn đề này, đại diện một chủ đầu tư cho rằng, đây là hình thức
chia lợi nhuận với khách hàng theo kiểu "đôi bên cùng có lợi". Lại không
ít ý kiến cho rằng, việc chia lợi nhuận kiểu như trên cho thấy thị
trường BĐS đang giảm giá sâu.