Nếu lướt qua hàng chục trang web và diễn đàn như: Thưvien, 360-books, vnthuquan, ebook4u, ebook..., rất dễ dàng nhận thấy hàng trăm ngàn cuốn sách đủ thể loại được tung lên đó dưới dạng ebook (sách điện tử). Nhưng điều đáng nói là những ebook này đều được đăng tải và down load bất hợp pháp, không bản quyền, thậm chí nói trắng ra là ebook lậu.

Mỗi trang web hoặc diễn đàn này thường thu hút trung bình 500.000 ngàn thành viên, được phép load miễn phí hoặc có bán phí mỗi lượt load cho tất cả ebook được đưa lên. Điều đó đồng nghĩa với việc ngần đó người đã sử dụng trái phép sản phẩm sách của các đơn vị làm sách trên mà không phải trả tiền hoặc chỉ trả một số tiền rất ít so với giá trị thực của cuốn sách, nhưng đối tượng thu lời lại chính là chủ những trang web này - những tên cướp giấu mặt.

Chỉ cần lướt qua trang e-thuvien cũng đủ thấy với 671.508 thành viên (tính tới 14h30 ngày 2.8) và 180.120 lượt bài được các thành viên này tích cực phân công nhau đánh máy lại từ sách thật và post lên trang web một cách “hồn nhiên”, rồi làm thành ebook trái phép, số lượng hàng trăm ngàn đầu sách đủ các thể loại từ trong nước, ngoài nước, sách văn học, sách ngoại ngữ, kinh tế, dạy trẻ, tâm lý…

Điều này gây thiệt hại kinh tế rất lớn đối với các đơn vị làm sách, vì chi phí sản xuất một đầu sách trọn gói hiện nay trung bình từ 80.000-100.000 triệu VND (tiền mua bản quyền, tiền dịch, tiền xin giấy phép, biên tập, in ấn, PR truyền thông…) và công đoạn sản xuất 1 cuốn sách mất trung bình 6 tháng (1 tháng tìm kiếm sách, tìm mua bản quyền, làm hợp đồng bản quyền, 3 tháng dịch, 1 tháng biên tập, dàn trang, thiết kế, xin giấy phép, hơn 15 ngày in ấn, quảng bá sách)... nhưng sau khi có sách giấy, việc làm ebook tung lên mạng chỉ mất vẻn vẹn vài ngày.

Với việc phát tán rộng rãi các các ebook trên, đơn vị làm sách bị thất thu nặng với số lượng độc giả mua sách giấy bị co hẹp. Chưa kể nguồn thu từ các khoản ebook trên các công cụ đọc sách điện tử hiện đại hiện nay như Ipad, Kindle, đọc trên điện thoại… cũng bị mất trắng. 

Các đơn vị làm sách “khóc ròng”

Nói tới ebook lậu, không ít đơn vị xuất bản trong nước hiện nay như Trẻ, Kim Đồng, Nhã Nam, Chibooks, Đông A… sôi ruột phần lớn sách của họ đều bị “luộc” công khai và được tung lên mạng làm thành ebook, phát tán rộng rãi, thậm chí thu lời bất chính. 

Một số đơn vị phát hành sách đã gửi công văn, email đến các đơn vị chủ quản, các diễn đàn để can thiệp và ngăn chặn nhưng không có kết quả. Chị Nguyễn Lệ Chi - chủ sở hữu nhãn hiệu sách Chibooks than thở, hầu hết sách Chibooks đều bị làm ebook lậu, đặc biệt là sách thuộc bộ Percy Jackson và sách của tác giả Rachel Gibson. Cũng chính vì phát hiện có ebook lậu của bộ sách này tại Việt nam, phần 5 bộ Percy Jackson đành phải ngưng ngày xuất bản chờ giải quyết.

“Nếu cứ cái đà này, chúng tôi sẽ bị phá sản vì vừa chịu sự tấn công của cả sách giả, sách lậu, lẫn cả sách ebook lậu. Những người làm sách sẽ bị thua lỗ nặng nề. Không biết cầm cự được bao lâu đây?”, chị Lệ Chi đau xót kêu. “Tôi lo sợ cứ cái đà khai thác sách lậu công khai bằng cả sách giấy và ebook lậu này, Chibooks nói riêng và nhiều đơn vị làm sách khác sẽ phải đóng cửa vì thất thu và cũng không được các NXB nước ngoài tiếp tục bán bản quyền sách cho nữa”. 

Theo chị Chi, khi ký hợp đồng mua bản quyền sách nước ngoài, các đơn vị làm sách trong nước cũng phải chia tỷ lệ lợi nhuận nếu phát hành sách bằng ebook, và giá thành sách ebook trên quốc tế thường được quy định không quá rẻ dưới 70% so với giá bìa sách gốc để việc phát hành ebook không bị ảnh hưởng tới phát hành sách giấy. Nay vừa mất nguồn thu từ ebook, lại vừa bị chính ebook lậu cạnh tranh dữ dội và phá hỏng thị trường mua sách giấy, không gì khiến người làm sách đau lòng hơn.

Chị Nguyễn Thị Thanh Hà, Đại diện công ty sách Phương Đông cũng bức xúc lên tiếng: “Hầu hết sách của Phương Đông cũng đều bị làm ebook lậu và phát tán rộng rãi. Chúng tôi thực sự phẫn nộ trước hành vi "luộc" trắng trợn của các trang web này và cũng chưa biết cách ngăn chặn triệt để. Hiện tại chúng tôi chỉ biết viết thư xin admin của các diễn đàn này tháo ra nhưng không có hiệu quả. Chúng tôi rất mong muốn cách cơ quan chức năng hỗ trợ và bảo vệ an toàn cho các đơn vị làm sách khỏi nạn cướp mới là ebook lậu.”

Cần các cơ quan chức năng giúp đỡ

Nhiều đơn vị xuất bản bị xâm phạm bản quyền trên đang rất tha thiết mong các cơ quan chức năng, công an văn hóa giúp đỡ điều tra và ngăn chặn tất cả các trang web làm ebook lậu, để bảo vệ các sản phẩm văn hóa mà họ mất rất nhiều công sức và tiền bạc mới làm ra được.

Việc bắt những kẻ tội phạm ảo này thực chất cũng không khó như nhiều người nghĩ. Chỉ cần các cơ quan chức năng nhà nước, công an văn hóa và đặc biệt là công an an ninh mạng vào trận sẽ lần tìm ra được những kẻ chủ mưu đăng ký mua những tên miền trên, thậm chí qua số IP, sẽ lần được ra nơi đặt host, địa chỉ cụ thể của từng đại bản doanh của chúng, từ đó sẽ hốt được mẻ lưới cụ thể. Nhân danh việc chia sẻ văn hóa đọc từ việc xâm phạm bản quyền và kinh doanh trái phép sản phẩm văn hóa của các đơn vị xuất bản của các trang web làm ebook lậu này là điều không thể tha thứ được với hậu quả rất lớn, gây thiệt hại kinh tế khó thể đong đếm.

Trước mắt rất nhiều đơn vị xuất bản chỉ biết cách tự bảo vệ mình bằng cách: tự email đề nghị các admin gỡ bỏ ebook lậu (dù cách này không mấy hiệu quả), tố cáo lên các cơ quan chức năng, chuẩn bị các dự án tự làm ebook và tự kinh doanh trên website của mình để giảm bớt thiệt hại kinh tế. Phía Chibooks cho biết họ đang soạn thảo công văn tố cáo những trang web đăng tải ebook lậu của họ lên tất cả các cơ quan chức năng, đề nghị công an văn hóa và an ninh mạng can thiệp, cũng như thuê luật sư giải quyết việc “đấu tố” các web trên. 

(Theo Dantri.com.vn)