Mới 13 tuổi nhưng đã phải ăn bằng xông (sonde) dạ dày hơn 11 năm là ca
bệnh khá đặc biệt. Nguyễn Trọng Hữu (Tây Ninh) sinh ra bình thường như
mọi đứa trẻ khác. Nhưng đến năm 2000, khi mới 2 tuổi, Hữu có biểu hiện
bị nghẹn ở cổ, chỉ uống được sữa nhưng rất chậm, nên bị sụt cân nhanh
chóng, từ 12kg xuống còn 9kg. Gia đình đã đưa Hữu đi khám, điều trị tại
một bệnh viện chuyên khoa đầu ngành tại TP Hồ Chí Minh nhưng không thành
công nên phải mở thông dạ dày nuôi dưỡng qua ống xông.
 |
| Bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thăm hỏi bệnh nhân sau ca phẫu thuật. Ảnh: Anh Châu |
Suốt 11 năm, Hữu đã trải qua phẫu thuật cắt 1/3 thực quản, 4 lần nong
miệng nối thực quản do liên tục bị chít hẹp, nhưng rồi thực quản vẫn bị
chít hẹp hoàn toàn. Với tình trạng bệnh tật như vậy, thậm chí nước bọt
Hữu cũng không thể nuốt được, nói gì đến chuyện ăn. "Hằng ngày, tôi nấu
các món ăn rồi xay nhuyễn, bơm qua ống xông cho con. Trước khi đi học
cho cháu "ăn" bữa sáng, rồi canh chừng sau 2 tiết học lại đến trường bơm
thức ăn cho con. Không kiên trì như thế cháu sẽ bị đói và không có sức
để học", chị Nguyễn Thị Duyên mẹ của Hữu nhớ lại.
Cuối tháng 7-2011, biết được về kỹ thuật mới này, bố mẹ Hữu đã đưa em ra
Hà Nội điều trị tại Khoa B15, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Sau
hơn 11 năm ăn xông, dù gia đình đã rất cố gắng nhưng dinh dưỡng cho cơ
thể không được đáp ứng đầy đủ, Hữu nhập viện trong tình trạng suy kiệt:
13 tuổi chỉ nặng có 24 kg.
Cuộc sống mới cho nhiều bệnh nhân
Qua chẩn đoán, thấy thực quản của Hữu đã chít hẹp hoàn toàn nên các bác
sỹ quyết định phẫu thuật thay thực quản cho bệnh nhân. TS Triệu Triều
Dương, Chủ nhiệm Khoa B15, người trực tiếp thực hiện ca phẫu thuật cho
biết, đây là một ca mổ rất khó khăn vì bệnh nhân đã trải qua hơn 11 năm
ăn bằng xông. Thêm nữa, trong các lần phẫu thuật trước, các bác sĩ đã áp
dụng phương pháp mổ mở, nên Hữu bị viêm dính phổi, rò vết mổ cũ tại
thực quản khiến phẫu thuật lại vùng đó bằng nội soi rất dễ thất bại.
"Một băn khoăn khác là nếu trong quá trình phẫu thuật mà phạm phải dây
thần kinh quặt ngược, nằm sát thực quản thì bệnh nhân có thể bị câm. Khi
đó, bệnh nhân sẽ chuyển từ tàn phế này sang tàn phế khác, ảnh hưởng đến
tương lai của cháu" - TS Dương chia sẻ. Các bác sĩ cũng tiên lượng
những khó khăn trong việc gây mê bởi bệnh nhân thể trạng yếu, trong khi
mổ lồng ngực cần phải làm xẹp 1 bên phổi, nghĩa là gây mê với 1 phổi còn
1 phổi nghỉ. Đồng thời bệnh nhân còn bị viêm dính kéo lệch đường khí
đạo. Tuy nhiên, với kinh nghiệm của mình, các bác sĩ gây mê ở BV 108 đã
góp phần làm nên thành công của ca phẫu thuật.
TS Triệu Triều Dương cùng kíp mổ đã cắt một phần dạ dày, lấy đó làm
"nguyên liệu" tạo hình thực quản và ghép lên phần thực quản bị chít hẹp
được cắt bỏ. Chất liệu này có ưu điểm là bảo đảm được chiều dài, chức
năng sinh lý gần với thực quản cũ, do đó miệng nối sẽ ít nguy cơ xì, rò.
"Ngay buổi chiều sau khi phẫu thuật tới thăm cháu, thấy thằng bé nói
giọng trong veo, chúng tôi mừng vì giọng nói của cháu hoàn toàn được bảo
toàn", TS Dương cho biết. Sau hai tuần thay thực quản bằng ống cuốn dạ
dày tự thân, bệnh nhân đã ăn uống được, sức khỏe bình phục. Chỉ có điều,
do phải cắt 2/3 dạ dày làm "nguyên liệu" tạo hình thực quản nên phần dạ
dày còn lại nhỏ. Vì vậy sau thay thực quản, bệnh nhân phải ăn nhiều bữa
trong ngày, với lượng thức ăn tăng dần.
"Các bác sĩ đã đem lại cuộc sống mới cho cháu, kết thúc gần 11 năm bị
teo thực quản, phải ăn bằng xông. Đến nay, sau hơn một tháng được thay
thực quản bằng dạ dày, cháu đã lên được 3kg, ăn uống ngon miệng. Tinh
thần và thể trạng của cháu đã được nâng lên rất nhiều", anh Nguyễn Văn
Không, (Viện KSND tỉnh Tây Ninh) bố của cháu Hữu vui mừng cho biết.
Theo TS Triệu Triều Dương, thay thực quản bằng ống cuốn dạ dày tự thân
có ưu điểm là bảo đảm chức năng sinh lý tốt. Việc phẫu thuật nội soi cắt
thực quản giúp bệnh nhân sớm bình phục, giảm các nhiễm trùng sau mổ.
Ngoài hiệu quả điều trị cho ca bệnh hy hữu như bệnh nhi Nguyễn Trọng
Hữu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã áp dụng thành công phương pháp
này cho các ca bệnh bị ung thư thực quản giai đoạn muộn, giúp cải thiện
chất lượng sống cho người bệnh.