Nếu như người yêu văn học Việt Nam chỉ mới được biết đến Linda Lê, Lê
Thị Diễm Thúy, Andrew Lam như là các tác giả gốc Việt nổi danh trên văn
đàn thế giới, thì Nam Lê là một cái tên hoàn toàn mới mẻ, nhưng đang
được xếp vào danh sách những nhà văn trẻ nổi danh nhất thế giới. Sinh ra
trong một gia đình tại Rạch Giá, cùng gia đình sang Malaysia rồi sau đó
định cư tại Australia. Nam Lê tốt nghiệp ĐH Menbourne với hai bằng cử
nhân văn chương và cử nhân luật loại ưu, trở thành một luật sư trẻ. Tình
yêu văn chương luôn âm ỉ cháy trong Nam Lê, khiến anh có một ngã rẽ
quan trọng trong cuộc đời mình. Năm 2004, Nam Lê tham gia trại sáng tác ở
Iowa (Mỹ) và lấy bằng cao học trong lĩnh vực Sáng tác văn chương. Anh
được nhận vào làm biên tập viên cho Tạp chí Harvard Review - một tạp chí
văn học uy tín nhất của Mỹ. Cho tới năm 2006, "Con thuyền" - truyện
ngắn đầu tay của Nam Lê mới được xuất bản. Năm 2008, Nam Lê trở về
Australia xuất bản tập truyện ngắn lấy tác phẩm "Con thuyền" làm tựa đề
chung. Cuốn sách nhanh chóng nhận được hết giải thưởng này tới giải
thưởng khác tại Australia và thế giới. Nam Lê trở thành nhà văn trẻ được
yêu thích nhất tại Mỹ.
 |
| Bìa cuốn “Con thuyền” bản tiếng Việt. |
"Con thuyền" xuất bản tại Việt Nam dày 400 trang, do hai dịch giả Thiên
Nga và Thuần Thục dịch, NXB Hội nhà văn và Nhã Nam thực hiện. Đọc "Con
thuyền", độc giả có cảm giác đang thực hiện một chuyến viễn du cùng con
thuyền, qua các vùng đất, các câu chuyện, những phận người. Đó là một
Iowa, New York chất chứa bao đớn đau trong một câu chuyện nhẹ tênh, được
dẫn dắt tự nhiên - "Tình yêu và danh dự và thương hại và kiêu hãnh và
cảm thông và hy sinh", tới câu chuyện ở "Hiroshima" hay "Tehran" trong
một đêm đầy bức bối…
Từ truyện ngắn đầu tay "Con thuyền" viết khi mới 28 tuổi đến cả tập
truyện đã cho thấy một Nam Lê chín chắn, tinh tế và sâu sắc hơn. Các tác
phẩm được viết với văn phong tự nhiên, chặt chẽ, giống như là tác giả
đang kể lại một câu chuyện có thực với đầy đủ diễn biến, tình tiết, thậm
chí cả không gian, thời gian mà chính anh đã trải qua. Nhưng cũng không
vì tính tự nhiên mà các câu chuyện kém phần sâu sắc. Ở mỗi truyện ngắn,
người đọc lại bắt gặp những suy tư, trăn trở của một con người, một
phận người, một thế hệ, hay là cả một cộng đồng người.
Nam Lê đưa vào các truyện ngắn của mình không ít câu chuyện của chính
anh. Đặc biệt với truyện ngắn "Con thuyền", có lẽ được lấy cảm hứng từ
chuyến vượt biên năm 1978 của gia đình. Anh miêu tả một cậu bé 6 tuổi ốm
yếu tên Trường với cặp mắt sâu thẳm, u buồn, với những nét suy tư của
một cụ già cùng hàng trăm con người trên con thuyền bị chết máy trong
chuyến vượt biên. Dù rời Việt Nam từ lúc mới 3 tháng tuổi, song trong
các sáng tác này, người đọc đều thấy phảng phất văn hóa Việt Nam. Những
nhân vật của truyện có các tên Việt như Mai, Quyên, Trường. Lời thoại
xuất hiện nhiều câu ca dao tục ngữ Việt Nam. Thậm chí Nam Lê còn đưa cả
một đoạn trích trong "Chinh phụ ngâm" vào tác phẩm.
Độc giả Việt Nam mới được biết tới "Con thuyền" bản tiếng Việt cuối
tháng 11 này. Song trước đó, "The boat" đã nhận được gần 70 giải thưởng
lớn nhỏ, trong đó có các giải thưởng văn học quốc tế danh giá như giải
Dylan Thomas Prize (2008), U.S, National Book Foundation (2008),
Australian Prime Herald Best Young Novelist (2008), PEN/ Malamud for
Excellence (2010)…