Từ lúc ý tưởng được hình thành, nhóm thực hiện
dự án thuộc Cục Bản quyền tác giả đã nhanh chóng lên nội dung bản thảo
trình xét duyệt từ đầu năm 2010, sau đó gấp rút triển khai để Truyện
tranh Bản quyền chính thức xuất bản tháng 9-2011. Bộ truyện gồm năm tập,
mỗi tập 32 trang hướng đến những mảng nội dung khác nhau trong phạm vi
Luật Bản quyền. Nếu tập truyện đầu tiên đề cập đến quyền tác giả và các
quyền liên quan như: thời gian bảo hộ quyền tác giả, đăng ký quyền tác
giả... thì tập truyện thứ hai tập trung thể hiện các quyền của người
biểu diễn. Trong khi tập truyện thứ ba phản ánh các quyền của nhà sản
xuất bản ghi âm, tập truyện thứ tư làm rõ quyền của tổ chức phát sóng,
thì tập truyện thứ năm bàn đến vấn đề bản quyền trong môi trường kỹ
thuật số. Những nội dung có vẻ khó hiểu, mang tính đao to búa lớn khi
được "mềm hóa" bằng những câu chuyện bình dị, gần gũi của thế giới trẻ
thơ bỗng trở nên sinh động và dễ tiếp nhận hơn nhiều. Chuyện vi phạm
quyền tác giả được cụ thể thành việc chép văn mẫu; chuyện các tác giả
được trả tiền khi có tổ chức, cá nhân sử dụng tác phẩm được cụ thể hóa
bằng câu chuyện các bạn nhỏ đi tìm ước mơ cho tương lai, chuyện cop-py
không xin phép được cụ thể bằng việc xem băng đĩa lậu, hay chép trộm bài
bạn... Tất cả được kết dính một cách nhuần nhuyễn dưới lăng kính trẻ
thơ trong không gian quen thuộc của một cuộc thi tìm kiếm tài năng âm
nhạc nhí, một buổi sinh hoạt văn nghệ tại trường, một buổi liên hoan
giữa những người bạn, hay đơn giản chỉ là buổi tranh luận về những dự
định sẽ thực hiện trong kỳ nghỉ hè tới...
Những kiến thức cơ bản
về bản quyền được lồng gắn nhẹ nhàng vào những đoạn hội thoại hỏi/đáp tự
nhiên, sống động giữa các nhân vật chính: Chì tẩy, Bút lông, Aten,
Latop giúp nhân lên nhiều lần độ hào hứng của các em nhỏ. Mỗi nhân vật
được xây dựng với một tính cách khác nhau nhưng đều tựu chung ở sở thích
yêu nghệ thuật và ước mơ trở thành những nghệ sĩ nổi tiếng. Nói đến sức
hấp dẫn của bộ truyện, không thể bỏ qua những đóng góp to lớn của phần
minh họa do hai họa sĩ Huyền Linh, Thiện Minh đảm nhận. Chưa cần đọc nội
dung, chỉ cần lật giở những trang đầu, người xem đã có cảm giác được
lạc vào một thế giới tràn đầy sắc màu tươi mới, sống động. Ở đó, các
nhân vật chính được hóa thân dưới hình hài ngộ nghĩnh của những vật dụng
rất đỗi quen thuộc với trẻ thơ như bút chì, bút lông, ăng-ten bắt sóng,
điện thoại,... Ðáng chú ý, chuyên viên gỡ rối các vấn đề về Luật Sở hữu
trí tuệ, Luật Bản quyền đã được khắc họa gần gũi, dí dỏm qua chân dung
dân gian: chú Tễu. Ðối tượng mục tiêu cần hướng đến của bộ truyện là
những bạn nhỏ thuộc khối tiểu học và trung học cơ sở. Do đó, việc lựa
chọn những nhân vật, hình ảnh vốn dĩ đã gắn bó với thế giới tuổi thơ góp
phần tạo tâm lý thoải mái, nhẹ nhàng cho các em khi đón nhận những
thông điệp từ tác phẩm. Chị Nguyễn Hằng Nga, Trưởng phòng thông tin
quyền tác giả - Cục Bản quyền tác giả, người trực tiếp viết lời cho bộ
truyện chia sẻ: Ðể hoàn thành bộ truyện, nhóm thực hiện dự án đã dành
nhiều thời gian gặp gỡ, tiếp xúc với các bậc phụ huynh để nắm bắt tốt
hơn tâm lý, cách tiếp cận vấn đề và khả năng tiếp nhận của các em nhỏ.
Ðồng thời, nhóm cũng trực tiếp trò chuyện, giao lưu với các em để hiểu
hơn về ngôn ngữ giao tiếp, cách trao đổi hằng ngày của các em cũng như
những vấn đề chung mà các em nhỏ quan tâm,...
Trong buổi họp báo
công bố về những sự kiện bản quyền nổi bật diễn ra vừa qua, việc xuất
bản bộ truyện tranh bản quyền đã được Cục Bản quyền tác giả đánh giá là
một trong mười vấn đề, sự kiện về bản quyền tiêu biểu nhất năm 2011. Phó
Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả Vũ Ngọc Hoan cho biết: Sự ra đời của
bộ truyện bản quyền nằm trong kế hoạch thực hiện chính sách của Nhà nước
về sở hữu trí tuệ nhằm "Tăng cường giáo dục kiến thức pháp luật về
quyền tác giả, quyền liên quan trong hệ thống trường học các cấp". Theo
đó, bộ truyện tranh bản quyền sẽ được phát miễn phí cho những học sinh
từ lớp ba trở lên và được phân phối theo các kênh: qua thư viện các
tỉnh, qua thư viện các sở, thư viện các trường học, bảo đảm đến tận tay
số đông học sinh cấp một, cấp hai cả nước.
Việc chuyển tải những
nội dung khá phức tạp và có phần khô cứng trong Luật Bản quyền vào một
bộ truyện tranh không phải vấn đề đơn giản. Vì thế, bên cạnh những điểm
mạnh, bộ truyện đôi chỗ vẫn mắc phải lỗi diễn đạt hơi khiên cưỡng. Song
dẫu sao, sự xuất hiện lần đầu của một bộ truyện tranh về bản quyền vẫn
là những nỗ lực đáng ghi nhận trên hành trình từng bước nâng cao hiểu
biết, ý thức, trách nhiệm của người dân Việt Nam trong việc thực thi
Luật Bản quyền.
(Theo nhandan.org.vn)