 |
| Khách tham quan nhà trưng bày ATK Định Hóa, Thái Nguyên. Ảnh: Trần Việt |
ATK Thái Nguyên và tầm nhìn chiến lược
Sau khi về nước trực tiếp chỉ đạo phong trào cách mạng Việt Nam, Bác Hồ
đã quyết định chọn Cao Bằng làm căn cứ địa cách mạng, điểm tựa ban đầu.
Người nói: "Cao Bằng có phong trào tốt từ trước, lại kề sát biên giới,
lấy đó làm cơ sở liên lạc quốc tế rất thuận lợi. Nhưng Cao Bằng còn phát
triển về Thái Nguyên và thông xuống nữa mới có thể tiếp xúc với toàn
quốc được. Có nối phong trào với Thái Nguyên và toàn quốc khi phát động
đấu tranh vũ trang lúc thuận lợi có thể tiến công, lúc khó khăn có thể
giữ". Như vậy, trong tư tưởng của Hồ Chí Minh trước Cách mạng Tháng Tám
năm 1945, Thái Nguyên đã được xem là một cửa ngõ cực kỳ quan trọng.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong lần trả lời phỏng vấn các cơ quan báo chí
vào năm 2006 cũng cho biết, từ rất sớm Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có chỉ
thị xây dựng Thái Nguyên thành căn cứ địa. Bối cảnh lúc đó cần thiết
phải chọn một nơi để xây dựng thành trung tâm căn cứ địa Việt Bắc. Nơi
ấy phải có nhân dân tốt, có cơ sở cách mạng tốt, nơi đó "tiến có thể
đánh, lui có thể giữ". Bác và TƯ đã quyết định lấy Thái Nguyên làm trung
tâm của căn cứ địa Việt Bắc gồm 6 tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng,
Bắc Cạn, Lạng Sơn và Thái Nguyên.
Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời,
cả dân tộc chưa kịp hưởng niềm vui độc lập thì đã phải bước vào một cuộc
chiến đấu bảo vệ nền độc lập dân tộc, bảo vệ thành quả cách mạng, bảo
vệ Nhà nước non trẻ. Ngay từ năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trao
nhiệm vụ cho đồng chí Trần Đăng Ninh, Nguyễn Lương Bằng bí mật trở lại
Việt Bắc, chọn địa điểm xây dựng ATK của TƯ. Đến giữa năm 1947, ATK của
TƯ được hình thành, phân bố chủ yếu trên địa bàn các huyện Định Hóa, Đại
Từ (Thái Nguyên), Chợ Đồn (Bắc Kạn), Sơn Dương, Yên Sơn… (Tuyên Quang),
trong đó Định Hóa là ATK tuyệt mật. Núi Hồng là trục nối các ATK nói
trên của 3 tỉnh. Như TS Hoàng Ngọc La viết trong cuốn "Từ ATK Thái
Nguyên đến chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ", việc chọn Định Hóa và
những vùng tiếp giáp với Định Hóa thuộc các huyện Chợ Đồn (Bắc Kạn), Sơn
Dương, Yên Sơn (Tuyên Quang) làm ATK không phải là một việc làm ngẫu
nhiên, một giải pháp tình thế, tức thời, mà là một quyết định đúng đắn,
sáng suốt, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí
Minh.
Trong những năm tháng ở ATK (nhất là ở Định Hóa), Chủ tịch Hồ Chí Minh
và TƯ Đảng đã quyết định những vấn đề hệ trọng liên quan đến vận mệnh
quốc gia như chiến dịch Biên giới Thu đông năm 1950, Đông xuân 1953-1954
và quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ và nhiều vấn đề quan trọng
khác như triệu tập Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 2 của Đảng, phát
động phong trào thi đua "Diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại
xâm", ban hành nhiều chính sách thuế nông nghiệp, triệu tập Đại hội
thống nhất Mặt trận Liên Việt - Việt Minh, Đại hội Anh hùng chiến sỹ thi
đua toàn quốc lần thứ nhất… Cũng tại đây, Hồ Chủ tịch đã viết tác phẩm
nổi tiếng "Sửa đổi lề lối làm việc", đến nay vẫn còn nguyên giá trị,
soạn thảo tài liệu tổng kết chiến tranh du kích ở Trung Quốc, đồng thời
viết thư cho nhân dân Pháp kêu gọi ủng hộ nhân dân Việt Nam.
“Địa chỉ đỏ”
Giữa những ngày Tháng Tám lịch sử, ATK Thái Nguyên như sống lại khí thế
hào hùng đánh đuổi thực dân Pháp của cả dân tộc. Trưởng ban Quản lý Khu
di tích lịch sử - sinh thái ATK Định Hóa Đồng Khắc Thọ tự hào khoe, Nhà
tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại đồi Tỉn Keo (xã Phú Đình), công
trình của Đảng bộ, nhân dân Thủ đô Hà Nội xây tặng năm 2004, khánh thành
đúng dịp kỷ niệm 115 năm Ngày sinh nhật Bác, đã được công nhận là di
tích lịch sử cách mạng. Nơi đây đã trở thành "địa chỉ đỏ" trong những
chuyến hành hương về nguồn của người dân mọi miền Tổ quốc. Nhà tưởng
niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh nằm giữa đồi cao thoáng đãng, cách chân đèo De
500m, hướng về phía đông bắc, xung quanh trồng 79 cây vạn tuế. Để lên
tới Tam quan phải qua 115 bậc, tương ứng 115 năm Ngày sinh của Bác. Từ
Tam quan lên tới Nhà tưởng niệm là 79 bậc, gắn với 79 mùa xuân của
Người. Theo ông Thọ, nét độc đáo trong Nhà tưởng niệm là tượng Bác Hồ
đúc bằng đồng do nghệ nhân đúc đồng làng Ngũ Xá (Hà Nội) chế tác.
Làm sao giúp người dân nhận thức sâu sắc ý nghĩa lịch sử và giá trị của
ATK nói chung, ATK Định Hóa nói riêng, những đóng góp của nhân dân các
dân tộc tỉnh Thái Nguyên trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp là
điều Trưởng ban Quản lý khu di tích Đồng Khắc Thọ luôn đau đáu. Nhiều
năm qua, ông và các đồng nghiệp nỗ lực không mệt mỏi tìm kiếm, sưu tầm
tư liệu, hình ảnh, hiện vật, làm dày hơn truyền thống lịch sử, khôi phục
các giá trị văn hóa truyền thống, bản sắc dân tộc của vùng căn cứ địa
cách mạng này. Thế nên, cứ mỗi dịp tết đến xuân về, dưới chân đèo De,
bên nhà thờ tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, bà con các dân tộc 24 xã
của huyện Định Hóa lại tưng bừng tổ chức lễ hội Lồng tồng (xuống đồng);
lễ cúng tạ ơn thần Nông, cầu mùa, cầu trời cho mưa thuận gió hòa, mùa
màng bội thu. Người dân ATK lại đắm mình trong những điệu hát Then,
những tiết mục văn nghệ ca ngợi công ơn của Đảng, Bác Hồ, ca ngợi tình
yêu quê hương, đất nước.
Ông Đồng Khắc Thọ quả quyết, khoảng cách địa lý không ngăn được tình cảm
và những trái tim hướng về cội nguồn. Đã 7 năm qua, kể từ ngày khánh
thành Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, hàng triệu người Việt Nam đã
đi theo con đường Đảng, Bác Hồ đã đi để đến với “Bốn phương lồng lộng
Thủ đô gió ngàn”, để có cơ hội hiểu hơn về sức mạnh và ý chí của khối
đại đoàn kết toàn dân; hiểu hơn về vùng đất lịch sử, nơi Đảng, Bác Hồ và
toàn thể nhân dân Việt Nam đã viết lên những trang sử hào hùng của một
dân tộc yêu chuộng hòa bình nhưng không bao giờ khuất phục trước kẻ thù.