Những đầu sách sai phạm trong thời gian gần đây

Có tới 18 đầu sách bị tạm đình chỉ phát hành để thẩm định nội dung, 11 cuốn bị ách lại để sửa chữa, đính chính, năm đầu sách bị nhắc nhở, tái bản phải sửa chữa, ba đầu sách vi phạm bản quyền… Trong số này, nổi lên có những cuốn sai sót về số liệu, sự kiện và nhân vật lịch sử như: Hà Nội nơi Frey đến với cách mạng (Nhà xuất bản - NXB Hà Nội), 500 câu hỏi đáp lịch sử văn hóa thế giới (NXB Thông tấn), Lịch sử Thăng Long - Hà Nội (NXB Văn hóa Thông tin).

Những lỗi nghiêm trọng trong một số ấn phẩm được cơ quan chức năng chỉ ra như thể hiện không đúng chủ quyền lãnh thổ Việt Nam. Ngoài ra, còn có những cuốn sách nêu nhận xét sai lệch về các sự kiện chính trị, các vấn đề văn hóa và dân tộc như Văn hóa Tày ở Việt Nam và tiến trình hội nhập thế giới (NXB Tri Thức), 50 tuần lễ đầu tiên lãnh đạo văn phòng (NXB Lao Động). Sách có những đánh giá về các học thuyết, tôn giáo mới ở Việt Nam nhưng không được biên tập kỹ, dẫn đến sai sót gây hoang mang cho bạn đọc như Sự sống bắt nguồn từ sự sống (NXB Dân Trí), Luận về tình yêu (NXB Thời Đại)…

Ngoài danh sách trên, gần đây nhất có một cuốn sách kém chất lượng bị phát hiện là Đại quang Việt sử của một doanh nghiệp sách tư nhân liên kết với NXB Đồng Nai. Không kể hàng loạt lỗi chính tả, cuốn sách là một tập hợp từ những lỗi sơ đẳng đến những sai sót nghiêm trọng. Chẳng hạn, sách “phán” Thục Phán lên ngôi đóng đô ở… Bạch Hạc (thực tế là ở Cổ Loa), Lạc Long Quân được Ngọc Hoàng… phái xuống nước Việt (!), sách Đại Việt sử ký là của Lê Quý Đôn (dẫn đúng phải là của Lê Văn Hưu)…

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là thói làm ăn tắc trách, chụp giật của một số NXB; buông lỏng kiểm soát sách liên kết với các doanh nghiệp tư nhân. Một nguyên nhân khác theo nhận định của người trong nghề là vì cơ quan quản lý đã tăng cường kiểm tra gắt gao hơn, từ đó lôi ra nhiều vụ sai phạm.

Cơ quan quản lý đã sâu sát hơn, nghĩa là họ cũng từng không bao quát hết những đầu sách sai phạm. Với tình trạng nhiều đơn vị làm sách “quên” nộp lưu chiểu hoặc chỉ nộp sau khi đã phát hành, chuyện vài con cá lọt lưới là không tránh khỏi. Thực tế, nhiều ấn phẩm có vấn đề về nội dung thời gian qua do báo chí, người đọc phát hiện khi mua sách trên thị trường, cung cấp thông tin cho nhà quản lý kiểm tra xử phạt. Điều đáng mừng là số lượng sách nộp lưu chiểu của nửa đầu năm nay theo Cục Xuất bản, đã tăng hơn 17%. Người làm sách tuân thủ luật hơn, nghĩa là họ tự tin sản phẩm của mình sạch, chất lượng. Nếu có sơ suất, cơ quan chức năng cũng đã cầm trong tay bản lưu chiểu để kiểm soát.

Tuy nhiên, số đầu sách sai phạm mới nửa năm nay mà đã bằng cả năm 2011 là điều đáng suy nghĩ. Công tác kiểm tra xử lý ngày càng tốt lên hay sách không đủ tiêu chuẩn xuất bản ngày càng tăng? Dù câu trả lời thế nào, cũng nói lên thực tế vi phạm trong lĩnh vực xuất bản là rất nhiều, xuất phát từ những tồn tại quen thuộc như thẩm định kém, biên tập cẩu thả, vi phạm tác quyền, sách đội lốt tạp chí, trốn nộp lưu chiểu… Những khuyết điểm này luôn được “điểm mặt” trong các cuộc họp, hội nghị, hội thảo của ngành, vẫn được cơ quan chức năng xử lý thường xuyên, song dường như “lờn thuốc”.

Tại hội nghị giao ban công tác xuất bản sáu tháng đầu năm 2012, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, ông Đỗ Quý Doãn nhấn mạnh, số đầu sách vi phạm nếu đặt trên tổng số lượng sách xuất bản (11.143 tựa) là không nhiều, nhưng sự tác động của nó không hề nhỏ. Trong bối cảnh sách bị nhiều loại hình giải trí khác cạnh tranh mạnh mẽ, các đầu sách càng cần phải được chọn lọc biên soạn, biên tập kỹ lưỡng hơn.

(Theo phunuonline.com.vn)