Cùng với việc gửi văn bản kiến nghị các Bộ Ngoại giao, Nông nghiệp và phát triển nông thôn can thiệp phía Trung Quốc sớm thả 12 ngư dân còn bị tạm giữ ở Hoàng Sa, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi cũng đã gửi văn bản chỉ đạo các địa phương ven biển khuyến cáo ngư dân đánh bắt xa bờ ở vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa nên thành lập tổ, đội tàu thuyền “tự quản” để tương trợ lẫn nhau trên biển Đông. Khi ngư dân gặp hoạn nạn trong bất kỳ tình huống nào ngoài khơi thì những đội tàu này sẽ có mặt kịp thời ứng cứu hoặc liên lạc qua Icom phát tín hiệu đến các cơ quan chức năng để can thiệp, cứu hộ.

Ông Nguyễn Xuân Hước, Phó chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cũng cho biết, huyện kiên quyết không để cho ngư dân nộp khoản tiền phạt vô lý để chuộc người và thuyền, do Trung Quốc đưa ra. Ông Hước cũng nhấn mạnh: "Vùng biển Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam nên ngư dân không việc gì phải e ngại khi đánh bắt thủy sản trên vùng lãnh hải nước mình". Theo ông Hước, Nhà nước cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ kịp thời giúp ngư dân yên tâm ra khơi xa đánh bắt. Ông nói: "Ngư dân hành nghề trên vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc góp phần bảo vệ chủ quyền lãnh hải Việt Nam".

Buổi sáng tấp nập trên cảng cá Lý Sơn. Ảnh chụp ngày 29/6: Trí Nguyễn

Vụ việc tàu kiểm ngư Trung Quốc bắt giữ ba tàu cá cùng 37 ngư dân xã An Hải, huyện đảo Lý Sơn, hành nghề đánh bắt thủy sản trên vùng biển Hoàng Sa, những ngày qua, khiến hàng chục nghìn ngư dân miền Trung hết sức bức xúc. Ngư dân Nguyễn Tâm, thuyền viên trên tàu QNg 6517-TS vừa được phía Trung Quốc thả về trong khi tàu và thuyền trưởng cùng 3 đồng nghiệp khác vẫn bị bắt giữ nói: "Đang trong mùa đi biển mà quẩn quanh ở nhà khó chịu quá, mỗi ngày tôi lại ra gành lặn để khỏa lấp đi thời gian trống buồn chán. Còn trẻ, sức dài, vai rộng thế này mà không vươn ra khơi xa đánh bắt thì lấy gì kiếm cơm nuôi cả nhà".

Còn ông Dương Văn Thọ, chủ tàu QNg 6597-TS được Trung Quốc thả tự do để về kiếm tiền chuộc đồng nghiệp thì cho rằng, từ huyện đảo Lý Sơn đưa tàu ra vùng biển Hoàng Sa chỉ khoảng 150 hải lý, sau mỗi chuyến ra khơi trừ chi phí, mỗi tàu kiếm cũng được vài chục triệu đồng. Trong khi đó đi đến vùng biển Trường Sa xa đến 300 hải lý, chi phí lớn, lênh đênh trên biển hàng tháng trời mới có cái ăn. "Do vậy, ngư dân chúng tôi vẫn tiếp tục bám biển đánh bắt ở vùng biển Hoàng Sa trong những ngày tới, bởi đây là lãnh hải Việt Nam", ông Thọ khẳng khái đáp.

Từng bị phía Trung Quốc bắt giữ tàu vào tháng 2 năm nay, ông Lê Vinh, chủ tàu QNg 6101-TS kể lại, hồi đó xã An Vĩnh, huyện Lý Sơn có ba tàu đang hành nghề trên vùng biển Hoàng Sa thì bị tàu tuần tra Trung Quốc bắt giữ tương tự như vụ lần này. Phía Trung Quốc đưa ra mức phạt 190.000 nhân dân tệ (tương đương 487 triệu đồng) cho ba tàu.

Tàu của ông Vinh may mắn được thả về trước nhưng thuyền trưởng và một số thuyền viên bị giữ lại làm con tin để đợi tiền chuộc rồi mới được thả về. "Qua phiên dịch của Trung Quốc, tôi được hướng dẫn làm thủ tục, cho mã số tài khoản để nộp khoản tiền 50.000 nhân dân tệ (127 triệu đồng)", ông Vinh kể.

Ông ấm ức nói thêm: “Thấy vô lý, nhưng chúng tôi sợ thuyền trưởng và ngư dân còn lại chưa được thả về, có thể ảnh hưởng đến tính mạng nên đành nén lòng nộp phạt”.

Ông Đặng Thu, một chủ tàu từng bị phía Trung Quốc bắt giữ bộc bạch: "Tổ tiên chúng tôi từng giong thuyền ra biển Đông cắm mốc chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa, lịch sử đã chứng minh rõ ràng. Ngư dân chúng tôi có quyền khai thác thủy sản trên ngư trường, vùng biển của nước mình, cớ sao lực lượng tuần tra của Trung Quốc vô cớ bắt giữ tàu, người". Ông khẳng định, các ngư dân vẫn tiếp tục đánh bắt thủy sản trên vùng biển Hoàng Sa vừa để sinh nhai vừa chung tay bảo vệ chủ quyền lãnh hải mà "ngày trước cha ông đã đổ mồ hôi, xương máu gìn giữ".