Người Hà Nội xưa có truyền thống đầu năm đi lễ nhất định phải đến Thăng Long tứ trấn. Có lẽ là bởi nơi đây là nơi thờ 4 vị thần trấn giữ đất kinh kỳ, những người đã mang đến sự yên bình và cuộc sống ấm no cho người dân.

Đền Bạch Mã "Chấn Đông Chính Từ" phố Hàng Buồm

Thăng Long tứ trấn trải quá nhiều thời kỳ còn được tôn là “Thượng đăng phúc thần”, đây cũng là 4 di tích lịch sử văn hóa nổi tiếng của thủ đô Hà Nội. “Tứ trấn” được xây dựng từ rất sớm, gắn liền với việc ra đời kinh đô Thăng Long thời nhà Lý từ những năm 1010. Vào thời kỳ đó Thăng Long Tứ trấn là nơi diễn ra các lễ hội Xuân, là nơi nhà vua chọn đến để dâng hương những ngày đầu năm. Từ đó đến nay Thăng Long Tứ trấn như một dấu ấn văn hóa tâm linh Việt. Và có lẽ cũng từ đó, người dân đất kinh kỳ nối tiếp truyền thống này cho đến tận hôm nay.

Thăng Long Tứ trấn gồm bốn ngôi Đền:

- Đền Bạch Mã: Đền thuộc phường Hà Khẩu, tổng Hữu Túc, huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức, nay là số nhà 76 phố Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đền thờ thần Long Đỗ tức Bạch Mã, vị thần bảo hộ kinh thành Thăng Long, trấn giữ hướng Đông. Ngài là vị thần thiêng, được chúng dân thời xưa ở Thăng Long rất tôn sùng, kính phục.

Đền Voi Phục là một trong "Thăng Long tứ trấn

- Đền Voi Phục: Đền còn có tên là Thủ Lệ hay Linh Lang do thờ thần Linh Lang Đại Vương. Đền nằm phía Tây kinh thành Thăng Long cũ, tọa lạc bên hồ Thủ Lệ, nay thuộc phường Cầu Giấy, quận Ba Đình, Hà Nội, ẩn dưới hàng cây cổ thụ rợp bóng quanh năm.

- Đền Kim Liên: Đền trước đây thuộc địa phận phường Kim Hoa, sau thuộc phường Đông Tác, huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức nay là phường Phương Liên, quận Đống Đa, Hà Nội. Đền thờ thần Cao Sơn.

Đền Kim Liên - Nam trấn Thăng Long

- Đền Quán Thánh: Đền Quán Thánh thờ Huyền Thiên Trấn Vũ - một vị thần trấn giữ hướng Bắc kinh thành. Đời Lê, đền thuộc phường Thụy Chương, huyện Vĩnh Thuận, phía Nam Hồ Tây, nay ở ngã tư đường Thanh Niên và đường Quán Thánh, Hà Nội.

Bốn ngôi Đền xác định địa giới Thăng Long, tạo nên ý nghĩa và tầm vóc của mảnh đất kinh kỳ. Mỗi ngôi đền thờ một vị thần có nguồn gốc và ý nghĩa khác nhau. Người khai sáng Thăng Long vốn là một võ tướng, có lẽ vì vậy mà cả 4 vị thần trấn giữ Thăng Long đều là võ thần chứ không phải văn thần. 

Đền Quán Thánh - Bắc trấn Thăng Long

Đây cũng là những dấu mốc định hình long mạch đất kinh kỳ, đã tồn tại từ bao đời nay trong tâm tưởng người dân Việt. Trải qua biết bao biến cố thăng trầm của lịch sử, Tứ trấn vẫn trường tồn cùng thời gian, trở thành niềm tự hào của dân tộc Lạc Hồng.

Có lẽ bởi tầm quan trọng của và ý nghĩa lịch sử của “tứ trấn”, ngoài ra các di tích này nằm ngay trong nội thành Hà Nội và có khoảng không gian thoáng mát, tĩnh lặng nên cả bốn ngôi đền đều là những địa điểm mà người dân Hà Nội thường đến dâng lễ cũng như vãn cảnh đặc biệt vào đầu xuân mới.

(Theo giaoducthoidai.vn)