Tọa lạc bên dòng Mai Giang thơ mộng, Đên Cờn thuộc làng Phương Cần, xã Quỳnh Phương (Quỳnh Lưu, Nghệ An) đã từ lâu được mệnh danh là ngôi đền linh thiêng bậc nhất xứ nghệ. Dân gian vẫn lưu truyền câu ca: “Nhất Cờn, nhì Qủa, Bạch Mã, Chiêu Trưng” ý muốn nói đến vị trí của bốn ngôi đền linh thiêng nhất xứ nghệ tự xưa đến nay.

Cũng bởi đền Cờn có vị trí quan trọng trong thế giới tâm linh nên hàng năm cứ đến ngày khai hội, đền lại thu hút sự quan tâm đặc biệt của đông đảo du khách thập phương trong và ngoài tỉnh cùng người dân trong vùng về tham dự.

Theo lịch sử truyền lại, đền Cờn được xây dựng từ thế kỷ XIII dưới thời nhà Trần và phát triển quy mô lớn ở thời Lê. Sau đó đền được trùng tu nhiều lần dưới triều Nguyễn. Là ngôi đền thờ tứ vị Thánh nương linh hiển - người đã phù trợ nhà vua đánh thắng giặc ngoại bang nên được nhà vua ban cấp tiền bạc để xây dựng nên ngôi đền bề thế, uy nghiêm.

Năm 1993 đền Cờn chính thức được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia. Và từ đó đền đã được phục dựng, mở rộng các lễ hội, phong tục truyền thống như: lễ rước kiệu từ đền ngoài vào đền trong, lễ hội đua thuyền, các trò chơi dân gian (Đẩy gậy, kéo co, cờ thẻ...) hay tục chạy ói rất đặc sắc, vui nhộn.

Lễ rước kiệu được tổ chức linh đình long trọng bằng hai đường thủy bộ, vào cả ngày và đêm 21/01 trên quãng đường kéo dài gần 10 km. Đoàn rước có 4 giáp, bao gồm cả nam và nữ tham gia. Kiệu và tượng thần sẽ được rước từ đền đi qua các xã Quỳnh Liên, Quỳnh Bảng và điểm đến cuối cùng là đền Quy Lĩnh Quỳnh Phương, nên thu hút rất đông người dân trong vùng tham gia.

Chị Hồ Thị Mai, một du khách đến từ T.P Vinh (Nghệ An) về dự lễ hội đền Cờn vui mừng chia sẻ: “Năm nào đến ngày lễ hội đền Cờn là tôi cùng gia đình cũng về để tham dự. Vui nhất là màn rước kiệu, đông lắm, có năm đoàn rước kéo dài mấy km. Đoàn cứ đi đến đâu là người dân ở đó hòa mình vào, cứ thế đông dần lên. Còn đường thủy thì người dân ở hai bên bở chờ thuyền đến là vỗ tay reo hò...”.

Lễ hội đền Cờn năm nay được tổ chức kéo dài trong hai ngày 20 và 21 tháng giêng (tức ngày 01 và 02/03/2013 dương lịch). Lễ hội đền Cờn bao gồm 2 phần chính: Phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm Lễ khai quang, Lễ Yết cáo, Lễ khai hội - Lễ mới, Lễ Cầu ngư, Lễ hợp tế, Lễ Yết vị, Lễ đại tế và Lễ tạ.

“Dù đi làm ăn xa nhưng năm nào tôi cũng đưa cả gia đình về giự hội đền, chưa năm nào là tôi không về. Tôi thấy năm nay lượng khách về dự hội đông hơn năm ngoái rất nhiều, đền được phục dựng, mở rộng hơn, uy nghi hơn.” Anh Nguyễn Văn Hoan một người con địa phương đi làm ăn xa về dự hội đền Cờn chia sẻ.

Đến với lễ hội đền Cờn, du khách không những được hòa mình vào phần lễ trang nghiêm, uy nghi, thành kính mang đậm bản sắc phong tục của người dân vùng biển xứ Quỳnh. Mà còn được sống với không khí lễ hội vô cùng sôi động với các trò chơi dân gian như: Đẩy gậy, kéo co, chọi gà, cờ thẻ, cờ người...

Bên cạnh những phần lễ nghiêm trang, cổ kính, lễ hội đền Cơn năm nay còn có các hoạt động thể thao khác như: Đua thuyền, Bóng chuyền cũng thu hút sự chú ý của đông đảo du khách. Đặc biệt năm nay còn có thêm hội thi chim (chim chúc mào) với sự góp mặt tranh tài của gần 100 chú chim quý khắp trong vùng tạo thêm nét đặc sắc mới cho lễ hội.

(Theo Dantri.com.vn)