Lập
hiến, hẳn nhiên đang là công việc hệ trọng nhất của đất nước. Các hoạt
động góp ý cho bản dự thảo sửa đổi đang đi đến cao trào với quan điểm
nhiều chiều ở hầu hết các điều khoản. Và, cho đến khi đề nghị tha thiết
về quyền phúc quyết của dân với Hiến pháp của cả nhiều vị đại biểu cũng
như cử tri chưa thành hiện thực thì Quốc hội vẫn đóng vai trò quyết định
trong sự ra đời của bản Hiến pháp mới.
Bởi, theo điều 124 của dự
thảo Hiến pháp sửa đổi thì “dự thảo Hiến pháp được thông qua khi có ít
nhất hai phần ba tổng số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành. Việc
trưng cầu ý dân về Hiến pháp do Quốc hội quyết định”.
Quy định
này, theo giải thích của Ban biên tập tại hội nghị đại biểu Quốc hội
chuyên trách nói trên là “đã thể hiện đầy đủ chủ quyền nhân dân, kết hợp
quyền của nhân dân và thẩm quyền của Quốc hội trong việc xây dựng và
ban hành Hiến pháp”.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, trong
bức thư gửi các vị đại diện cho dân ở cơ quan quyền lực cao nhất vào
cuối tháng 1 vừa qua, cũng đã nhắn nhủ các đại biểu cần dành thời gian
thích đáng không chỉ để nghiên cứu, chắt lọc ý kiến đóng góp để thể hiện
ý chí của nhân dân, mà còn để chuẩn bị ý kiến của chính mình tham gia
thảo luận, hoàn thiện dự thảo Hiến pháp sửa đổi tại kỳ họp thứ 5 và nhất
là để thay mặt nhân dân biểu quyết thông qua Hiến pháp tại kỳ họp thứ 6
(tháng 11/2013).
Đại
biểu chuyên trách ở các cơ quan Quốc hội, nếu nhìn trong hội trường hôm
nay thì thấy vắng rất nhiều, đây là điều chúng ta phải suy nghĩ... Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu
Như vậy, trọng trách của Quốc hội, của từng vị đại biểu Quốc hội
là rất lớn. Điều này cũng lý giải sự sốt ruột của Phó chủ tịch Quốc hội
Uông Chu Lưu về những hàng ghế trống khi ông điều hành hội nghị đại
biểu chuyên trách góp ý sửa Hiến pháp.
“Đại biểu chuyên trách ở
các cơ quan Quốc hội, nếu nhìn trong hội trường hôm nay thì thấy vắng
rất nhiều, đây là điều chúng ta phải suy nghĩ và có thể nói rằng chưa
thực hiện đúng quan điểm chỉ đạo, ý kiến chỉ đạo của Thường vụ Quốc hội,
của Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp và của Chủ tịch Quốc hội”, ông Lưu
nói.
Sự cần thiết “phải tham dự hội nghị” được Phó chủ tịch Uông
Chu Lưu nhấn mạnh là nếu chưa có điều kiện đóng góp ý kiến, thì ít nhất
cũng được nghe những ý kiến đóng góp của các vị khác để chuẩn bị cho
việc tiếp tục tham gia vào dự thảo Hiến pháp, đặc biệt là chuẩn bị đóng
góp ý kiến thảo luận về nội dung này tại kỳ họp thứ 5 tới của Quốc hội.
Bởi
vậy, kết thúc ngày làm việc thứ nhất, Phó chủ tịch đã đề nghị lãnh đạo
các cơ quan của Quốc hội ngay tối hôm đó phải báo cho các vị đại biểu
đang ở Hà Nội hoặc đi công tác ở những địa phương lân cận “là ngày mai
phải tham dự”.
Sang ngày thứ hai, mặc dù một số ý kiến đề nghị
kết thúc trong buổi sáng, song Phó chủ tịch vẫn kiên quyết giữ đúng
chương trình, để cho tất cả các đại biểu đã đăng ký đều được phát biểu,
để nghe, trao đổi và bàn kỹ hơn, nhằm “thu được kết quả khả dĩ hơn”.
Một
bản Hiến pháp khả dĩ hơn dự thảo đang được công bố lấy ý kiến nhân dân
chắc chắn không chỉ là mong muốn của rất nhiều vị đại diện cho dân. Bởi,
dù đã tiếp thu các ý kiến từ những phiên thảo luận ở kỳ họp Quốc hội
cuối năm 2012 song nói như một thành viên Ban biên tập, Phó trưởng đoàn
đại biểu Quốc hội Tp.HCM Trần Du Lịch thì “cái quan trọng nhất có thể
làm được thì chúng ta làm qua loa, trong khi lại sửa những chỗ không cần
thiết”.
Dù có tổ chức lấy ý kiến nhân dân rộng rãi đến đâu thì quyền quyết định về Hiến pháp mới vẫn đang thuộc về Quốc hội.
Cái quan trọng nhất, theo đại biểu Lịch nằm ở quy định tại
chương chính quyền địa phương và điều 59 về quản lý ngân sách. Để khắc
phục sự “qua loa” tại dự thảo, ông hứa tự thiết kế chương này theo hướng
nâng được tự chủ địa phương, tách biệt ngân sách quốc gia, ngân sách
địa phương để “chặt” hoàn toàn cơ chế xin - cho như hiện nay. Tuy nhiên
“chấp nhận hay không là tùy Ban soạn thảo”.
Chấp nhận hay không là tùy, có vẻ như không hẳn là cách nói theo
thói quen. Bởi, chính đại biểu Lịch đã nói ngay khi được mời phát biểu
là vì tham gia biên tập nên ông đã có điều kiện góp ý khá nhiều. Song ở
hội nghị này ông vẫn nhấn nút phát biểu tới hai lần để thể hiện chính
kiến của mình.
Bản báo cáo một số vấn đề cần tập trung thảo luận
về dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 được trình bày mở đầu hội nghị cũng
cho thấy sau hơn hai tháng tổ chức lấy ý kiến nhân dân, quan điểm của
Ban biên tập về các vấn đề lớn gần như không có gì thay đổi.
Như
vậy, dù có tổ chức lấy ý kiến nhân dân rộng rãi đến đâu thì quyền quyết
định về Hiến pháp mới vẫn đang thuộc về Quốc hội. Và đương nhiên nhân
dân có quyền giám sát hoạt động của các đại biểu do mình bầu ra, song
giám sát thế nào lại vẫn là vấn đề được đặt ra với không ít băn khoăn.
(Theo vneconomy.vn)