Bản đồ mới của Trung Quốc. Ảnh: Hoàn Cầu thời báo.

TTXVN dẫn lời Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh khẳng định: “Biển Đông là tuyến đường biển quan trọng trong khu vực và thế giới. Do đó, an ninh hàng hải cần được bảo vệ. ASEAN luôn có thiện chí và sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông. Chúng tôi đã làm điều này tại Hội nghị Tham vấn các quan chức cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 19. Chúng tôi cũng đã nhất trí tổ chức một cuộc họp cấp bộ trưởng vào cuối năm nay”.

Ông Minh cũng nhấn mạnh, ASEAN sẽ tham gia đàm phán với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông với tư cách là một khối.

Trước đó, trong tuyên bố Chủ tịch của Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 22, các lãnh đạo Đông Nam Á đã tái khẳng định tầm quan trọng của hòa bình, ổn định và an ninh hàng hải ở Biển Đông và những cam kết chung trong khuôn khổ Tuyên bố chung về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) nhằm đảm bảo giải pháp hòa bình cho các tranh chấp phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế được công nhận rộng rãi, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.

Các lãnh đạo cũng mong muốn tiếp tục can dự với Trung Quốc trong việc thực thi DOC “một cách đầy đủ và hiệu quả”, trong đó thông qua các hoạt động và dự án hợp tác chung đã được hai bên nhất trí trước đó.

Ở một diễn biến khác, cùng thời điểm diễn ra Hội nghị cấp cao ASEAN, Trung Quốc đã chính thức phát hành Bản đồ nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và công bố “Quy hoạch phát triển sự nghiệp hải dương quốc gia 5 năm lần thứ 12”, trong đó có những nội dung vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam ở Biển Đông.

Ngày 24/4, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước việc Trung Quốc, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lương Thanh Nghị nêu rõ: “Việt Nam khẳng định chủ quyền không tranh cãi đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, quyền chủ quyền, quyền tài phán đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa ở Biển Đông theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982.

Việc Trung Quốc lưu hành bản đồ và công bố quy hoạch nêu trên đã xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam ở Biển Đông, vi phạm luật pháp quốc tế, Thỏa thuận những nguyên tắc cơ bản giải quyết vấn đề trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc; không phù hợp với tinh thần DOC, gây căng thẳng và phức tạp tình hình ở Biển Đông. Bản đồ và quy hoạch trên là hoàn toàn vô giá trị”.

Đánh giá về động thái trên của Trung Quốc, chuyên gia nghiên cứu về Trung Quốc Dương Danh Dy cho rằng: “Việc Trung Quốc xuất bản bản đồ thời điểm này là nhằm vào hội nghị ASEAN, thử phản ứng của ASEAN khi trong khối ASEAN có nhiều điểm không tương đồng, chưa kể mỗi nước đều có mục đích riêng”.

Ông Dy khẳng định, việc xuất bản bản đồ của Trung Quốc không có gì mới, đó là chiến lược hành động của họ từ trước tới nay.

"Cũng không loại trừ khả nẵng, Trung Quốc phát hành bản đồ mới này chỉ vì tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh quá ít cơ sở pháp lý. Động thái này nhằm thể chế hóa các tuyên bố chủ quyền phi pháp của Bắc Kinh trên biển Đông" - vị chuyên gia về Trung Quốc nhận định.