Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Bắc Son đã đăng đàn trả lời những thắc mắc kể trên tại chương trình Dân hỏi Bộ trưởng trả lời tối 12/5.

PV: Nhiều người cho rằng đang có những sơ hở từ khâu biên tập, kiểm duyệt, in ấn đến phát hành sách tham khảo. Những sơ hở này có thể để những đối tượng xấu nếu muốn có thể dễ dàng lợi dụng nhồi nhét những nội dung không phù hợp vào các trang sách. Xin Bộ trưởng cho biết ý kiến của mình về vấn đề này?

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: Trong năm 2012 và 3 tháng đầu năm 2013, Cục Xuất bản (Bộ TT&TT) đã xử lý sai phạm của 51 xuất bản phẩm của 27 Nhà xuất bản (NXB). Có những cuốn sách có nguồn gốc từ nước ngoài dẫn chứng những hình ảnh không phù hợp. Ví dụ in cờ của nước ngoài mà đáng lẽ ra phải là cờ của Việt Nam. Rồi có những cuốn sách sai phạm khi in chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc có những sai sót…

Trước hết phải nói đến hoạt động của NXB. Trong Luật Xuất bản hiện hành ghi rất rõ trong hoạt động của liên kết chỉ được liên kết khâu in và phát hành. Không được liên kết khâu xuất bản, đặc biệt đối với khâu biên tập bản thảo.

Nhưng trong thời gian qua có một số giám đốc, tổng biên tập không thực hiện đầy đủ quy định này. Dẫn đến có thể có những đối tác liên kết lấn sân vai trò, trách nhiệm của giám đốc, tổng biên tập NXB.

Họ đã đưa vào nội dung không đúng mà không bị xem xét để đưa ra ký phát hành khi quyết định phê duyệt bản thảo, cũng như ký phát hành không được kiểm tra kịp thời. Hoặc sai sót đến từ biên tập viên (BTV) của chúng ta, có những BTV do trình độ hạn chế, hoặc trách nhiệm còn yếu nên trước những vấn đề nhạy cảm như về biên giới chủ quyền lãnh thổ không bóc tác được, dẫn đến những sai phạm.

Nguyên nhân nữa là vai trò trách nhiệm của các cơ quan chủ quản của NXB cũng chưa nêu cao được vai trò của mình, gần như khoán trắng công việc đó cho các NXB.

PV: Nói đến công tác NXB phải kể đến trách nhiệm của Bộ GD&ĐT và Bộ TT&TT. Tuy nhiên nhiều ý kiến cũng thắc mắc đâu là trách nhiệm của từng Bộ?

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: Trách nhiệm của hoạt động XB với những sách báo, đặc biệt với những sách tham khảo thuộc cả Bộ TT&TT và Bộ GD&ĐT.

Từ năm 1999 Bộ VHTT (nay là Bộ TT&TT) và Bộ GD&ĐT đã ký kết và phối hợp thực hiện thông tư liên tịch số 35, quy định việc XB và phát hành sách tham khảo dùng cho học sinh trong trường phổ thông.

Trong thông tư liên kết đó đã quy định rất rõ trách nhiệm của Bộ GD&ĐT là chỉ đạo và thẩm định về nội dung, chỉ đạo và hướng dẫn sử dụng sách tham khảo, bổ trợ SGK trong các trường phổ thông.

Bộ VHTT trước đây, phải có trách nhiệm thực thi quản lý nhà nước trong hoạt động XB và phát hành sách tham khảo cho học sinh trong các trường phổ thông. Những chế tài của thông tư 35 từ năm 1999 đến nay có những thay đổi trước sự phát triển chung của đất nước và phát triển chung của hoạt động xuất bản này.

Trong thời gian tới chúng tôi sẽ phối hợp cùng Bộ GD&ĐT để có thể xem xét, bổ sung cập nhật những yêu cầu mới theo hướng thay đổi thông tư liên tịch số 35 bằng một thông tư mới, góp phần nâng cao nội dung sách tham khảo cho học sinh phổ thông.

PV: Thưa Bộ trưởng, trong phạm vi thẩm quyền và trách nhiệm của mình, thời gian tới Bộ TT&TT có những biện pháp như thế nào để xử lý các sai phạm trong hoạt động xuất bản, đặc biệt là liên quan đến mảng sách tham khảo mà hiện nay các bậc phụ huynh cũng như xã hội đang hết sức quan tâm?

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: Khi phát hiện ra những sai phạm trên, Bộ TT&TT đã chỉ đạo kịp thời Cục Xuất bản có những hoạt động, ví dụ như thực thi theo quy định pháp luật để ngăn chặn những hành động này.

Cụ thể Bộ đã chỉ đạo cho Cục Xuất bản thông báo cho các NXB có những ấn phẩm sai phạm kịp thời giải trình những sai phạm, đưa ra những giải pháp khắc phục. Đồng thời chỉ đạo Thanh tra Bộ cũng như Thanh tra các Sở trên địa bàn có XB phẩm sai phạm kịp thời xử lý theo đúng quy định, trình tự của pháp luật.

Chúng tôi sẽ thông báo cho các cơ quan chủ quản NXB để họ cũng phải có trách nhiệm trong việc xem xét, đánh giá lại hoạt động của NXB, đặc biệt đối với NXB có những sai phạm bị xử lý. Đồng thời cũng yêu cầu các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền, đặc biệt Sở TT&TT của các tỉnh thành vào cuộc cùng với Bộ TT&TT thanh tra kiểm tra giám sát kịp thời để phát hiện, ngăn ngừa những hoạt động sai trái trong việc XB.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Bắc Son

PV: Hiện nay dư luận đang hết sức quan tâm về Luật Xuất bản 2012. Xin Bộ trưởng cho biết Luật này có những điểm gì mới để có thể hạn chế tối đa các sai phạm trong hoạt động XB?.

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: Luật 2012 đã đưa ra một số điểm mới so với luật cũ. Luật mới quy định rất rõ về các tiêu chuẩn, quyền hạn, trách nhiệm và nghĩa vụ của giám đốc, tổng biên tập cũng như BTV NXB. Rồi quy định việc cấp chứng chỉ, thu hồi chứng chỉ đối với BTV để nâng cao vai trò trách nhiệm của BTV trong thực thi hoạt động XB.

Thứ hai có chế tài rất rõ những nội dung liên kết, phương thức hình thức liên kết, đặc biệt là trách nhiệm pháp lý trước pháp luật rất rõ ràng của các bên liên kết khi để xảy ra những sai phạm trong hoạt động XB.

Điểm mới nữa là thêm một số hình phạt bổ sung khác, như ngừng hoạt động, hoặc thu hồi giấy phép thu hồi chứng chỉ hành nghề đối với tổ chức cá nhân khi có sai phạm trong hoạt động XB. Đồng thời đưa ra những quy định rất chặt chẽ với mức cao hơn nữa khi phát hiện ra những hoạt động in lậu, in nối bản không đúng quy định của pháp luật, không chỉ xử phạt hành chính ở mức cao, mà lỗi nghiêm trọng còn bị xử lý về hình sự.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!