Lệ Chi Viên-Vụ án oan thảm khốc nhất lịch sử quân chủ Việt Nam
Cuốn “Vương triều Lê (1428-1527)” do GS. TS Nguyễn Quang Ngọc làm chủ biên đã có nghiên cứu để trả lời câu hỏi tại sao Nguyễn Trãi và dòng họ của ông phải chịu kết quả thảm khốc này? Là khai quốc công thần của Vương triều Lê, song Nguyễn Trãi từng bị vua Lê Thái Tổ không tin dùng và đành phải về ở ẩn tại Côn Sơn. Khi vua Lê Thái Tông lên ngôi, Nguyễn Trãi được mời về giúp sức. Trong bối cảnh hậu cung thời đó đang đấu đá quyết liệt trong việc chọn Thái tử nối ngôi, chẳng may Nguyễn Trãi và vợ của mình đã vướng vào cuộc chiến bất đắc dĩ này. Khi vua Lê Thái Tông mất khi Thái tử Bang cơ mới 2 tuổi. Mẹ Bang Cơ là Nguyễn Thị Anh (người đã từng có hiềm khích với vợ chồng Nguyễn Trãi) buông rèm nhiếp chính, định đoạt mọi việc trong triều. Để lấy việc công báo thù riêng, bà Nguyễn Thị Anh đã nhanh chóng khép Nguyễn Thị Lộ tội giết vua. Các đại thần bấy giờ tuy biết vợ chồng Nguyễn Trãi bị oan nhưng thế lực của Nguyễn Thị Anh quá mạnh, không ai dám bênh hoặc ra mặt bào chữa vì sợ liên lụy. Nỗi oan của Nguyễn Trãi mãi đến năm Quang Thuận thứ 5 (1466) mới chính thức được minh oan.
Hữu Trưởng