Vài nét về quận Long Biên
Tổng diện tích đất tự nhiên (theo số liệu ngày 31/12/20126 của Cục Thống kê thành phố Hà Nội) là 5.982ha, trong đó đất sản xuất nông nghiệp là 1.761,1ha (chiếm 29,4%) đất chuyên dùng là 1.780,9ha (chiếm 29,8%); đất ở là 1.362,8ha (chiến 22,8%).
Tổng dân số (theo số liệu đến ngày 31/12/2016 của Cục Thống kê thành phố Hà Nội) là 287.800 người, mật độ dân số trung bình đạt 4.811 người/km2, trong đó dân số nam trung bình là 139.000 người, dân số nữ trung bình là 144.500 người, dân số trung bình thành thị là 283.500 người, tỉ lệ tăng dân số tự nhiên 13,4%0 .
Quận Long Biên, thành phố Hà Nội được chính thức thánh lập theo nghị Nghị định số 132/2003/NĐ - CP ngày 6/11/2003 của Chính phủ nược Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Từ đây, quận Long Biên có địa giới và đơn vị hành chính ổn định cho đến nay, bao gồm 14 phường.
Khu vực quận Long Biên, thành phô Hà Nội hiện nay vốn là một vùng đất cổ, thuộc bộ Vũ Ninh thời Việt cổ, sau đó thuộc đạo Bắc Giang thời Đinh, lộ Bắc Giang thời Tiền Lê và Lý. Thời Trần, vùng này thuộc lộ Kinh Bắc. Trong thời kỳ thuộc Minh, vùng đất này thuộc phủ Bắc Giang.
Từ năm 1428, vùng đất này thuộc Bắc Đạo. Từ năm 1466, vùng đất này thuộc thừa tuyên Bắc Giang. Từ năm 1469, vùng đất này thuộc huyện Gia Lâm, phủ Thuận An, và huyện Đông Ngạn (cũng đọc là Đông Ngàn), phủ Từ Sơn, đều thuộc thừa tuyên Kinh Bắc. Từ năm 1490 vùng đất này thuộc các huyện Lâm, phủ Thuận An, và huyện Đông Ngạn, phủ Từ Sơn đề thuộc xứ Kinh Bắc. Sau đó, từ đời Hồng Thuận (1509 - 1516), xứ Kinh Bắc đổi thành trấn Kinh Bắc, vùng đất này thuộc huyện Gia Lâm, phủ Thuận An và huyện Đông Ngạn, phủ Từ Sơn, đều thuộc trấn Kinh Bắc.
Thời Mạc (1527-1592), phủ Thuận An thuộc trấn Hải Dương, vùng đất này thuộc huyện Gia Lâm, phủ Thuận An, trấn Hải Dương, và huyện Đông Ngạn (cũng đọc là Đông Ngàn), phủ Từ Sơn, trấn Kinh Bắc.
Từ năm 1593, triều đình Lê - Trịnh đưa phủ Thuận An cắt khỏi trấn Hải Dương, trở về thuộc trấn Kinh Bắc. Từ đây, vùng đất này thuộc huyện Gia Lâm, phủ Thuận An, và huyện Đông Ngạn (cũng đọc là Đông Ngàn), phủ Từ Sơn, đều thuộc trấn Kinh Bắc.
Từ sau năm 1802, vùng đất này thuộc huyện Gia Lâm, phủ Thuận An, và huyện Đông Ngạn (cũng đọc là Đông Ngàn), phủ Từ Sơn, đều thuộc trấn Kinh Bắc, thuộc Bắc Thành.
Đầu thế kỷ XIX, khu vực quận Long Biên hiện nay vốn thuộc về địa giới thôn Thạch Cầu xã Cự Linh, các xã Cổ Linh, Cự Linh, Thổ Khối, Xuân Đỗ thuộc tổng Cự Linh; thôn Đông xã Nông Vụ, các xã Quan Tình (cũng đọc là Quán Tình), Tiểu Hoa Lâm, Tình Quang, Hộ Xá, Hoa Am, Nông Vụ thuộc tổng Đặng Xá; thôn Ái Mộ xã Lâm Hạ, thôn Cầu Cá sở Hoa Lâm, thôn Phú Viên xã Lâm Hạ, thôn Thượng Du xã Gia Thị, các sở Hoa Lâm, Kim Quan, Lệ Mật, các xã Cơ Xá, Gia Quất, Gia Thị, Gia Thượng, Lâm Du, Mai Phúc thuộc tổng Gia Thị; đều thuộc huyện Gia Lâm, phủ Thuận An; xã Hoa Lâm và Hội Phụ, tổng Hội Phụ, huyện Đông Ngạn (cũng đọc là Đông Ngàn), phủ Từ Sơn, đều thuộc trấn Kinh Bắc, thuộc Bắc Thành.
Từ khi thực dân Pháp vào xâm lược nước ta đến đế quốc Mỹ, quận Long Biên cũng nhiều lần thay đổi địa giới khi thì sáp nhập khi thì tách cho đến năm Ngày 06/11/2003, theo Nghị định Chính phủ số 132/2003/NĐ-CP, 10 xã là Bồ Đề, Cự Khối, Gia Thụy, Giang Biên, Hội Xá, Long Biên, Ngọc Thụy, Thạch Bàn, Thượng Thanh, Việt Hưng, và 3 thị trấn là Đức Giang, Gia Lâm, Sài Đồng thuộc huyện Gia Lâm, được tách ra để thành lập quận Long Biên, thành phố Hà Nội. Trong đó, phường Bồ Đề bao gồm phần lớn xã Bồ Đề và một phần thị trấn Gia Lâm; phường Cự Khối bao gồm toàn bộ xã Cự Khối; phường Đức Giang bao gồm toàn bộ thị trấn Đức Giang; phường Gia Thụy bao gồm một phần thị trấn Gia Lâm và một phần xã Gia Thụy; phường Giang Biên bao gồm toàn bộ xã Giang Biên; phường Long Biên bao gồm toàn bộ xã Long Biên; phường Ngọc Lâm bao gồm một phần thị trấn Gia Lâm và một phần xã Bồ Đề; phường Ngọc Thụy bao gồm toàn bộ xã Ngọc Thụy; phường Phúc Đồng bao gồm một phần của xã Gia Thụy; phường Phúc Lợi bao gồm toàn bộ xã Hội Xá; phường Sài Đồng bao gồm toàn bộ thị trấn Sài Đồng; phường Thạch Bàn bao gồm toàn bộ xã Thạch Bàn; phường Thượng Thanh bao gồm toàn bộ xã Thượng Thanh; phường Việt Hưng bao gồm toàn bộ xã Việt Hưng. Từ đây, khu vực quận Long Biên hiện nay thuộc địa giới 14 đơn vị hành chính cơ sở là các phường Bồ Đề, Cự Khối, Đức Giang, Gia Thụy, Giang Biên, Ngọc Lâm, Ngọc Thụy, Long Biên, Phúc Đồng, Phúc Lợi, Sài Đồng Thạch Bàn, Thượng Thanh và Việt Hưng. Hệ thống các địa danh và địa giới hành chính của quận Long Biên, thành phố Hà Nội được duy trì ổn định cho đến nay.
Lê Ngân