Phạm Tu - công thần khai quốc nhà Tiền Lý
Theo sách Hồ sơ Tư liệu văn hiến Thăng Long – Hà Nội, tập 4: Huyện Phú Xuyên – Huyện Thanh Trì – Huyện Thường Tín do PGS.TS. Vũ Văn Quân chủ biên xuất bản trong Dự án Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến có viết: Phạm Tu (476 – 545), quê xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội hiện nay. Năm 541, ông tham gia cuộc khởi nghĩa Lý Bí (541 - 544), có công lớn trong cuộc đánh đuổi quân Lương (Trung Quốc), giúp Lý Bí gây dựng nhà Tiền Lý. Năm 544, nước Vạn Xuân được thành lập, ông được phong chức Thái úy, đứng đầu hàng quan võ, trông coi việc quân. Năm 545, ông hy sinh tại cửa sông Tô Lịch (Hà Nội) trong cuộc chiến đấu chống quân Lương tái xâm lược nước ta.
Phạm Tu ngày 1 tháng 2 năm Bính Thìn (tức 1 tháng 2 năm 476), cha ông là Phạm Thiều, mẹ là Lý Thị Trạch. Cuối năm Tân Dậu (tháng 1 năm 542), Lý Bí dấy binh khởi nghĩa, chống lại quân đô hộ nhà Lương. Cuộc khởi nghĩa của Lý Bí được nhân dân và hào kiệt khắp nơi ủng hộ, kéo về giúp sức như hào trưởng Triệu Túc và Tinh Thiều, nguyên là quan cai trị của nhà Lương, bỏ quan chức về với quân khởi nghĩa. Năm ấy Phạm Tu đã 66 tuổi, song còn khỏe mạnh và hăng hái. Ông tập hợp binh mã, gia nhập quân khởi nghĩa và trở thành một võ tướng chủ chốt của quân khởi nghĩa. Ông cùng với Triệu Túc và Tinh Thiều, trở thành ba vị lãnh đạo chính trong bộ tham mưu của cuộc nổi dậy của Lý Bí. Quân khởi nghĩa đánh đâu thắng đấy. Thứ sử Tiêu Tư bỏ chạy về nước. Quân Lý Bí chiếm đóng thành Long Biên.
Năm 544, Lý Bí lên ngôi vua, xưng Nam Việt Đế, tức là Lý Nam Đế đặt tên nước là Vạn Xuân, dựng điện Vạn thọ làm nơi triều hội, lấy Triệu Túc làm Thái phó, Tinh Thiều đứng đầu các quan văn, Phạm Tu đứng đầu các quan võ của triều đình. Năm ấy Phạm Tu 69 tuổi. Trong cuộc chống quân Lương năm 545 vì tuổi cao sau nhiều năm xung trận, quân giặc lại đông, gặp lúc hiểm nghèo nên Lão tướng Phạm Tu đã hy sinh anh dũng vào ngày 20 tháng 7 âm lịch (tức 12 tháng 8 năm 545), thọ 69 tuổi.
Nhã Uyên