Nhân viên đòi nợ Công ty Đông Ấn Anh ở Đàng Ngoài
“Tuyển tập tư liệu công ty Đông Ấn Anh về Kẻ Chợ - Đàng Ngoài (1672 – 1697)” do PGS.TS Hoàng Anh Tuấn thực hiện ghi chép nhiều câu chuyện dở khóc dở cười trong việc làm ăn buôn bán của các thương nhân Anh quốc tại đây. Năm 1964, khi con tàu Pearl nhỡ gió bấc, không thể rời đi mà phải nằm lại Đàng Ngoài đến năm sau thì nhiều điều không hay đã xảy ra. Tàu hỏng, hàng không bán được, các thủy thủ không được trả lương. Thuyền trưởng đã viết thư cho giám đốc thương điếm Anh báo rằng thủy thủ nợ nần khắp nơi nên cần được thanh toán càng sớm càng tốt số tiền lương của 12 tháng làm công, nếu không họ sẽ làm ầm ĩ và kéo nhau đến Kẻ Chợ để đòi tiền thương điếm. Cùng với đó, nhu yếu phẩm ngày càng khan hiếm khiến mọi người kêu ca ầm ĩ. Trước tình hình này, thuyền trưởng đã phải lấy tiền túi để ứng trước một tháng tiền lương cho các thủy thủ. Hơn nữa, Công ty cũng cử hai thợ mộc đến để sửa chữa thuyền Pearl nhưng lại không cung cấp lương thực, thuốc men cho họ. Do đó, thuyền trưởng cũng phải bỏ tiền túi để trả, rồi nhanh chóng cho họ về. Vì thế, thuyền trưởng liên tục viết thư yêu cầu Công ty phải gửi tiền cho mình. Nhưng chờ mãi không thấy tiền đâu, các thủy thủ dự định kéo nhau lên phố Hiến để trình quan. Tổng tập tư liệu này do NXB Hà Nội ấn hành trong dự án Tủ sách Thăng Long 1000 năm.
Thu Hương